تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,208 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,891 |
ارزیابی توان توسعه گردشگری بیابان و تأثیر آن بر ابعاد اجتماعی- اقتصادی و کالبدی در سکونتگاههای روستایی (مورد مطالعه روستاهای شهرستان خور و بیابانک) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 14، دوره 18، شماره 50، بهمن 1393، صفحه 281-304 اصل مقاله (2.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مجتبی قدیری معصوم1؛ محمد سلمانی2؛ محمدجواد قصابی* 3 | ||
1دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران و عضو قطب علمی توسعه روستایی | ||
2دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران | ||
3گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
واژه «پایدار» امروزه بهطور گستردهای بهمنظور توصیف جهانی که در آن نظامهای انسانی و طبیعی تواماً بتوانند تا آیندهای دور ادامه حیات دهند، به کار گرفته میشود. توجه به این مسئله و لزوم ارزیابی توان اکولوژیکی و ظرفیتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مباحث مختلف توسعه بهخصوص گردشگری، برنامهریزان توسعه را ملزم به شناسایی منابع از ابعاد مختلف و بهرهبرداری درست و عقلانی از آنها میکند. در این راستا پژوهش پیش رو با هدف توسعه گردشگری پایدار به مطالعه و ارزیابی توان توسعه گردشگری در شهرستان خور و بیابانک پرداختهاست. تحقیق حاضر از نوع توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر روشهای کتابخانهای و میدانی است، بدین صورت که ابتدا با بهرهگیری از روش سیستمی و مدلهای ارزیابی توان اکولوژیکی دکتر مخدوم، توان اکولوژیکی منطقه ارزیابی گردید. در مرحله بعد، با استفاده از مدل مقایسه زوجی ساعتی ارزشگذاری شاخصهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی صورت پذیرفت و ظرفیتهای اقتصادی-اجتماعی منطقه گردشگری شهرستان خور و بیابانک با بهرهگیری از مدل ELECTRE، به لایههای اطلاعاتی قبل اضافه گردید؛ و در نهایت با استفاده از مدل برنامهریزی راهبردی SWOT راهکارهای اساسی جهت توسعه بخش گردشگری منطقه مورد مطالعه، ارائه گردید. نتایج حاصل از مطالعات صورتگرفته حاکی از آن است که این محدوده دارای پتانسیل بالایی برای توسعه گردشگری بیابان و گردشگری قومی- فرهنگی بوده و میتوان از طریق برنامهریزی منطقی و عقلانی در راستای ظرفیت و پتانسیل منطقه و توجه بنیادین به مفاهیم و آموزههای گردشگری پایدار، مقدمات توسعه هرچه بیشتر گردشگری منطقه را فراهم نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزیابی توان؛ گردشگری بیابان؛ سکونتگاههای روستایی شهرستان خور و بیابانک | ||
مراجع | ||
ـ احتشامی، مجید و خواجهمجلسی، احمدرضا و شریعت، سیدمحمود (1378)، «ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور تعیین زیستگاههای کلان در حوضههای آبریز میناب»، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره 3. ـ احمدپور، احمد و اکبرپور شیرازی، محسن و رضوی امیری، زهرا (1388)، «استفاده از مدل تصمیمگیری چندشاخصهای در انتخاب سهام»، فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال دوم، شماره 5، 5-38. ـ اونق، مجید و میرکریمی (1378)، «هدایت توسعه پایدار استان گلستان (آمایش بستر طبیعی)»، مجموعه مقالات دومین همایش توانمندیهای توسعه استان گلستان، گرگان، 275- 265. ـ پیرمحمدی، زیبا و فقهی، جهانگیر و زاهدی امیری، قوامالدین و شریفی، مرتضی (1389)، «ارزیابی توان زیست محیطی متناسب با رویکرد طبیعتگردی در جنگل های زاگرس، مطالعه موردی: سامان عرفی چمحاجی جنگل کاکارضا، لرستان»، فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، شماره 2، 241-30. ـ توفیق، فیروز (1384)، «آمایش سرزمین تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران»، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران. ـ جوزی، سیدعلی و مرادیمجد، نسرین (1390)، «ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه بوالحسن دزفول به منظور استقرار کاربری گردشگری به روش SMITH»، محیطزیستوتوسعه، سال 2، شماره 3، بهار و تابستان 1390، از صفحه 7 تا 14. ـ رنجبر، فیروز (1388)، «ارزیابی شرایط اقلیمی برای توسعه صنعت گردشگری به روش TCI (مطالعه موردی استان فارس)»، پایاننامه کازشناسی ارشد، دانشگاه تهران. ـ رنجبری، رقیه و دانهکار، افشین و ریاضی، برهان (1388)، «ارزیابی توان زیست محیطی پارک ملی ساحلی-دریایی نایبند در استان بوشهر به منظور استفادههای تفرجی»، علوم وتکنولوژیمحیطزیست، دوره یازدهم، شماره چهار، زمستان 1388. ـ شفیعا، محمدعلی و طیبا، عارف (1384)، «مدل انتخاب فناوری تولید مناسب در صنعت پارافین»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 9، شماره 2 ـ غنیان، منصور و قدیری معصوم، مجتبی، مطیعی لنگرودی، سیدحسن (1389)، «تحلیل ابعاد گردشگری روستایی با رویکرد جنسیتی از دیدگاه جامعه میزبان»، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره 8، شماره 3، ص109-93 ـ مخدوم، مجید (1381)، «شالوده آمایش سرزمین»، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم. ـ مرکز آمار ایران، «سرشماری آبادیهای سال 1385». ـ مرکز آمار ایران، «سرشماری نفوس و مسکن سال 1385». ـ مهدوی، مسعود و قدیری معصوم، مجتبی و قهرمانی، نسرین (1387)، «اثرات گردشگری بر توسعه روستایی با نظرسنجی از روستاییان دره کن و سولقان»، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 2، ص 39-60. ـ نوری، سیدهدایتالله و نوروزی آورگانی، اصغر (1387)، «ارزیابی توان محیطی برای توسعه توریسم در دهستان چغاخور»، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان. - Anna Spenceley (2008), “Requirements for Sustainable Nature-based Tourism in Transfrontier Conservation Areas: A Southern African Delphi Consultation”, Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment, 10:3, 285-311
- Bontayan, N.C, and Bishop, ID. (1998), “Linking Objective Modeling for Land Use Decision Making”, Landscape and Urban Planning, 43 (1-3) 35-48.
- Basinski, J.J. (1985), “Land Elevation Some General Consideration in "Environmental Planning and Management” ed (J.J. Basinski and K.D. Cocks) CSIRO Canberra: 59-65.
- Butler, R.W. (1991), “Tourism Environment and Sustainable Development, Environment Conservation, 18(3), 201-209
- George Hughes (1996), “Tourism and the Environment; a Sustainable Partnership”, Scottish Geographical Magazine,Volume 112, Issue 2, 1996.
- IUCN/UNEP/WWF (1980), “World Conservation Strategy Living Resource Conservation for Sustainable Development”, Switzerland: IUCN.
- Inskeep, E. (1991), “Tourism Planning: An Integrated and Sustainable Development Approach”, 508.
- Kerry B. Godfrey, (1995), “Planning for Sustainable Tourism Development in Mediterranean Countries”, Journal of Sustainable Tourism, Volume 3, Issue 1, 1995.
- Olson, G.W. (1954), “Land Classification”, Search Vol 4, No 7.
- Pekka Kauppila, Jarkko Saarinen & Riikka Leinonen (2009): “Sustainable Tourism Planning and Regional Development in Peripheries: A Nordic View”, Scandinavian Journalof Hospitality and Tourism, 9:4, 424-435.
- Radklift, M. (1994), “Sustainable Development, Center of Planning and Agro-Econmic Studies”, Tehran: Agriculture Ministry.
- Sagar Singh (2002), “Can there be Sustainable Ecotourism?”, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 7:1, 60-61
- S.J. Page & K.J. Thorn (1997), “Towards Sustainable Tourism Planning in New Zealand: Public Sector Planning Responses”, Journalof Sustainable Tourism, 5:1, 59-77. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,446 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,171 |