تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,138 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,353 |
آشکارسازی تغییرات بستر رودخانه و بررسی مورفولوژی رودخانهای با توجه به تأثیر ساختارهای زمینشناسی (مطالعه موردی: زرینهرود) | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
مقاله 2، دوره 2، شماره 2، خرداد 1394، صفحه 25-40 اصل مقاله (1.19 M) | ||
نوع مقاله: مروری | ||
نویسندگان | ||
عقیل مددی* 1؛ ابراهیم بهشتی جاوید2؛ محمدحسین فتحی2 | ||
1دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
محیطهای رودخانهای بهدلیل وجود شرایط مناسب زیستی مانند وجود خاک حاصلخیز و آب در دسترس، همواره مورد توجه انسانها بوده است. این محیطها از نظر فعالیتهای فرسایشی از مناطق پویا و فعال هستند. شناخت شرایط فرسایش کناری، ترک بستر، تغییرات رخ داده در بستر جریان، الگوی رودخانه و مواردی از این قبیل میتوانند کمک مهمی در مدیریت این عرصه از طبیعت باشند. در این پژوهش سعی کردهایم که با استفاده از تصاویر ماهوارهای (لندست) و دادههای توپوگرافیک و زمینشناسی تغییرات مورفولوژیکی رخ داده در دو بخش مکانی از بستر زرینهرود (جیغاتو) را بررسی و ارزیابی کنیم. نرمافزارهای ArcGISو ENVI از مهمترین ابزارهای مورد استفاده در تحقیق بودند که جهت آمادهسازی و استخراج دادهها مورد استفاده قرار گرفتند. طبق نتایج بهدست آمده از پژوهش قسمت دوم از منطقه مورد مطالعه که در یک منطقه دشتی واقع شده است، بهشدت تحت تأثیر گسلها قرار دارد و روند کلی جریان رودخانه در چندین نقطه به ناچار تغییر مسیر داده، از مسیر گسل پیروی کرده است. همچنین الگوی رودخانه در بخشهایی که تحت تأثیر گسل قرار گرفتهاند، بهصورت مستقیم و در مواردی از نوع سینوسی است. در حالیکه در سایر بخشها الگوی عمومی رودخانه از نوع پیچانرودی است. در سه دوره زمانی مورد مطالعه در هر دو بخش مکانی 1 و 2 از مساحت بستر رودخانه کاسته شده است. بهگونهای که مساحت بستر رودخانه از 5/6 کیلومترمربع به 43/5 کیلومترمربع در بخش 1 و از 19/6 کیلومتر به 87/4 کیلومترمربع در بخش 2 کاسته شده است. میزان فرسایش کنارهای در بخش 1 بین سال 1975 تا 1989 حدود 4/2 کیلومترمربع و بین سالهای 1989 تا 2010 حدود 44/2 کیلومترمربع است. این مقدار برای بخش دوم بهترتیب 2 و 49/1 کیلومترمربع است. در مقابل این تخریب بخشهای زیادی از رودخانه نیز بهدلیل تغییر مسیر و جابهجایی بستر خشک شده و یا بهصورت دریاچههای مئاندری در حواشی رودخانه باقی مانده است که برای سالهای 1975 تا 1989 و 1989 تا 2010 بهترتیب برابر با 44/3 و 48/2 کیلومترمربع در بخش 1 و برای بخش 2 29/3 و 52/1 کیلومترمربع است. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییرات مورفولوژیکی؛ فرسایش کنارهای؛ تغییر بستر؛ زرینهرود | ||
مراجع | ||
ـ پورآصف، فرشته (1388)، مروری بر روشهای مختلف طبقهبندی رودخانهها و کاربرد آنها برای رودخانههای کارون و دز، هفتمین سمینار بینالمللی مهندسی رودخانه، صص 1-7. ـ جعفربیگلو، منصور؛ باقری سیدشکری، سجاد؛ نگهبان، سعید؛ صفرراد، طاهر (1391)، بررسی تغییرات بستر وویژگیهای ژئومورفولوژیکی رودخانه گیلانغرب در سالهای 1344 تا 1381، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شماره 2، پاییز 1391، صص 102-87. ـ حسینی تودشکی، وحید؛ پورکرمانی محسن، آرین؛ خسروتهرانی، خسرو (1390)، تأثیر ساختارها بر روی رودخانه قزلاوزن، مجله علوم زمین، پاییز 90، سال بیست ویکم، شماره 81، صفحه 55 تا 60. ـ خدابنده، علیاکبر (1383)، نقشه زمینشناسی میاندوآب، مقیاس 1:100000، سازمان زمینشناسی و اکتشاف معدن کشور. ـ خلقی خسرقی، محمدحسین (1370)، نقشه زمینشناسی شاهین دژ، مقیاس 1:100000، سازمان زمینشناسی کشور. ـ رضایی مقدم، محمدحسین؛ روتی، محمدرضا؛ اصغری سراسکانرود، صیاد (1391)، بررسی تغییرات شکل هندسی رودخانه قزل اوزن با تاکید برعوامل ژئومورفولوژیک و زمینشناسی، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال 23،پیاپی 46، شماره 2، تابسـتان 1391، صص 1-14. ـ رضایی مقدم، محمدحسین؛ خوشدل، کاظم (1388)، بررسی پیچ و خمهای مئاندر اهرچای در محدوده ازومدل ورزقان، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شماره 33، صص.101-112. ـ رنگزن، کاظم؛ صالحی، بهرام؛ سلحشوری، پرویز (1387)، بررسی تغییرات پاییندست سد کرخه قبل و بعد از ساخت سد با استفاده از تصاویر چندزمانه Landsat، همایش ژئوماتیک 87، انتشارات سیویلیکا. ـ سلطانی سیسی، غلامعلی (1384)، نقشه زمینشناسی عجبشیر، مقیاس 1:100000، سازمان زمینشناسی و اکتشاف معدن کشور ـ شیروانی، کورش؛ محمدرضا، یزدانی (1385)، بررسـی وضعیت رسـوبگذاری و فرسایشپذیری رودخانهها و مسیلهای عمده استان اصفهان، اولین همایش مهندسی مسیلها. ـ علوی نائینی، منصور؛ شهرابی، مصطفی (1358)، نقشه زمینشناسی مراغه، مقیاس 1:100000، سازمان زمینشناسی و اکتشاف معدن کشور. ـ غریبرضا، محمدرضا؛ معصومی، حمیدرضا (1385)، مورفولوژی رودخانه زهره و تغییرات آن درجلگه ساحلی هندیجان، هفتمین سمینار بینالمللی مهندسی رودخانه، انتشارات سیویلیکا، دانشگاه شهید چمران اهواز. ـ فاطمی عقدا، سیدمحمود؛ فیاضی؛ فرجاله؛ علیپور، داریوش (1380)، بررسی زمینشناسی مهندسی از رودخانه کرخه (روستای عبدالخان تا الهایی)، نشریه علوم دانشگاه تربیت معلم، جلد 1، شماره 3 و 4 پاییز و زمستان 1380. ـ فتحی، محمدحسین؛ سرمستی، نادر؛ ایاسه، فریبا؛ اشرفی فینی، زهرا (1392)، بررسی تغییرات روند خطوط ساحلی با پردازش تصاویر ماهوارهای چندطیفی و شاخصNDWIمطالعه موردی: دریاچه تکتونیکی اورمیه، سی و دومین گردهمایی و نخستین کنگره بینالمللی، تخصصی علوم زمین، بهمن 1392. ـ نوحهگر، احمد؛ یمانی، مجتبی (1384)، بررسی وضیعت ژئومرفولوژیکی پیچانرود و نقش آن در فرسایش بستر و کنارههای رودخانه میناب (پاییندست سد میناب)، پژوهشهای جغرافیایی بهار 1384، دوره 37 شماره 51، صص 65-84. ـ یمانی، مجتبی؛ دولتی، جواد؛ زارعی، علیرضا (1389)، تأثیرگذاری عوامل هیدروژئومورفیک در تغییرات زمانی و مکانی بخش میانی رودخانه اترک، تحقیقات جغرافیایی زمستان 1389؛ سال بیست و پنجم شماره 4 (پیاپی 99)، صص1-24. - Aswath, M.V., V.R. Satheesh, (2008),Factors Influencing the Sinuosity of Pannagon River Kottayam, Kerala, India: An assessment using remote sensing and GIS, Environmental Monitoring and Assessment, 138(1-3), PP.173-180. - Brierley,G.J, Fryirs,K.A., (2005), Geomorphology and River Management Application of the River Styles Framework, Black well Publishing, Oxford, UK. PP. 398. - Chich, C., Shanchen, W., Wu, L., Lin, C., (2006), Active Deformation Front Delineated by Drainage Pattern Analysis and Vertical Movement rates, Southwestern Coastal Plain Taiwan, Journal of Asian Earth Sciences, Vol. 47, PP. 89-109. - Chris parker and et al, (2008), The effects of variability in bank material properties on river bank stability. Goodwin Creec, Mississippi. Journal home page. - Gabrielle. CL. David and et al, (2009), The impacts of ski slope development on stream channel morphology in white river national Forest, Colorado, USA- Journal home page, Geomorphology. PP. 375- 388. - McFeeters S. K., 2013, Using the Normalized Difference Water Index (NDWI) within a Geographic Information System to Detect Swimming Pools for Mosquito Abatement: A Practical Approach. Remote Sensing 2013, 5, PP. 3544–3561. - Sainath P.A, Shashikant I.B, Pragati P.D, Ravindra D.G., (2012), River Change Detection and Bank Erosion Identification using Topographical and Remote Sensing Data. International, Journal of Applied Information Systems (IJAIS)-ISSN: 2249-0868. Foundation of Computer Science FCS, New York, USA. Volume 2– No.3, PP. 1-7. - Sarma, J.N., (2005), Flovial process and morphology of the Brahaputra River in Assam, Geomorphology, 70 (3-4), PP. 226-26. - Thorne, C.R., (2002), Geomorphic analysis of large alluvial rivers, Geomorphology, vol. 44, No. 5, PP. 203 - 219. - Zamolyi, A.B., Szekely, E., Draganits and G. Timar, (2009), Neotectonic control on river sinuosity at the western margin of the Little Hungarian Plain, Geomorphology, 122 (3-4), PP. 231-243.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6,665 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,391 |