تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,368 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,931 |
تحلیل همدیدی یخبندان های زمستانه منطقه سیستان (مورد یخبندان ژانویه سال 2008) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 6، دوره 19، شماره 52، تیر 1394، صفحه 113-140 اصل مقاله (1.74 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمود خسروی* 1؛ نعمت الله صفرزائی* 2؛ محسن آرمش* 2 | ||
1دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2اقلیم شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
یخبندان یکی از مخاطرات طبیعی است که معمولاً با خسارتهای فراوان مالی و حتی جانی همراه است. سامانههای گردشی جوی نقش اصلی را در وقوع، شدت و چگونگی توزیع فضایی یخبندانها بهخصوص در مناطق معتدله بر عهده دارند. هدف از این تحقیق، شناسایی و بررسی شرایط همدیدی حاکم در زمان وقوع یخبندانهای زمستانه منطقه سیستان است. روش مورد استفاده در این تحلیل رویکرد محیطی به گردشی است. بدین منظور دو پایگاه داده مورد نیاز است. جهت دریافت دادههای سطح زمین از دادههای اقلیمی ایستگاه هواشناسی سینوپتیک زابل و زهک بهعنوان نماینده اقلیمی منطقه استفاده شد و طولانیترین و شدیدترین یخبندان از نظر طول دوره طی دهه اخیر (2010-2000) انتخاب گردید. پایگاه دوم دادهها و نقشههای سطح دریا، 850، و 500 هکتوپاسکال است که از مرکز ملی پیشبینی محیطی[1] و مرکز ملی مطالعات جوی[2] ایالات متحده آمریکا تهیه گردید. پوشش مکانی دادههای جوی بین 30 تا 90 درجه شرقی و 10 تا 50 درجه شمالی میباشد. برای نمایش خطوط جریان هوا از محیط نرمافزاری Grads استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که افت فشار منطقه در اثر فعالیت سامانه چرخندی بالخاش و همچنین نفوذ هم زمان فرود ناشی از جریانهای غربی به نواحی غرب ایران عامل ایجاد یخبندان و تداوم آن در منطقه سیستان میباشد. استقرار سامانه چرخندی روی دریاچه بالخاش زمینه برای ریزش هوای سرد عرضهای بالا و کرانه غربی فرود را به منطقه سیستان فراهم کرده است. انتقال محور فرود به نواحی شرقیتر و شرایط ذکر شده موجب تداوم پدیده یخبندان شده است. شدیدترین یخبندانها زمانی رخ میدهند که منطقه سیستان در بخش غربی فرود قرار گرفته و از ریزش هوای سرد عرضهای شمالی برخوردار شده باشد. عاملی که این شرایط را پدید آورده است تفاوت فشار در جنوب و شمال منطقه سیستان، بهویژه سامانه کم فشار جنوب شرق سیستان است که باعث هدایت و استقرار کرانه غربی ناوه به منطقه میگردد. [1]- NCEP(National Center Environmental Prediction) [2]- NCAR(National Center Atmospheric Research) | ||
کلیدواژهها | ||
یخبندان؛ تحلیل همدیدی؛ مراکز فشار؛ سیستان | ||
مراجع | ||
منابع ـ اسماعیلی، رضا و محمود خسروی (1386)، «الگوهای همدید یخبندانهای دیررس شمال شرق کشور»، مجله علوم جغرافیایی، شماره 7و8، صص76-53. ـ براتی، غلامرضا (1375)، «طراحی و پیشبینی الگوهای سینوپتیکی یخبندانهای بهاره ایران»، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس، تهران. ـ پژوهنده، مریم (1390)، «بررسی اقلیمی و سینوپتیکی مدت و شدت یخبندان دیرررس بهاره در نیمه غربی کشور»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. ـ حقیقی، اسماعیل (1390)، «تأثیر یخبندانهای زودرس پاییزه و دیررس بهاره بر عملکرد زراعت گندم دیم در استان کرمانشاه»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. ـ خسروی، محمود؛ حبیبی نوخندان، مجید و رضا اسماعیلی (1387)، «پهنهبندی اثر خطر سرمازدگی دیررس بر روی باغات (مطالعه موردی: شهرستان مهولات)»، جغرافیا و توسعه، پاییز و زمستان 1387، شماره 12، صص 162- 145. ـ خسروی، محمود و حمید نظریپور (1391)، «مطالعه همدید تیپهای هوای غالب منطقه سیستان "ایستگاه زابل"، پژوهشهای جغرافیای طبیعی)»، پژوهشهای جغرافیایی، پاییز 1391، شماره81 صص 62-39. ـ رحیمی، محمد؛ فرجزاده، منوچهر و غلامعلی کمالی (1390) «مدلسازی خطر خسارت یخبندان بهاره درختان میوه مطالعه موردی: محصول سیب، مکان دشت مشهد»، پژوهشهای زراعی ایران، شماره 9، صص284-273. ـ عزیزی، قاسم (1383)، «ارزیابی سینوپتیکی یخبندانهای فراگیر بهاری در نیمه غرب ایران»، فصلنامهمدرس، علوم انسانی، دوره 8، شماره 1، صص 115-99. ـ عزیزی، قاسم؛ اکبری، طیبه؛ داودی، محمود و مهری اکبری (1388)، «تحلیل همدیدی موج سرمای شدید دی ماه 1386 ایران»، مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 70. صص20-1. ـ علیجانی، بهلول (1369)، «چگونگی تشکیل فرابار سیبری و اثر آن بر اقلیم شرق ایران»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال پنجم شماره 17. صص251-241. ـ علیجانی، بهلول (1380)، «تیپهای هوا و اثر آنها بر اقلیم ایران»، فصلنامه کاوشنامه، سال دوم ، شماره 3، دانشگاه یزد. صص49-21. ـ علیزاده، امین؛ کمالی، غلامعلی و محمد موسوی (1373)، «تاریخ وقوع اولین یخبندانهای پاییزه و آخرین یخبندانهای بهاره در خراسان»، مجلهعلمینیوار، شماره 2، صص56-38. ـ فتاحی، ابراهیم (1383)، «طبقهبندی همدیدی فضایی تودههای هوا با تأکید بر دورههای خشک و مرطوب»، رساله دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تربیت معلم تهران. ـ فتاحی، ابراهیم و تهمینه صالحیپاک (1388)، «تحلیل الگوهای سینوپتیکی یخبندانهای زمستانه ایران»، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 13، صص 136-127. ـ مجردقرهباغ، فیروز (1376)، »تحلیل و پیشبینی یخبندان در آذربایجان»، رساله دوره دکتری اقلیمشناسی، استاد راهنما: دکتر علی اصغر موحد دانش، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. ـ محمدی، حسین (1385)، آب و هواشناسی کاربری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران. ـ میرموسوی، سیدحسین و مصطفی حسین بابایی (1390)، «مطالعه توزیع زمانی ـ مکانی احتمال وقوع یخبندان در استان زنجان»، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شماره 43، صص184-167. - Barry, R.G,G. Kiladis(1981), “Synoptic Climatology of the western united states in relation to climatic fluctuations during the twentieth century”, Journal of Climatology, Vol. 1, pp. 97-113.
- Boer, R., L.C. Campbell., and D.J. Fletcher (1993), “Characteristics of Frost in a Major Wheat-growing Region of Australia”, Australian Journal of Agricultural Research, Volume 44, Number 8, pp. 1731-1743.
- Buishand, T.A. and Brandsma, T. (1997), “Comparison of circulation classification schemes for predicting temperature and precipitation in the Netherlands”, International Joumal of Climatology, Vol. 17, pp. 875-889.
- Chen, d, and Hellstorm, C. (1999), “The influence of the north Atlantic Oscillation on the regional temperature variability in Sweden spatial and temporal variations”, Tellus 51 a (4), pp. 505-516.
- Christian J.L. Hermes, Robson O. Piucco, Jader R. Barbosa Jr., Claudio Melo (2009), “A study of frost growth and densification on flat surfaces”, Experimental Thermal and Fluid Science, Vol. 33, Issue 2, pp. 371-379.
- Ding, y and T.N Krishnamuti (1987), “Heat Budget of the Siberian High and witter Monsoon”, Monthly Wweather Review, Vol. 115, pp. 137-146.
- Eccel E., L. Ghielmi, P. Granitto, R. Barbiero, F. Grazzini, and D. Cesari (2007), “Prediction of minimum temperatures in an alpine region by linear and non-linear post-processing of meteorological models”, Nonlinear Processes in Geophysics, Vol. 14, pp. 211-222.
- Muller, G.V., M.N. Nunez., and M.E. Seluchi (2000), “Relationship between ENSO Cycles and Frost Events within the Pampa Humeda Region”, International Journal of Climatology, Vol. 20, Issue 13, pp. 1619-1637.
- NOAA, National Center for Environmental Prediction (NCEP)-National Center for Atmospheric Research (NCAR), (2012), Available at:www.cdc.noaa.gov/cdc/data.ncep.reanalysis.pressure.html
- Rosenberg, N.J. and Myers, R.E. (1962), “The nature of growing Season Frost in Nebraska”, Monthly Weather Review, 90, pp. 471-479.
- Tait, A., and X. Zheng (2003), “Mapping Frost Occurrence Using Satellite Data”, Journal of Applied Meteorology, Vol. 42, Issue 2, pp. 193- 203.
- Thom, H.C.S., and R.H. Shaw (1958), “Climatological Analysis of Freeze Data for Iowa”, Monthly Weather Review, Vol. 86, Issue 7, pp. 251-257.
- Vithkevich, V.I. (1963), “Agricultural Meteorology”, Jerusalem; PP.183-305. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,862 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,270 |