
تعداد نشریات | 45 |
تعداد شمارهها | 1,360 |
تعداد مقالات | 16,663 |
تعداد مشاهده مقاله | 53,905,909 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,527,195 |
بازیهای فکری-فلسفی فبک؛ چیستی، ویژگیها و کارکردها | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
دوره 19، شماره 50 - شماره پیاپی 20، فروردین 1404، صفحه 506-528 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2025.61070.3734 | ||
نویسندگان | ||
سعید ناجی* 1؛ سمانه عسکری نودهی2 | ||
1استادیار، گروه پژوهشی مطالعات فکرپروری کودک و نوجوان، پژوهشکده اخلاق و تربیت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
2کارشناس ارشد فلسفه و حکمت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
ضرورت ورود بازیها به محتواهای آموزشی در مدارس، اخیراً روشن شده است. قابلیتهایی در بازیها شناخته شده که میتواند موجب تسهیل آموزش و ترغیب دانشآموزان به مشارکت در فعالیتهای آموزشی شود. برنامه فلسفه برای کودکان یکی از برنامههای پیشرو در این زمینه است که تلاش میکند محتواهای آموزشی را در راستای آموزشوپرورش مهارتهای مختلفِ لازم برای زندگی حاضر و نیز رشد دانشآموزان به لحاظ نگرش و هویت و معنای زندگی به کار برد. بازیهای مدنظر این برنامه تفاوتی اساسی با سایر بازیهای سرگرمکننده یا ورزشی دارد. در این مقاله تلاش شد ویژگی این بازیها و نیز کارکرد مهارتی آنها شناسایی شود و برای شناسایی این ویژگیها دو گام برداشته شده است. در گام اول استخراج ویژگیها با روش بررسی استقراییِ بازیهای ارائه شده توسط بنیانگذاران فبک صورتگرفته است. در گام دوم که تحت عنوان «بازیهای مدنظر فبک» ارائه میشود، با روش تحلیل مفهومی و محتوایی به استخراج بایدها و نبایدهای فبک (نقش و هدف از بازیهای فلسفی در فبک) برای بازیهای فلسفی پرداخته شده است. نهایتاً با مقایسه و تلفیق ویژگیهایی حاصل از دو طریق پنج ویژگی استخراج شد که بازیهای فکری - فلسفی را از بازیهای معمولی جدا میکند. این بازیها علاوه بر اینکه باید تناسب روانشناختی و ویژگی بازیایی داشته باشند، باید مهارتهای سهگانه شامل مهارتهای منطقی، هیجانی و اجتماعی و سه نوع تفکر خلاق، مراقبتی و انتقادی را تقویت کرده و شرایط کندوکاو فلسفی را مهیا کنند. | ||
کلیدواژهها | ||
بازی؛ فلسفه برای کودکان و نوجوانان؛ بازیهای فکری-فلسفی؛ غنای فلسفی؛ غنای بازیایی؛ تناسب روانشناختی | ||
مراجع | ||
رتیونسکی، لریسا. (1393). بازیهای فلسفی و آموزش مهارتهای فکری، ترجمه سعید ناجی و مریم صفایی، کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان، سعید ناجی، ج1، صص157-170، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شارپ، آن مارگارت و لورنس اسپلیتر. (1387). بیمارستان عروسکها: همراه با کتاب راهنمای معلم، ترجمه فاطمه رنجبران و ماناپار. انتشارات شهرتاش. فیشر، رابرت. (1385). آموزش و تفکر، ترجمه فروغ کیان زاده، انتشارات رسش. فیشر، رابرت. (1395). بازیهای فکری برای کودکان، ترجمه متیرا حقیقت و احمد عابدی، نشر نوشته. کم، فیلیپ. (1389). با هم فکر کردن، ترجمه مژگان رشتچی و فرزانه شهرتاش، انتشارات شهرتاش. کم، فیلیپ و دیگران. (1395). فلسفهورزی با کتابهای تصویری (راهنمای کلاسی فلسفه برای کودکان، سالهای اول دوره ابتدایی)، ترجمه فرزانه شهرتاش، انتشارات شهرتاش. لیپمن، متیو و آن مارگارت شارپ. (1394). غایب بزرگ مدرسه (کندوکاو اخلاقی)، دو جلد، ترجمه روحالله کریمی، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. لیپمن، متیو. (1394). ناتاشا (گفتوگویی بر مینای نظریه ویگوتسکی)، ترجمه به همراه مقدمه تفصیلی مهرنوش هدایتی، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. لیپمن، متیو و همکاران. (1395). فلسفه در کلاس درس، ترجمه محمد زهیر باقری نوعپرست، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. لیپمن، متیو. (1388). «طرحها و تمرینهای بحث فلسفی»، ترجمه نسیم ماحوزی، فصلنامه فرهنگ، 22 (69): 239-275. ناجی، سعید. (1395). معیار فبک برای داستان (نقد و بررسی داستانهای مورد استفاده برای آموزش تفکر در ایران)، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ناجی، سعید. (1396). طرح پژوهشی شناسایی ویژگیها و کارکردهای بازیهای فکری- فلسفی برنامه فبک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. هیوز، فرگاس پیتر. (1393). روانشناسی بازی (کودکان، بازی و رشد)، ترجمه کامران گنجی، انتشارات رشد. یسپرسن، پر. (1389). داستان من و مایکل، ترجمه حمیده بحرینی، کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان، سعید ناجی، ج1، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. Bowkett, S. (2015). Jumpstart! thinking skills and problem solving (games and activities for ages 7-14), Routledge. Cam, P. (1993). Thinking stories1: teacher resource/activity book, Hale & Iremonger. Cam, P. (2010). Thinking Together, trans. M. Rashtchi & F. Shahrtash, Shahrtash Publications. (In Persian) Cam, P. & et al. (2016). Philosophizing with Picture Books (Philosophy Classroom Guide for Children, Early Years), trans. F. Shahrtash, Shahrtash Publications. (In Persian) Fergus P. H. (2014). The Psychology of Play (Children, Play and Development), trans. K. Ganji, Roshd Publications. (In Persian) Fisher, R. (1997). Games for Thinking, Nash Pollock Publishing, Fisher, R. (2006). Education and thinking, trans. F. Kianzadeh, Rasesh Publications. (In Persian) Fisher, R. (2006). Intellectual Games for Children, trans. M. Haghighat & A. Abedi, Noush Publications. (In Persian) Good, C. (1973). Dictionary of Education: activity curriculum and Exersice, University of Cincinnatia Pub. Golding, C. (2009). That's a better idea! Philosophical Progress and Philosophy for Children, Childhood & Philosophy, 5(10), jul/ dez. Jackson, T. (n.d.). Philosophy for Children, the pre- school project. (This source is available on the Internet and the author was asked for its bibliographic information, but no response has been received yet) Jackson, T. (n.d.). Getting Started in Philosophy: A Start-Up Kit © for K-1 2nd Edition, p4chawaii.org/wp-content/uploads/Start-Up-Kit-3rd-Ed-by-JacksonButnor.pdf. Jespersen, P. (2010). The Story of Me and Michael, trans. H. Bahreini, in Philosophical Inquiry for Children, S. Naji, Vol. 1, Institute for Humanities and Cultural Studies Publications. (In Persian) Lipman, M., Sharp, A. Margaret & Oscanyan, F., (1984). Philosophical Inquiry: an instruction manual to accompany harry Stottlemeier’s discovery, University of America Press. Lipman, M. (1995-1996). Philosophical discussion plans and exercises, analytic teaching, vol. 16, No, 2. Lipman, M. (2003). Thinking in education, Cambridge University Press. Lipman, M. (2010). Schemes and Exercises for Philosophical Discussion, trans. N. Mahouzi, Quarterly Journal of Culture, 22(69), 239-275. (In Persian) Lipman, M. (2015). Natasha: Vygotskian Dialogues, trans. & detailed introduction by M. Hedayati, Institute for Humanities and Cultural Studies. (In Persian) Lipman, M. & Sharp, A. M. (2015). Ethical Inquiry (The Great Absentee), 2 vols, trans. R. Karimi, Institute for Humanities and Cultural Studies Publications. (In Persian) Lipman, M. et al. (2016). Philosophy in the Classroom, trans. M. Z. Bagheri-Noopart, Institute for Humanities and Cultural Studies Publications. (In Persian) Lipman, M. & Sharp. A. M. (2017). p4c and rationality in the new word, in History, Theory and Practice Philosophy for Children, ed. S. Naji & et al., pp. 43-52. Routlege. Mizell, K. (2015-16). The Epistemology of Imagination and Play in the Community of Inquiry, in: Analytic Teaching and Philosophical Praxis, Vol. 36. Montessori, M. (2002). the Montessori method, Dover publications, INC, Mineola New York. Murris, K. (n.d.). Thinking Moves, Ideas for Tutors, Students & Teacher, p4c.com Website. Naji, S. (2016). The P4C Criteria for Stories (Criticism and Review of Stories Used to Teach Thinking in Iran), Institute for Humanities and Cultural Studies Publications. (In Persian) Naji, S. (2017). Research Project Identifying the Characteristics and Functions of Intellectual-Philosophical Games of the FBEC Program, Institute for Humanities and Cultural Studies Publications. (In Persian) Retyunskikh, L. (2017), Philosophical Games and the Teaching of Thinking Skills, in: History, Theory and Practices of Philosophy for Children: International Perspectives. Ed. S. Naji & et al. (pp. 188-198) Routledge. (In Persian) Sharp, A. M., & Splitter, L. (2008). The Doll Hospital: with a Teacher’s Manual, trans. F. Ranjbaran & Monapar, Shahrtash Publications. (In Persian) Wartenberg, T. (2009). Big Ideas for Little Kids, pp. 25-34, Rowman & littlefied Education. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 97 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 90 |