
تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,341 |
تعداد مقالات | 16,476 |
تعداد مشاهده مقاله | 53,516,000 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,030,550 |
نقش نظریۀ سوبژکتیویته در طبیعتگرایی دووجهی هردر | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اسفند 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2025.63972.3896 | ||
نویسندگان | ||
بردیا حیدری* 1؛ مرتضی نوری2 | ||
1گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
این مقاله میکوشد نشان دهد که نظریۀ سوبژکتیویته میتواند نقشی مبنایی در طبیعتگراییِ فلسفی ایفا کند، به این شرط که سوبژکتیویته به نحوِ درونباش لحاظ شود. از این رو، در اینجا، طرحِ طبیعتگرایانۀ یوهان گوتفرید هردر چونان منبعی بالقوه برای صورتبندیای درونباش از سوبژکتیویته موردِ کاوش قرار میگیرد. شرح داده میشود که طبیعتگرایی نزدِ هردر در دو وجهِ روششناختی و هستیشناختی پرورده میشود. این دو وجه ناسازگار مینمایند، چون به نظر میرسد که اولی، که مبتنی بر قسمی چرخشِ زبانی است، ضدمبناگرایانه است، حالآنکه در دومی، تجربۀ حسی چونان مبنا در نظر گرفته میشود. ادعای مقاله این است که این ناسازگاری به یاریِ نظریۀ سوبژکتیویته رفع میشود. برای اثباتِ این ادعا، وابستگیِ متقابلِ نظریۀ سوبژکتیویتۀ هردر با وجهِ هستیشناختیِ طبیعتگراییِ او ایضاح میشود. به این شرح که نزدِ او، از یک سو، سوبژکتیویته نه بر اساسِ روشنیِ آگاهی بلکه بر مبنای تاریکیِ هستی تبیین میشود و از سوی دیگر، هستی به نوبۀ خود مفهومیست. وانگهی، چون هستی منطبق بر محدودیتهای ادراکیِ سوژهیِ متناهی دریافته میشود، مفصلبندیِ مفهومیِ هستی ضرورتاً در قالبِ زبان انجام میگیرد. بدینترتیب، وجهِ روششناختی یا زبانیِ اندیشۀ هردر نیز چونان جزئی جداییناپذیر در برنامۀ فلسفیِ او جا میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
"؛ یوهان گوتفرید هردر"؛ طبیعتگرایی هستیشناختی"؛ طبیعتگرایی روششناختی"؛ سوبژکتیویتۀ هستیشناختی"؛ ، "؛ نظریۀ ناارجاعی زبان" | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 |