تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,312 |
تعداد مقالات | 16,113 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,719,837 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,387,173 |
پتانسیل¬یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل AHP و تکنیک GIS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز شاهرود- بسطام) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 7، دوره 17، شماره 44، شهریور 1392، صفحه 139-159 اصل مقاله (2.41 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
داریوش رحیمی* 1؛ سیدحجت موسوی2 | ||
1اقلیم¬شناسی، دانشگاه اصفهان | ||
2ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
روند روبهرشد شهرستان شاهرود در سالهای اخیر، راهبرد مدیریت منابع آب در این منطقه را بیش از پیش ایجاب میکند. یکی از راهکارهای مدیریتی منابع آب، شناسایی مناطق آبی با پتانسیلهای مختلف و بهرهبرداری از آنها با توجه با ظرفیتشان میباشد. هدف از این پژوهش پهنهبندی مناطق پتانسیل آبی در حوضه آبخیز شاهرود- بسطام با استفاده از عوامل موثر در تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، از طریق مدل AHP و تکنیک GIS است. جهت نیل به اهداف از معیارهای زمینشناسی، اقلیمی، ژئومورلوژی و هیدرولوژی بهرهگیری شد و در مجموع پنج منطقه پتانسیلی بالا، خوب، متوسط، کم و بدون پتانسیل شناسایی گردید. در پایان برای اطمینان از نتیجه نهایی، لایه پتانسیلی منطقه مطالعاتی به سه روش Raster Calculator Weighed Overlay, و Weighted Sum تهیه شده است. نتایج نشان میدهد که در بین پنج منطقه پتانسیلی معرفی شده حداکثر مساحت پهنه پتانسیل بالا در روش نخست و حداقل مساحت آن در روش دوم مشخص شده است. اما روش سومی حدفاصل بین دو روش قبلی بوده و نتایج آن از اطمینان بالاتری برخوردار است. پهنه پتانسیل بالا بیشتر منطبق بر رسوبات آبرفتی درشت دانه دوران چهارم و مخروطه افکنههای پایکوهی است. پهنه بدون پتانسیل یکی منطبق بر حداکثر ارتفاعات و دیگری منطبق بر مناطق کم ارتفاع رسی و مارنی میباشد. نتایج حاصل از این پژوهش میتواند در طرحهای مدیریت محیط منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از بهرهکشی بیش از توان آنها سازنده باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
شاهرود- بسطام؛ پتانسیل¬یابی؛ منابع آب زیرزمینی؛ مدلAHP؛ تکنیک GIS | ||
مراجع | ||
1ـ آبشیرینی، احسان؛ کاظم، رنگزن و سعدی خورشیدی (1387)، «پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش همپوشانی شاخص وزنی در محیط GIS»، همایش ژئوماتیک 87 و چهارمین همایش یکسانسازی نامهای جغرافیایی، 22 و 23 اردیبهشت، تهران. 2ـ خیرخواه زرکش و همکاران (1387)، «استفاده از روش تحلیل سلسلهمراتبی در اولویتبندی مکانهای مناسب احداث سد زیرزمینی (مطالعه موردی: دامنه شمالی کوه کرکس-نطنز)»، مجله منابع طبیعی پژوهش و سازندگی، شماره 79، صص 93-101. 3ـ رنگزن، کاظم، احسان آبشیرینی، (1383)، «استفاده از سنجش از دور و GIS در بررسی ارتباط عوامل ساختاری، لیتولوژیکی و توپوگرافی در برنزود چشمههای طاقدیسی پابده دشت لالی»، بیست و سومین همایش علوم زمین، 26 تا 28 بهمن، تهران. 4ـ طاهری تیزرو، عبدا...، 1384، «آبهای زیرزمینی»، کرمانشاه، دانشگاه رازی، انتشارات فن آوران، چاپ اول. 5ـ علیزاده، امین (1389)، «اصول هیدرولوژی کابردی»، مشهد، انتشارات دانشگاه امامرضا (ع)، چاپ سیویکم. 6ـ قدسیپور، حسن (1387)، «فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی، تهران»، انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر، چاپ پنجم. 7ـ موحد دانش، علی اصغر (1383)، «هیدرولوژی آبهای سطحی»، تهران، انتشارات سمت. 8- Bertolini, M., Braglia, M., & Carmignani, G., (2006), "Application of the AHP Methodology in Making a Proposal for a Public Work Contract", International Journal of Project Management: 24, Pp. 422-430.
9- Bowen, W.M., (1990), "Subjective Judgments and Data Environment Analysis in Site Selection, Computer", Environment and Urban Systems, Vol. 14, Pp.133-144.
10- Chenini, I. and Ben Mammou, A., (2010) "Groundwater Recharge Study in Arid Region: An Approach Using GIS Techniques and Numerical Modeling", Computers & Geosciences, 36, Pp. 801-817.
11- Cimren, E., Catay, B., Budak, E., (2007), "Development of a Machine Tool Selection System Using AHP", International Journal of Advanced Manufacturing Technolxgy35, 363-376.
12- Dey, P.K., & Ramcharan, E.K., (2000), "Analytic Hierarchy Process Helps Select Site for limestone Quarry Expansion in Barbados", Journal of Environmental Management: 88, Pp. 1384-1395.
13- Dyer, R.F., Forman, E.H., (1991), "An Analytical Approach to Marketing Decisions", Prentice Hall, USA.
14- Farouk El-Baz, Lynne Fielding (1992), "Groundwater Potential of the Sinai Peninsula, Egypt, Boston University", Center for Remote Sensing BostonUniversity.
15- Farouk, E.B., Ozdogan, M., (2006), "Use of Space Images for Groundwater Exploration in the Northern United Arab", Center for Remote Sensing Boston University.
16- Farouk, E.B., Ledwith, M., (2000), "Using Satellite Images for Groundwater Exploration in the Sultanate of Oman", Center for Remote SensingBoston University.
17- Khan, MA; Sharma, M., (2003), "Estimation of Groundwater Potential in Indian arid Environment Using Isopach Mapping Technique", Jounal Geol. Soc. India, V. 61, Pp. 403-410.
18- Lopez, H.J., & Zink, J.A., (1991), "GIS-assisted Modelling of Soil-induced Mass Movement Hazards: A Case Study of the Upper Coello river Basin", Tolima, Colombia, ITC Journal: 4, Pp. 202–220.
19- Mau, J., and et al, (2005), "Sitting Analysis of Farm-based Centralized Anaerobic Digester Systems for Distributed Generation Using GIS, Biomass and Bio Energy, 28, pp. 591-600.
20- Mishra, R.C.; Biju Chandrasekhar; Naik, R.D., (2010), "Remote Sensing and GIS for Groundwater Mapping and Identification of Artificial Recharge Sites, Geoenvironmental Engineering and Geotechnics: Progress in Modeling and Applications", Proceedings of Sessions of GeoShanghai, China, Pp. 216-223.
21- Moreno-Jiminez, J.M., Joven, J.A., Pirla, A.R., & Lanuza, A.T., (2005), "A Spreadsheet Module for Consistent ConsensusBuilding in AHP Decision Making", Journal of Group Decision and Negotiation, Vol. 14, Pp. 89-108.
22- Saaty, T.L., (1980), "The Analytical Hierarchy Process, Pinning Priority, Resource Allocation", RWS Publication, USA.
23- Saaty, T.L., (1986), "Axiomatic Foundation of Analytical Hierarchy Process", Management Science, Vol. 31, No. 7, Pp. 841-855.
24- Saaty, T.L., (1994), "Highlights and Critical Points in the Theory and Aapplication of the Analytical Hierarchy Process", European Journal of Operational Research, Vol. 74, Pp. 426-447. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,313 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,292 |