دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,383
تعداد مقالات16,920
تعداد مشاهده مقاله54,550,485
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,187,009
پروین, خیرالله, صفوی سهی, عطیه سادات. (1403). بررسی تطبیقی نحوۀ نظارت شرعی بر قوانین در کشورهای اسلامی (اندونزی، مالزی، مصر، عربستان، پاکستان و ایران). سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(37), 61-89. doi: 10.22034/law.2025.63713.3420
خیرالله پروین; عطیه سادات صفوی سهی. "بررسی تطبیقی نحوۀ نظارت شرعی بر قوانین در کشورهای اسلامی (اندونزی، مالزی، مصر، عربستان، پاکستان و ایران)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 15, 37, 1403, 61-89. doi: 10.22034/law.2025.63713.3420
پروین, خیرالله, صفوی سهی, عطیه سادات. (1403). 'بررسی تطبیقی نحوۀ نظارت شرعی بر قوانین در کشورهای اسلامی (اندونزی، مالزی، مصر، عربستان، پاکستان و ایران)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(37), pp. 61-89. doi: 10.22034/law.2025.63713.3420
پروین, خیرالله, صفوی سهی, عطیه سادات. بررسی تطبیقی نحوۀ نظارت شرعی بر قوانین در کشورهای اسلامی (اندونزی، مالزی، مصر، عربستان، پاکستان و ایران). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 15(37): 61-89. doi: 10.22034/law.2025.63713.3420

بررسی تطبیقی نحوۀ نظارت شرعی بر قوانین در کشورهای اسلامی (اندونزی، مالزی، مصر، عربستان، پاکستان و ایران)

مطالعات حقوق تطبیقی معاصر
دوره 15، شماره 37، دی 1403، صفحه 61-89    اصل مقاله (880.14 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/law.2025.63713.3420
نویسندگان
خیرالله پروین* 1؛ عطیه سادات صفوی سهی2
1استاد گروه حقوق عمومی، دانشگاه تهران، ایران
2دانشجوی دکتری حقوق عمومی پردیس البرز دانشگاه تهران، ایران
چکیده
یکی از ضوابط شناسایی میزان پایبندی کشورهای اسلامی به دین، میزان تعهد حاکمیت آنها در تصویب قوانین اسلامی و نحوۀ نظارت بر آن است. سؤال پژوهش حاضر این است که در نظام حقوقی کشورهای اسلامی به‌منظور تطبیق قوانین با شریعت اسلام چه روشی پیش‌بینی و در این مسیر برای حل تعارض آرای فقها چه شیوه‌ای اندیشیده شده است. به این ‌منظور در پژوهش حاضر نظام حقوقی شش کشور اسلامی (اندونزی، مالزی، مصر، عربستان، پاکستان و ایران) مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای به این نتیجه دست یافته که رویکرد حاکمان کشورها تعیین‌کنندۀ نحوۀ نظارت شرعی آنها است؛ چنان‌که کشور اندونزی با رویکردی نیمه‌سکولار کمترین تعهد را در نظارت شرعی بر قوانین دارد. در کشورهای مصر و مالزی نیز با وجود گرایش‌های سکولاریستی، تعهدی بینابینی در حفظ منافع گروههای دینی و سکولار وجود دارد و نظارت شرعی حداقلی مشاهده می‌شود. اما عربستان که ادعای حاکمیت کامل اسلام را در کشور خود دارد و تمامی قوانین آن برگرفته از اسلام است، راهکار ویژه‌ای برای نظارت شرعی درنظر نگرفته است. در میان شش کشور، پاکستان و جمهوری اسلامی ایران با نظارت پیشینی بر تصویب قوانین و ارزیابی مطابقت آنها با شرع، در رتبۀ متعهدان به شریعت قرار می‌گیرند.
کلیدواژه‌ها
شریعت؛ شورای نگهبان؛ فتوا؛ قانون؛ کشورهای اسلامی؛ نظارت
سایر فایل های مرتبط با مقاله
مراجع
الف) منابع فارسی

- کتاب‌ها

  1. اسماعیلی، محسن (1390). دین و قانون، بررسی کارکرد و نقش دین در حوزه قانون و قانونگذاری. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
  2. حسینی، سید ابراهیم (1396). شریعت و تقنین در کشورهای اسلامی (ایران، عربستان و پاکستان). قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  3. خانجانی‌موقر، حسن (1385). قانون اساسی در آیینۀ انظار. تهران: دانشجو.
  4. میراحمدی‌زاده، مصطفی (1383). رابطۀ فقه و حقوق. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
- مقالات

  1. جوان‌آراسته، حسین و مهدی‌فر، محمد (1403). مطالعۀ تطبیقی مجازات اعدام در قوانین کشورهای اسلامی. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 15 (34)، 149-169.
 Doi: 10.22034/LAW.2023.55627.3248

  1. عباسی، بیژن و جعفری، مصطفی (1390). بررسی تطبیقی شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان در نظام انتخاباتی مجالس ایران و مالزی. حقوق تطبیقی، 2 (2)، 115-132.
  2. علیدادزاده، روح‌اله؛ وکیلیان، حسن و رضایی، مهدی (1403). ساختار شورای نگهبان و حجیت تصمیمات آن با نگاهی به نهاد دادرس اساسی در مصر، عراق و الجزایر. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 15 (34)، 171-206.                     Doi: 22034/LAW.2024.55777.3251
  3. غفاری، هدی (1390). نسبت میان حاکمیت شرع و حاکمیت قانون در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران.پژوهش حقوق عمومی، 14 (36)، 107-132.
  4. محبّی، داود؛ زارع، مهدی؛ گودرزی، احمد (1401). جایگاه اسلام در فرایند قانونگذاری مصر پس از تحولات 2011. مطالعات حقوق عمومی، 52 (1)، 553-571.
Doi: 10.22059/JPLSQ.2019.278591.1959

  1. محقق داماد، سید مصطفی (1376). سرگذشت عدالت و قضاء در عربستان سعودی. میقات حج، 179-199.
ب) منابع انگلیسی

- Articles

  1. Al Saud, (2000). Faisal Bin Misha'al Political Development in the Kingdom of Saudi Arabia: an Assessment of the Majlis Ash-Shura, Durham Theses. Durham University.
  2. Ali Khan, Muhammad Mumtaz, Ramzan Muhammad & Munir Leghari, Yasir (2021). Council of Islamic Ideology of Pakistan: The Extent of Its Legislative Role. Epistemology, 8(9). Doi:10.13140/RG.2.2.28836.45442.
  3. Alshareef, Shaker Ahmed (June 2021). General Introduction of the Shura Council in Saudi Arabia and Parliamentary Diplomacy. International Journal of Law and Public Administrationl, 4(1), Doi:10.11114/ijlpa.v4i1.5208.
  4. Ansori, Ansori (2022). Controversial Fatwas from Indonesian Ulema Council: A Study of the Legal Sociology Perspective. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 11 (5).
  5. Ansori, Ansori (2022). Position of Fatwa in Islamic law: the Effectiveness of MUI, NU, and Muhammadiyah Fatwas. Ijtihad: Journal of Islamic Law and Humanitarian Discourse, 22 (1), 53–71. Doi:10.18326/ijtihad.v22i1.53-72.
  6. Abdul Aziz, Norazlina, Ramli, Noriah & Abdul Raof, Nurazlina (2018). Jakim: Governors of Halal Affairs. Contemporary Issues and Development in the Global Halal Industry, 131-139. Doi:10.1007/978-981-10-1452-9_12.
  7. Berger, Maurits & Sonneveld, Nadia (2010). Sharia and National Law in Egypt. In Book: Sharia Incorporated, A Comparative Overview of the Legal Systems of Twelve Muslim Countries in Past and Present, 51–88. Leiden: Leiden University Press. Doi: 10.1515/9789400600171-005
  8. Casduloh (Nov 2023). History of Criminal Law Enforcement and Islamic Justice in Saudi Arabia. Al-Mahkamah: Islamic Law Journal, 1(1), 14–20. Doi: 10.61166/mahkamah.v1i1. 3.
  9. Shuaib, Farid S. (2012). The Islamic Legal System in Malaysia, Washington International Law Journal, 21 (1), 85-115.
  10. Jaliľ, Husni. Teuku Ahmad Yani. Kumiawan, Andri. Public Participation Model in the Preparation of Sharia-Based Aceh Qanun: Special Focus on the Role of the Ulama. Law Journal. Kuala Lumpur, 30 (2), 280-307. Doi: 10.31436/iiumlj.v30i2.672.
  11. Khairuldin, W.M.K.F.W. Embong, A. H., Anas, W.N.I.W.N., Mohd, H., & Ismail, D (2018). The Application of Technology in the Dissemination of Fatwas: A Study on Religious Institutions in Malaysia. International Journal of Civil Engineering and Technology, 9 (7), 1590–1596.
  12. Khairuldin, W.M.K.F.W., Anas, W.N.I.W.N., & Embong, A. H., Fatwa as a (2018). Disseminator of Islamic Laws Among Community of Malaysia. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8 (11), 516–521.
  13. Mahadi, R., Sariman, N.K., Noordin, R., Mail, R. and Ab Fatah, N.S. (2018). Corporate Governancestructure of State Islamic Religious Councils in Malaysia. International Journal of Asian SocialScience, 8 (7), 388-395.
  14. Masud, Muhammad Khalid (2015). Role of the Council of Islamic Ideology in the Islamisation of laws in Pakistan. International Centre for Muslim and non-Muslim Understanding, University of South Australia.
  15. Muttaqin, Zainal (2021). Formalization of Islamic Law in Indonesia, in the Framework of Social Engineering Theory by Roscoe Pound. El-Mashlahah: Scientific Journal of Sharia Faculty IAIN Palangka Raya.
    Doi: 10.23971/elma.v11i2.2825.
  16. Nauman, Muhammad, Imran Khan & Karamat Sidra (2018) Formation and Working of Federal Shari’at Court in Pakistan. Pakistan Social Sciences Review, 2 (1), 50-60.
  17. Mohammad Ahmad, Nisar & Mohamed Adil, Mohamed Azam (2016). The Status and Implementation of Islamic Law in Malaysia. In Book: Religious Rules, State Law, and Normative Pluralism-A Comparative Overview, 263-276. Doi:10.1007/978-3-319-28335-7_16.
  18. Salameh, mohamad hasan (2021). The Principle of Separation of Powers between Sharia and the Positive Law: a Case Study on the Constitutional System of Saudi Arabia. 1st International Conference of Law and Justice - Good Governance and Human Rights in Muslim Countries: Experiences and Challenges (ICLJ 2017), Doi:10.2991/iclj-17.2018.3.
  19. Sulaiman, Sulaiman, Siti Yusnaini & Anton Widyanto (2023). Development of Islamic Sharia-Based Curriculum in Islamic Universities in Aceh: A Study on the Implementation of Aceh Qanun Number 9 of 2015. Ulumuna, 27 (1), 89–114. Doi: 10.20414/UJIS.V27I1.521.
  20. Usman, Mahboob, Ashraf Qureshi, Zeeshan, Azam Hussain, Mohammad & Fateh Labanieh Mohamad (2023). The Recommendations of the Council of Islamic Ideology on Family Laws: An Analytical Review. UCP Journal of Law and Legal Education, 1 (2), 26-44.
- Sites

  1. saudiembassy.net/basic-law-governance.
  2. saudiembassy.net/law-consultative-council-majlis-al-shura.
  3. saudiembassy.net/law-council-ministers.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 184
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب