آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,253 |
| تعداد مقالات | 15,411 |
| تعداد مشاهده مقاله | 51,248,610 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,256,007 |
نگاه انتقادی و تحلیلی به جایگاه معنایی و ساختاری چند موتیو در شعر صائب | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 2، دوره 66، شماره 228، اسفند 1392، صفحه 33-60 اصل مقاله (261.66 K) | ||
| نویسنده | ||
| محمد خاکپور* | ||
| استادیار دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| موتیوها مجموعه قراردادی و سپس کلیشه شده از الفاظی است که به وسیلۀ شاعر برای هنر نمایی و جولان خیال در شعر وارد میشوند و قدمتی به دیرینگی ادبیات هر ملت دارند. در شعر فارسی، علاوه بر مجموعهای از موتیوهای متداول، یک سلسله موتیوهایی در سبک هندی دیده می‌شود که در ایجاد شبکه تداعی‌ها و تصویرسازی شاعران این اسلوب تاثیر ویژه‌ای دارد. موتیوهای شعری در مضمون‌پردازی و خلق تصاویر غریب و دور از ذهن، که در نزد شاعران سبک هندی، عرصة مناسبی برای اظهار شگفتی خواننده و جولان هنرنمایی سراینده محسوب می‌شود، در شعر صائب نقش برجسته‌ای ایفا می‌کند. او از طریق موتیوها و نیز سلسله تداعی‌های پیچیده، در برقراری معادله و ایجاد روابط تناظری میان دو مصراع که صرفاً به قصد خلق مضامین تازه و متنوّع صورت می‌گیرد، تلاش ویژه‌ای انجام می‌دهد؛ امّا در نهایت این کوشش شاعر در اغلب موارد به تکلّف و تصنّع و دور شدن شعر از فوران عاطفی خود منجر می‌شود؛ افراط در خیال‌پردازی و دشوارگویی و دشوار پسندی، زمانی در شعر او بهتر به دید می‌آید، که شاعر همانند دیگر پیروان سبک هندی، موتیوهایی را دست مایة معادله‌سازی و رسیدن به هدف غایی شعر، یعنی مضمون آفرینی قرار می‌دهد که ما امروز جز از طریق فرهنگ‌های عصر صفوی نمی‌توانیم مفهوم و مدلول اصلی آن‌ها را دریابیم. با وجود این هرگاه بعد عاطفی، توازن لفظ و معنا و انسجام شعر برمضمون‌سازی و ایجاد روابط پیچیده و حیرت انگیز غلبه می‌کند، تک بیت‌ها و غزلیّات درخشان صائب به وجود می‌آید که برای همیشه نام او را در کنار مفاخر شعر و ادب فارسی جاویدان نگه می‌دارد. در این پژوهش سعی بر آن است، ضمن تحلیل جایگاه ساختاری و معنایی برخی از موتیوهای غریب و مهجور در شعر صائب، اهمیّت و تاثیر آن‌ها را در چگونگی به وجود آمدن مضمون‌های باریک و برقراری پیوند تقابلی، نشان دهیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صائب؛ موتیو؛ مضمون پردازی؛ پیوند تناظری؛ تداعی‌ها؛ عاطفه | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,799 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,176 |
||