تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,211 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,891 |
پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه گویجه بل اهر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 7، دوره 18، شماره 50، بهمن 1393، صفحه 135-152 اصل مقاله (1.93 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسنده | ||
سیداسدالله حجازی* | ||
گروه ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی حساسیت اراضی حوضه گویجهبل در وقوع زمینلغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) میباشد. مهمترین دلیل انتخاب این حوضه برای پژوهش، مشاهده زمینلغزشهای موجود در منطقه توسط پژوهشگر و نگرش حفاظت زیست محیطی نگارندگان است. این حوضه یکی از زیرحوضههای اهرچای به وسعت 7406 هکتار با موقعیت جغرافیایی ً26/21، َ47، ْ46 تا ً64/53، َ56، ْ46 طول شرقی و ً13/42، َ21، ْ38 تا ً04/39، َ27، ْ38 عرض شمالی میباشد. معیارهایی که جهت تحلیل حساسیت زمینلغزشها در حوضه مورد بررسی انتخاب گردید شامل 9 پارامتر (شیب، جهت، ارتفاع، سنگشناسی، گسل، شبکه ارتباطی، کاربری اراضی، بارش و آبراهههای اصلی) است که از نقشههای پایه و مطالعات میدانی و تصویر ماهوارهای اسپات استخراج و با استفاده از تکنیکهای مکانی تحت GIS در 5 طبقه نسبت به تأثیر هر واحد در وقوع زمینلغزش ارزشگذاری اولیه شد. سپس با استفاده از برنامه الحاقی ماریونی (اکستنشن AHP) مقایسه دوبهدو بر روی لایهها انجام و نقشه نهایی حساسیت اراضی در وقوع لغزش استخراج گردید. نتایج حاصل از تحلیل حساسیت زمینلغزشها در حوضه گویجهبل نشان داد که تأثیرگذارترین عامل در وقوع زمینلغزش با توجه به بیشترین وزن معیار سنگشناسی با وزنی برابر با 3113/0 و معیار ارتفاع با حداقل وزن (0178/0) با تأثیر کمترین مقدار در وقوع زمینلغزش در حوضه گویجهبل هستند. همچنین تحلیل خطر زمـینلغزش در حوضه مورد مطالعه نـشان میدهد که اراضی در معرض خطر با استطاعت لغزش بسیار بالا بالغ بر 1222 هکتار مساحت میباشد که این میزان در حدود 5/16 درصد از کل منطقه را شامل میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
گویجه بل اهر؛ زمین لغزش؛ تحلیل سلسله مراتبی؛ GIS | ||
مراجع | ||
ـ احمدی، حسن (1386)، «ژئومورفولوژی کاربردی» چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تهران. ـ احمدی، حسن و همکاران (1382)، «پهنهبندی خطر حرکتهای تودهای با استفاده از دو روش رگرسیون چندمتغیره (MR) و تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)، (مطالعه موردی حوضه آبخیز گرمی چای)»، مجله منابع طبیعی ایران، جلد 56، شماره 4. ـ جوکار سرهنگی، عیسی و همکاران (1386)، «پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضه صفارود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی»، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای, شماره 9. ـ رجائی، عبدالحمید (1387)، «کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و محیط»، چاپ سوم، انتشارات قومس. ـ شریعت جعفری، محسن (1375)، «زمینلغزش»، انتشارات سازه. ـ ضیائی، حجتالله (1389)، «اصول مهندسی آبخیزداری»، چاپ سوم، انتشارات آستان قدس رضوی. ـ عظیمپور، علیرضا و همکاران (1388)، «ارزیابی نتایج مدلAHP در پهنهبندی خطر زمینلغزه «مطالعه موردی حوضه آبریز اهرچای» مجله علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره 28. ـ عظیمی حسینی، محمد و همکاران (1389)، «کاربرد GIS در مکانیابی» چاپ اول، انتشارات مهرگان قلم. ـ علیمحمدی، صفیه و همکاران (1388)، «ارزیابی کارایی مدلهای پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سیدکلاته رامیان» مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک، جلد شانزدهم، شماره اول. ـ قدسیپور, سیدحسن (1389)؛ «فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)»، چاپ هشتم، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران). ـ محمدی، مجید و همکاران (1388)، «ارزیابی مدلهای عامل اطمینان، ارزش اطلاعاتی و فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی در پهنهبندی خطر زمینلغزش (بررسی موردی: بخش از حوضه آبخیز هراز)، نشریه مرتع و آبخیزداری، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 62، شماره 4. ـ محمودی، فرجالله (1387)، «ژئومورفولوژی دینامیک»،چاپ دوم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران. - Blochl, A & B, Braun (2005), “Economic Assessment of Landslide Risks in the Swabian Alb, Germany Research Framework and First Results of Homeowners and Experts Surveys”, Natural Hazards and Earth System Sciences, Vol. 5, PP: 389-396.
- Brardinoni, F. et al (2002), “Complex Mass Wasting Response of Drainage Basins to Forest Management in Coastal British Colombia” Geomorphology, Vol 49, PP: 109-124.
- Collison, A et al (2000), “Modelling the Impact of Predict Climate Change on Landslide Frequency and Magnitude in SE England”, Engineering Geology, Vol 55, PP: 205-218.
- Dai, F.C. et al (2002), “Landslide Risk Assessment and Management: an Overview”, Engineering Geology, Vol. 64, PP: 65-87.
- Dhakal, A.S. & R.C. Sidle (2003), “Long-term Modeling of Landslides for Different Forest Management Practices” Earth Surface Processes and Landforms, Vol 28, PP: 853-868.
- Guthrie, R.H. (2002), “The Eeffects of Logging on Frequency and Distribution of Landslides in Three Watersheds on Vancouver Island, British Columbia” Geomorphology, Vol 43, PP: 273-292.
- Jakob, M. (2000), “The Impact of Logging on Landslide Activity at Clayoquot Sound, Brritish Columbia” Catena, Vol. 38, PP: 279-300.
- Lyons, J.K & R.L, Beschta (1983), “Land Use, Floods and Channel Changes: Upper Middle fork Willamette River, Oregon (1936-1980)”, Water Resource Research, Vol. 19 (2), PP: 463-471.
- Montgomery, D.R et al (2000), “Forest Clearing and Regional Landsliding” Geology, Vol. 28, PP: 311-314.
- Roering, J.J et al (2003), “Shallow Land Sliding, Root Reinforcement, and the Spatial Distribution of Trees in the Oregon Coast Range”, Canadian Geotech Journal, Vol 40, PP: 237-253.
- Schmidt, M. & T. Glade (2003), “Linking Global Circulation Model Outputs to Regional Geomorphic Models: A Case Study of Landslide Activity in New Zealand” Climate Research, Vol 25, PP: 135-150.
- Simon, A. & A.J.C. Collison (2002), “Quantifying the Mechanical and Hydrologic Effects of Riparian Vegetation on Streambank Stability”, Earth Surface Processes and Landforms, Vol 27 (5). PP: 527-546.
- Swanson, F.j & C.T. Dyrness (1975), “Impact of Clear-cutting and Road Construction on Soil Erosion by Landslides in the Western Cascade Range, Oregon” Geology, Vol. 3 (7), PP: 393-396.
- Van Asch, T.W.J et al (1999), “A View on Some Hydrological Triggering Systems in Landslides”, Geomorphology, Vol. 30, PP: 25-32
- Van Beek, L.P.H & W.J. Vash (2004), “Regional Assessment of the Effects of Land Use Change on Landslide Hazard by Means of Physically Based Modeling”, Natural Hazards, Vol 31, PP: 289-304.
- Watson, A. et al (1999), “Root Strength, Growth, and Rates of Decay: Root Reinforcement Changes of Two Tree Species and Their Contribution to Slope Stability” Plant and Soil, Vol 217, PP: 39-47. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,761 |