تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,385 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,947 |
پهنه بندی خطر زمین لغزش در شهرستان بیجار به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 10، دوره 19، شماره 52، تیر 1394، صفحه 205-227 اصل مقاله (3.1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
موسی عابدینی* 1؛ بهاره قاسمیان* 2 | ||
1گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی) دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی) دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
زمینلغزشها و ناپایداریهای دامنهای مخاطرات مهمی برای فعالیتهای انسانی هستند که اغلب سبب از دست رفتن منابع اقتصادی و خسارات به اموال و تأسیسات میشوند. این مخاطرات در شیبهای طبیعی و یا شیبهایی که به دست انسان تغییر یافتهاند اتفاق میافتد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر وقوع زمینلغزشهای شهرستان بیجار واقع در استان کردستان و ارزیابی مناطق دارای پتانسیل زمینلغزش جهت تهیه نقشه پهنهبندی با استفاده از مدل تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) میباشد. در این پژوهش ابتدا با استفاده از بازدیدهای میدانی، پرسشنامهای، نقشههای زمینشناسی، توپوگرافی و مرور مطالعات انجام شده، 9 عامل مؤثر شامل متغیرهای ارتفاع از سطح دریا، درجه شیب، جهت شیب، زمینشناسی، فاصله از عناصر خطی گسل، جاده، رودخانه، بارندگی و کاربری اراضی مورد استفاده قرار گرفت، در مرحله بعد با بهکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی عوامل مورد بررسی در مرحله پیشین بهصورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تأثیر آنها است محاسبه شده است. با توجه به مقادیر کمی وزن هر یک از عوامل، نقشه وزنی هر عامل تهیه و در نهایت اقدام به تهیه نقشه پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از لایههای وزنی و ضریب وزنی مربوط به هریک از عوامل گردیده است. نتایج حاصل از این بررسی نشانگر این است که عامل شیب با وزن نسبی 307/ 0 و عامل کاربری اراضی با وزن نسبی 218/0 به تـرتیب بیشترین تأثـیر و عامل بارنـدگی با وزن نسبی 019/0 کـمترین تأثـیر را بر وقوع زمینلغزشها در شهرستان بیجار داشته است بر این اساس 489/75 درصد از مساحت منطقه در محدوده با خطر بسیارکم ، 037/10 درصد با خطر کم، 628/3 درصد با خطر متوسط، 062/4 درصد با خطر بالا و 784/6 درصد با خطر بسیار بالا مواجه است. | ||
کلیدواژهها | ||
پهنهبندی خطر؛ زمینلغزش؛ تحلیل سلسلهمراتبی AHP؛ شهرستان بیجار | ||
مراجع | ||
منابع ـ احمدی، امیر، (1385)، «بررسی نقش اقلیم در حرکات دامنهای در ارتفاعات شمال خراسان با استفاده از سیستم اطلاعات جـغرافیایی GIS جهت کنترل بـلایای طبیعی در راهـکارهای مقابله با آن»، پایاننامه دکترا، دانشگاه تربیت معلم تهران. ـ بهنیانفر، ابوالفضل و همکاران (1388)، «پهنهبندی خطر زمینلغزش و ناپایداری دامنه با استفاده از مدل AHP و احتمال مطالعه موردی: حوضه آبخیز رودخانه کنگ»، مجله علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره 27، صفحه 78 -55. ـ پناهنده، محمد و همکاران (1388)، «کاربرد روش تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)»، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن علمی بهداشت محیط ایران دوره دوم، شماره چهارم، صفحه 283- 276. ـ حاتمیفرد، رامین و همکاران (1391)، «پهنهبندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدلAHP و تکنیک GIS در شهرستان خرمآباد»، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دوره 23، شماره 3، صفحه 60 - 43. ـ خسروزاده و همکاران (1387)، «مطالعه حرکتهای تودهای از لحاظ شکل زمین، مطالعه موردی: سری ارزفون، صنایع کاغذ و چوب مازندران»، اولین کنفرانس بینالمللی تغییرات زیست محیطی منطقه خزری دانشگاه مازندران، بابلسر. ـ طرح جامع شهر بیجار (1386)، «شناخت وضع موجود مهندسان مشاور پرویس شهر معماری و شهرسازی»، جلد اول، 1-262. ـ عظیمپور، علیرضا؛ صدوق، حسن؛ دلال اوغلی، علی؛ ثروتی، محمدرضا (1388)، «ارزیابی مدل AHP در پهنهبندی خطر زمینلغرش (مطالعه موردی: حوضه آبریز اهرچای)، مجله فضای جغرافیایی، ش 9(26)، ص87-71. ـ علایی طالقانی، محمود (1384)، «ژئومورفولوژی ایران»، تهران، چاپ سوم، نشر قومس، 1- 360. ـ قدسیپور (1379)، «فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP»، انتشارات دانشگاه امیرکبیر 1-224. ـ کرم, عبدالامیر (1380)، «مدلسازی کمی و پهنهبندی خطر زمینلغزش در زاگروس چینخورده (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سرخون، استان چهار محال و بختیاری)»، رساله دکترای جغرافیای طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، صفحه 354. ـ گرایی، پرویز (1385)، «بررسـی حرکتهای تودهای (زمینلغزش) بهمنظور ارائه مدل منطقهای پهنهبندی خطر در حوضه آبخیز لاجیم رود»، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، دانشکده منابع طبیعی ساری، صفحه 121. ـ مرادی، حمیدرضا؛ محمدی، مجید؛ پورقاسمی، حمیدرضا، فیضنیا، سادات (1388)، «تحلیل و برآورد خطر زمینلغزش با استفاده از روش تحلیل سلسلهمراتبی در بخشی از جاده هراز»، برنامهریزی و آمایش فضا، ش(2)14، ص 247-234. - محمودی، فرج ا... (1382)، «ژئومورفولوژیک دینامیک»، انتشارات دانشگاه تهران، 1- 326. - میرصانعی، رضا و مهدیفر، محمدرضا (1385)، «روشها و معیارهای بهینه جهت تهیه نقشههای پهنهبندی خطر زمینلغزش»، پژوهشکده سوانح طبیعی، صفحه 277- 1. - میرنظری، جواد و همکاران (1393)، «ارزیابی و پهنهبندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل AHP و عملگرهای منطق فازی در حوضه آبریز پشت تنگ سرپل ذهاب (استان کرمانشاه)»، جغرافیا و توسعه، دوره 12، شماره 37، صفحه 70-53. - نوجوان، محمدرضا و حیاتی غلامرضا (1392)، «پهنهبندی خطر زمین لغزش حوزه آبخیز سیاهخور اسلامآباد غرب با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی»، جغرافیایی سرزمین، دوره 10 شماره 38، صفحه 92-81. -Bertolini, M., Braglia, M. (2006), “Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract”, 17 January.
-Burton, I, Kates, R.W; (1964), “The perception of natural hazard in management”, Geomorphology, vol.30, pp. 412-447.
-Hung Wu, SH. Chin Chen, SU. Determining landslide susceptibility in Central Taiwan from rainfall and six site factorsusing analytical hierarchy process method Original Article, Geomorphology. VOL112 PP., 190-204
-Makhodoum, M., (2002), “Degradation model: a quantitative EIA instrument, acting asa decision support system (DSS) for enviromental management”, Enviromental Management, 30(1):151-156.
-Theresa Mau-Crimmins, J.E. (2003), “De Steiguer and Donald Dennis AHP as a means for improving publicparticipation: a pre–post experiment with university students 14 August”. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,894 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,140 |