آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,386 |
| تعداد مقالات | 16,985 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,657,403 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,237,101 |
ارزیابی فقر شهری در محلات اسکان غیررسمی شهر کرمانشاه با استفاده از مدل تحلیل عاملی (نمونه موردی محله دولت آباد و شاطرآباد سال 1385) | ||
| جغرافیا و برنامهریزی | ||
| مقاله 7، دوره 19، شماره 53، مهر 1394، صفحه 137-166 اصل مقاله (989.07 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| شهریور روستایی1؛ محسن احدنژاد* 2؛ اکبر اصغری زمانی3؛ علیرضا زنگنه4؛ شهرام سعیدی4 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز. | ||
| 2استادیار گروه جغرافیا دانشگاه زنجان نویسنده مسئول. | ||
| 3استادیار گروه جغرافیا دانشگاه زنجان. | ||
| 4کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری | ||
| چکیده | ||
| چکیده اسکان غیررسمی، که بهموجب شهرنشینی شتابان در جهان معاصر بهوجود آمده است، نتیجه نابرابریهای اقتصادی-اجتماعی است که در سطح مناطق شکل گرفته، که شهرها و خصوصاً کلان شهرهای کشور را با مشکلات فراوانی مواجه ساخته است. شهر کرمانشاه بهعنوان یکی از کلان شهرهای کشور با پدیده اسکان غیررسمی مواجه است. از جمله سکونتگاههای اسکان غیررسمی در شهر کرمانشاه محله دولتآباد و محله شاطرآباد است که در این مقاله به ارزیابی، اسکان غیررسمی در این محلات پرداخته پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی اسکان غیر رسمی در شهر کرمانشاه است. که به این منظور از روش تحلیلی-کمی با رویکرد کاربردی برای انجام پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش محله دولتآباد در حاشیه غربی و محله شاطرآباد در ضلع شرقی شهر کرمانشاه میباشد و برای این منظور از اطلاعات بلوکهای آماری سال 1385 و از 30 شاخص که با روشهای آماری به 3 عامل ترکیبی تبدیل شده و نتایج با بهرهگیری از مدل تحلیل عاملی و با کمک نرمافزارهای Arc/Gis و Arc/View ارزیابی شده، استفاده گردیده است. نتایج بهدست آمده، در محله دولتآباد حاکی از آن است که تعداد 20 بلوک معادل 1/11% درصد در وضعیت مناسب، 31 بلوک معادل 2/17% درصد نسبتاً مناسب، 57 بلوک معادل 7/31% درصد متوسط، 50 بلوک معادل 8/27% درصد نسبتاً نامناسب و 16 بلوک معادل 9/8% درصد نامناسب بودهاند. نتایج تجزیه و تحلیل برای محله شاطرآباد نمایانگر این است که تعداد 12 بلوک معادل 5/4 درصد نامناسب، 74 بلوک معادل 28 درصد نسبتاً نامناسب، 92 بلوک معادل 8/34 درصد متوسط، 60 بلوک معادل 7/22 درصد نسبتاً مناسب و 13 بلوک معادل 9/4 درصد مناسب شناخته شدهاند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بلوکهای شهر کرمانشاه مکانی برای تبلور تمایزات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی است. این سکونتگاهها جلوه فقر بهشمار میروند که از لحاظ پویایی روند متفاوتی را طی میکنند. وجود نواحی نابرابر در فضای شهر کرمانشاه به جدایی گزینی فضایی، اجتماعی و اقتصادی منجر گردیده است. که ذکر این نکته لازم است که نتایج حاصله صرفاً با تکیه بر شاخصهای مورد استفاده در این مقاله میباشد و در صورت عدم مشکلات آماری و به کارگیری شاخصهای بیشتر این احتمال وجود دارد که نتایج تحت تأثیر قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژگان کلیدی: اسکان غیررسمی؛ کرمانشاه؛ تحلیل عاملی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی | ||
| مراجع | ||
|
منابع - احمدیپور، زهرا (1374)، «حاشیهنشینی در بخش مرکزی کرج»، مجله رشد آموزش جغرافیا، شماره 38. - احمدیان، محمدعلی (1382)، «حاشیهنشینی، ریشهها و راهحلها»، سال نهم، شماره سوم و چهارم. - ایراندوست، کیومرث (1386)، «اسکان غیررسمی جلوهای از توسعه ناپایدار شهری»، رساله دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی به راهنمایی دکتر مظفر صرافی و ژیلا سجادی. - مرکز آمار ایران (1385)، بلوکهای آماری شهر کرمانشاه». - مهندسان مشاور طرح آمایش (1381)، «طرح جامع شهر کرمانشاه». - مهندسان مشاور طرح آمایش (1382)، «طرح تجدیدنظر طرح جامع شهر کرمانشاه»، انتشارات مسکن و شهرسازی. - مهندسان مشاور تدبیر شهر (1382)، «امکانسنجی بهسازی شهرنگر و توانمندسازی اجتماعی شهر کرمانشاه». - پیران، پرویز (1381)، «باز هم درباب اسکان غیررسمی، مورد شیرآباد زاهدان»، مجله هفت شهر، شماره نهم و دهم، پاییز و زمستان 1381. - پیران، پرویز (1374)، «آلونکنشینی در ایران»، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، سال نهم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت، شماره 88-87. - پیران، پرویز (1370)، «دیدگاههای نظری در جامعهشناسی شهر و شهرنشینی»، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال ششم، شماره سوم و چهارم، آذر و دی، شماره 52-51. - جوان، جعفر (1382)، «نگرشی بر نحوه ساماندهی حاشیه کلان شهرها، نمونه مشهد»، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای (ضمیمه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی)»، دانشگاه فردوسی مشهد. - چیما، جی شابیر (1379)، «مدیریت شهر، خطمشیها و نوآوریها در کشورهای در حال توسعه»، ترجمه پرویز زاهدی، شرکت پردازش و برنامهریزی شهری، تهران. - حاتمینژاد، حسین؛ سیفیالدینی، فرانک؛ میره، محمد (1385)، «بررسی شاخصهای غیررسمی مسکن در ایران (نمونه موردی محله شیخ احمد قم)»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 58. - حاجی یوسفی، علی (1381)، «حاشیهنشینی و فرایند تحول آن (قبل از انقلاب اسلامی)»، هفت شهر فصلنامه عمران و بهسازی شهری، سال سوم، شماره هشتم. - حسامیان، فرخ؛ اعتماد، گیتی؛ حائری، محمدرضا (1377)، «شهرنشینی مرحله گذار در: شهرنشینی در ایران»، چاپ دوم، انتشارات آگاه، تهران. - زیاری، کرامتالله (1388)، «ساماندهی و توانمندسازی اسکان غیررسمی در شهر اهواز»، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره67، تابستان 1388. - سینجر، پل؛ کاظمی، مهدی؛ حسامیان، فرخ (1385)، «اقتصاد سیاسی شهرنشینی»، نشر ایران. - شکویی، حسین (1380)، «دیدگاههای نو در جغرافیای شهری»، انتشارات سمت، تهران. - شکویی، حسین (1382)، «فلسفههای محیطی و مکتبهای جغرافیایی» جلد دوم، موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، تهران. - صرافی، مظفر (1381)، «بهسوی نظریهای برای ساماندهی اسکان غیررسمی»، فصلنامه هفت شهر، انتشارات سازمان عمران و بهسازی شهری، شماره 8. - صرافی، مظفر (1382)، «بازنـگری ویـژگیهای اسکان خودانگیخته»، مـجموعه مـقالات حاشیهنشینی و اسکان غیررسمی»، جلد اول؛ دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران. - عابدین درکوش، سعید (1372)، «درآمدی بر اقتصاد شهری»، تهران مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم. - علاالدینی، پویا؛ امینناصری، آراز (1387)، «اسکان غیررسمی در مشهد: بررسی وضعیت سکونتگاهها و تمهیدات ساماندهی»، نشریه شهرسازی و معماری هفتشهر، شماره 23، صص 87-77. - قرخلو، مهدی؛ میره، محمد (1386)، «توانمندسازی اجتماعی، راهحلی برای حاشیهنشینی (شیخ آباد قم)»، فصلنامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال دوم، شماره سوم. - قرخلو، مهدی؛ عبدیینگیکند، ناصح؛ زنگنه شهرکی، سعید (1388)، «تحلیل سطح پایداری شهری در سکونتگاههای غیررسمی (مورد شهر سنندج»)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 69، صص16-1. - گیدنز، آنتونی (1384)، «جامعهشناسی»، ترجمه منوچهر صوری، تهران. نشر نی. - گیلبرت، آلن. ژوزف، گاگلر (1375)، «شهرها، فقر و توسعه و شهرنشینی در جهان سوم»، تهران، روابط عمومی شهرداری تهران. - نقدی، اسداله؛ صادقی، رسول (1385)، «حاشیهنشینی چالش فرا روی توسعه پایدار شهری (با تأکید بر شهر همدان)»، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره20. - هادیزاده بزاز، مریم (1382)، «بازنگری ویژگیهای اسکان خودانگیخته»، مجموعه مقالات حاشیهنشینی و راههای ساماندهی آن در جهان، شهرداری مشهد، نشر تیهو، مشهد. - Ali, Mohammed Akhter, Kavita, Toran (2004), “Migration, Slums & Urban Squalor”. At: www.yorku.ca/bunchmi/ICEH.
- Habitat Strategic Vision (2003), “The United Nations Human Setletments Programs”, Nairobi, Kenya.
- Hall, Peter & Ulrich, Preifer. (2000), “Urban Future 21, A Global Agenda for Twenty- First Century Cities, E & FN spone London. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,474 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,272 |
||