تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,302 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,901 |
بررسی میزان کارایی شبکه های ارتباطی شهرها در مقابل زلزله (مطالعه موردی مناطق 1 و 5 طرح تفصیلی تبریز) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 8، دوره 18، شماره 50، بهمن 1393، صفحه 153-174 اصل مقاله (541.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
کریم حسین زاده دلیر1؛ محمدحسین خدابخش چاخرلو* 2 | ||
1جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز | ||
2جغرافیا و برنامه ریزی شهری | ||
چکیده | ||
همواره زلزلههای بزرگ باعث خسارات بزرگی در زندگی انسان میشوند. یکی از این خسارتها، آسیبپذیری شبکههای ارتباطی است که امکان نجات دادن آسیبدیدگان زلزله، بهویژه در 72 ساعت اولیه را با مشکل جدی مواجه میسازد. امروزه با گسترش کالبدی و افزایش تراکم شهرهای بزرگ، وضعیت خطرناکی در صورت بروز زلزله بهوجود میآید. زیرا سلسلهمراتب شبکههای ارتباطی معمولاً رعایت نشده، عرض راهها کم بوده و مراکز درمانی دور از دسترس شهروندان قرار میگیرد. بروز زلزلهای با شدت بالا در این شهرها منجر به از بین رفتن کارایی شبکههای ارتباطی، حجم بالای تلفات انسانی و خسارتهای مالی عمده خواهد بود. در شهر تبریز محدوده مناطق 1 و 5 در مجموع دارای وسعتی معادل 3327 هکتار است. مساحت منطقه یک بالغ بر 2844 هکتار و وسعت منطقه پنج نیز 483 هکتار میباشد. براساس برآوردهای موجود، جمعیت این دو منطقه مجموعاً بالغ بر 458939 نفر است. در تحقیق حاضر با استفاده از 12 شاخص «کاربری زمین، عرض راهها، ارتفاع ساختمانها، درجه محصوریت، تراکم جمعیتی، تراکم ساختمانی، سطح اشغال ساختمانها، کیفیت ابنیه، مصالح ابنیه، قدمت ابنیه، دسترسی به مراکز درمانی، دوری و نزدیکی به گسلهای اصلی» که از طریق مدلهای مختلف تلفیق اطلاعات و نقشهها در محیط GIS که براساس مدل تحلیل سلسلهمراتبی معکوس ترکیب شدهاند، آسیبپذیری شبکههای ارتباطی مناطق یک و پنج در مقابل زلزله مشخص شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد خیابانهایی که دارای تراکمهای ساختمانی و جمعیتی بالا، کیفیت ابنیه پایین، فاصله زیاد تا مراکز امدادی، درمانی و درجه محصوریت بیشتری بودهاند، آسیبپذیرتر بوده و در نتیجه دارای امتیاز منفی بیشتری هستند. همچنین بزرگراهها و خیابانهای با عرض بیشتر و تراکم ساختمانی و جمعیتی پایینتر، دارای آسیبپذیری کمتری بودهاند. با حرکت از سمت شرق به غرب به میزان آسیبپذیری خیابانها افزوده میشود. این آسیبپذیری مسیرها در مرکز مناطق به اوج خود میرسد. به این ترتیب شبکههای ارتباطی موجود در مرکز، هنگام بروز زلزله از ایفای نقش خود عاجز خواهند بود. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیب پذیری؛ زلزله؛ شبکه های ارتباطی؛ تبریز؛ تحلیل سلسله مراتبی معکوس؛ GIS | ||
مراجع | ||
ـ باغوند، اکبر و همکاران (1385)، «بررسی علل تنزل عملکرد شبکه حمل و نقل شهری پس از وقوع زلزله و راهکارهای مقابله با آن»، دومینسمینارساختوسازدرپایتخت پردیسدانشکدههایفنیدانشگاهتهران. ـ ترابی، کمال (1388)، «بررسی نقش شبکههای ارتباطی در کاهش اثرات ناشی از زلزله- مورد مطالعه: منطقه 6 شهرداری تهرانبا تأکید بر ناحیه 1»، پایاننامه کارشناسی ارشد در رشته شهرسازی- برنامهریزی شهری و منطقهای دانشگاه علم و صنعت ایران. ـ حبیبی، کیومرث (1389)، «پروژه کاربرد GIS در بهسازی و نوسازی بافتهای کهن شهری، وزارت راه و شهرسازی»، سازمان عمران و بهسازی شهری، تهران. ـ حبیبی، کیومرث و همکاران (1387)، «تعیین عوامل ساختمانی موثر در آسیبپذیری بافت کهن شهری زنجان با استفاده از GIS و FUZZY LOGIC» هنرهای زیبا، شماره 33، ص 27-36. ـ حبیبی، کیومرث و دیگران (1388)، «امنیت شهری و GIS»، دانشگاه امام حسین، تهران. ـ حبیبی، کیومرث (1385)، «ارزیابی سیاستهای توسعه کالبدی، بهسازی و نوسازی بافتهای کهن شهری با استفاده از GIS، پایاننامه برای دریافت درجه دکتری در رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران. ـ مهندسان مشاور تهران پادیر (1388)، «مطالعات ریز پهنهبندی ژئوتکنیک لرزهای شهر تبریز»، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجاشرقی، تبریز، جلد سوم. - Chang, E. Stephanie &Nojima, Nobuoto (1998), “Measuring Lifeline System Performance: Highway Transportation Systems in Recent Earthquakes”, Proc. of the 6th U.S. National Conference on Earthquake Engineering, Seattle, USA, Paper No. 70, 12p.
- Cova, T. & Johnson, J. (2003), “A Network Flow Model for Lane-Based Evacuation Routing”, Transportation Research, Part A, 37: 579-604.
- Husdal, J. (2006), “Transport Network Vulnerability: Which Terminology and Metrics Should We Use?” Paper Presented at the NECTAR Cluster 1 Seminar, Norway: 1-9.
- Minami, Masaaki et al (2003), “Street Network Planning for Disaster Prevention against Street Blockade,” Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, Vol.4, October, 2003, Page 1750-1756.
- Miriam, Holly & Shulman, Lea (2008), “Estimating Evaluation Vulnerability of Urban Transportation Systems Using GIS”, A Thesis Submitted to the Department of Geography In Conformity with the Requirements for the Degree of Master of Arts, Queen’s University Kingston, Ontario, Canada.
- Samadzadegan, F. & Zarrinpanjeh, N. (2008), “Earthquake Destruction Assessment of Urban Roads Network Using Satellite Imagery And Fuzzy Inference Systems”, The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Vol. XXXVII. Part B8, Beijing, Page 409-414.
- Sohn, J. (2006), “Evaluating the Significance of Highway Network Links under the Flood Damage: An Accessibility Approach”, Transportation Research, Part A, 40: 491-506.
- Taylor, M.; Sekhar, S. & D’Este, G. (2006), “Application of Accessibility Based Methods for Vulnerability Analysis of Strategic Road Networks”, Network Spatial Economy, 6: 267-291.
- Tsukaguchi H. & Li Y., (1999), “District and Local Distributor Network to Ensure Disaster-resilient Urban Planning”, Shanghai International Symposium on Urban Transportation Proceedings.
- Lee Y.L., Yeh K.Y., (2003), “Street Network Reliability Evaluation Following the Chi-chi Earthquake, The Network Reliability of Transport”, Proceedings of the 1st International Symposium on Transportation Network Reliability (INSTR), Edited by Michael G.H. Bell and Yasunori Iida, pp.273-288
- Liu, Bin et al (2003), “The Restoration Planning Of Road Network In Earthquake Disasters”, Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, Vol.4, October, Page 526-539. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,587 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,556 |