آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شمارهها | 1,427 |
| تعداد مقالات | 17,574 |
| تعداد مشاهده مقاله | 57,055,818 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,950,526 |
گفتمانهای فضایی و شکلگیری فرهنگ شهری در ایران: نگاهی تطبیقی به دورههای پیش و پس از اسلام | ||
| تاریخ فرهنگ ایران | ||
| دوره 2، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 225-242 اصل مقاله (991.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی Released under (CC BY-NC 4.0) license I Open Access I | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ihc.2025.66550.1053 | ||
| نویسندگان | ||
| علی زینالی عظیم* 1؛ آیدا مصطفی زاده بازرگان2؛ مهدیس برزگر3 | ||
| 11 پژوهشگر پسا دکتری طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، موسسه غیر انتفاعی رشدیه، تبریز، ایران. | ||
| 3دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، واحد تبریز دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| فرهنگ شهری ایران بهعنوان یکی از غنیترین بسترهای تمدنی شرق، همواره در تعامل با دین، سیاست و ساختار اجتماعی، شکل و معنای خاصی یافته است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تطبیقی عناصر شکلدهندهی فرهنگ و ساختار شهرهای ایران در دو دورهی تاریخیِ پیش و پس از ورود اسلام است؛ با تمرکز بر نحوهی تحول، تداوم و بازآفرینی مؤلفههای فرهنگی در ساختار شهری. روش تحقیق بهصورت توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و اسنادی انجام شده است. دادهها با رویکرد تطبیقی تاریخی، بر پایهی منابع مکتوب، شواهد معماری، و تحلیل نظریات جامعهشناسی تاریخی و انسانشناسی فرهنگی تحلیل شدهاند. یافتهها نشان میدهند که شهرهای ایرانی، پیش از اسلام عمدتاً دارای ساختارهای سلطنتمحور، متمرکز بر قدرت دینی زرتشتی و معماری سنگین و شکوهنمای حکومتی بودهاند. اما با ورود اسلام، شهر به بستری پویا برای زندگی مردمی، عبادت، علم و تعامل اجتماعی بدل شد. فضاهایی چون مسجد جامع، بازار، مدرسه و خانقاه، جایگزین ساختارهای پیشین شده و در عین حال، بسیاری از عناصر فرهنگی ایرانی مانند نوروز، نظم باغ ایرانی و زبان فارسی در ساختار جدید تداوم یافتند. نتیجهگیری این پژوهش نشان میدهد که فرهنگ ایرانی، نهتنها توانسته هویت تاریخی خود را در دل تحولات سیاسی و دینی حفظ کند، بلکه با بازتفسیر مستمر مؤلفههای خویش، هویتی تلفیقی و منحصربهفرد در بستر شهر اسلامی خلق کرده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| فرهنگ ایرانی؛ شهرهای ایران؛ پیش از اسلام؛ پس از اسلام؛ هویت شهری | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 70 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 52 |
||