آمار
| تعداد نشریات | 44 |
| تعداد شماره‌ها | 1,348 |
| تعداد مقالات | 16,508 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,557,366 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,046,050 |
ژانر اتوپیا در رمان فارسی؛ ویژگی‌ها و زمینه‌های پیدایش | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 11، دوره 77، شماره 250، اسفند 1403، صفحه 187-202 اصل مقاله (1.47 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2024.57672.3537 | ||
| نویسندگان | ||
| سلیمان هاشم بیگی1؛ علیرضا اسدی* 2؛ محمد تقی جهانی3 | ||
| 1دانشجوی مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
| 3استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
| چکیده | ||
| اتوپیا ژانری برآمده از نقطه عطف های تاریخی است و اتوپیای ایرانی، برآیند اتفاقات خاص عصر مشروطه و بیداری است. عمده آثار اتوپیایی فارسی در فاصلۀ سالهای 1303 تا 1332 به رشتۀ تحریر درآمده‌اند و این بازۀ زمانی را می توان عصر اتوپیانگاری نامید. این نویسندگان رمان اتوپیایی، با نقد وضع موجود، طرحی از جامعۀ کمال مطلوب را میریختند تا افق دید خوانندگان را وسعت دهند و زمینۀ تعلیم همراه با التذاذ ادبی آنان را فراهم آورند. این پژوهش در حیطۀ ادبیات ژانری است و پژوهش های ژانری در ادبیات فارسی از مایه و پیشینۀ قابل توجهی برخوردار نیست. و در زمینۀ ژانر اتوپیا و شناخت و نیز چگونگی پیدایش آن، پژوهشی مستقل و منسجمی انجام نشده است. مسألۀ این پژوهش، چگونگی شناخت ژانر اتوپیا و زمینۀ پیدایش آن در رمان فارسی است و در راستای پاسخ به این پرسش، پس از تعریف ژانر اتوپیا و بیان ویژگیهای سازندۀ آثار اتوپیایی، به بررسی زمینه های پیدایش این ژانر در سه ساحت؛ اجتماعی _تاریخی، ادبی و شخصی پرداخته شده است و به این نتیجه رسیدیم که پیدایش این نوع ادبی، حاصل تاریخ مشروطه و بیداری، سفرنامه های خیالی و رمانهای ترجمه ای و نیز نقش اساسی صنعتی زاده کرمانی به عنوان توسعه دهنده ژانر اتوپیاست. انجام این تحقیق به روش توصیفی - تحلیلی و تطبیقی، مبتنی بر تحقیقات کتابخانه ای است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اتوپیا؛ ژانر؛ نوع ادبی؛ رمان فارسی | ||
| مراجع | ||
|
آدمیت، فریدون. (1357). اندیشه‌های آقاخان کرمانی، تهران: پیام.
آرین‌پور، یحیی. (1387). از صبا تا نیما، تهران: زوار.
اصیل، حجت الله. (1393). آرمانشهر در اندیشه ایرانی، ویراست سوم، تهران: نشر نی.
افلاطون. (1392). جمهوری، مترجم: فؤاد روحانی، تهران: علمی – فرهنگی.
انوشه، حسن. (1381). فرهنگنامۀ ادبی، جلد 2، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
براون، ادوارد. (1376). انقلاب مشروطیت ایران، ترجمۀ مهری قزوینی، تهران: کویر.
تویسرکانی، مهرداد. (1376). «درآمدی بر سیر داستان‌های آرمانشهری»، نشریۀ ادبیات داستانی، شماره 43، صص 6-11.
توکلی، حمیدرضا. (1395). «اندیشۀ دور و دراز پیش گام روایت پیش گویانۀ علمی در ایران»، تاریخ ادبیات، شماره 3/78، صص 51-84.
جمشیدنژاد‌اول، غلامرضا. (1388). آرمانشهر فارابی، زیر نظر علی رضا مختار پور قهررودی، تهران: همشهری.
روویون، فردریک. (1385). آرمانشهر در تاریخ اندیشه غرب، تهران: نی.
زرقانی، سید مهدی و قربان صباغ، محمود رضا. (1395). نظریه ژانر (نوع ادبی)، تهران: هرمس.
سارجنت، تاور لایمن. (1399). اتوپیانیسم، مترجم: محمد نصراوی، تهران: افکار جدید.
ستاری سار بانقلی، حسن. (1391). «آرمانشهر در آرای روشنفکران عصر مشروطه ایران»، نشریه هنرهای زیبا – معماری و شهرسازی، دوره 17، شماره 1، صص 55- 64.
سردادور، حمزه. (1332). چشمۀ آب حیات، موسسه مطالعاتی امیر کبیر، بیجا.
صمدانی، مهدی. (1396). «فراتر از طاقت زمانۀ خود»، سینما و ادبیات، شماره65، دی و بهمن، صص208-212.
صنعتی‌زاده کرمانی، عبدالحسین(1). (1395). رستم در قرن بیست و دوم، تهران: نفیر.
صنعتی‌زاده کرمانی، عبدالحسین(2). (1395). روزگاری که گذشت، کرمان: مرکز کرمان شناسی.
صنعتی‌زاده کرمانی، عبدالحسین(3). (1395). عالم ابدی، کرمان: مانیاهنر.
صنعتی‌زاده کرمانی، عبدالحسین(4). (1396). فرشته صلح یا فتانه اصفهانی، کرمان: مانیاهنر.
صنعتی‌زاده کرمانی، عبدالحسین(5). (1396). مجمع دیوانگان، کرمان: مانیاهنر.
طالبوف تبریزی، عبدالرحیم. (1396). مسالک المحسنین، تهران: ا مید فردا.
غلام، محمد. (1382). «سیری در رمانهای تاریخی فارسی»، نشریه آموزش زبان و ادب فارسی، سال هفدهم، صص22-29.
فردوسی، ابوالقاسم. (1386). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
فروغی، محمد علی. (1306). اندیشۀ دور و دراز، استانبول، آمدی مطبعه‌سی.
فارابی، ابونصر. (1379). اندیشه‌های اهل مدینۀ فاصله، مترجم: سید جعفر سجادی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (سازمان چاپ و انتشار).
قائمی، فرزاد. (1386). «ادبیات پلید شهری و داستان معاصر فارسی»، فصل نامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، صص122-134.
کسروی، احمد. (1330). تاریخ مشروطۀ ایران، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
مراغه‌ای، زین‌العابدین. (1383). سیاحتنامه ابراهیم بیگ یا بلای تعصب او، به کوشش م.ع. سپانلو، چاپ دوم، تهران: آگه.
مور، سر‌توماس. (1393). آرمانشهر (اتوپیا)، مترجم: نسرین مجیدی، تهران: روزگار نو.
میرعابدینی، حسن. (1392). تاریخ ادبیات داستانی ایران، تهران: سخن.
ناظم‌الاسلام کرمانی، میرزا محمد. (1395). تاریخ بیداری ایرانیان، تهران: پر.
نثری همدانی، موسی. (1306). افسانۀ طی زمان، [بی جا]: مؤسسۀ خاور.
هاشمی نژاد، قاسم. (1373). «آغاز رمان نویسی فارسی»، بیدار، شماره 5 و 6 و 7، آلمان، صص 349- 372.
هاکسلی، آلدوس. (1378). دنیای قشنگ نو، مترجم: سعید محمدیان، تهران: نیلوفر.
هدایت، صادق. (1344). قصۀ آب زندگانی، تهران: امیر کبیر.
Cuddon, J. A. (1991). A dictionary of literary terms. UK: Penguin Books.
Madhasudanv, P. N. (2018). Utopian and dystopian literature: A comparative study. IJCRT, 6(4).
Tynyanov, Y. (2000). The literary fact. In D. Daff (Ed.), Modern genre theory . New York: Longman. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 88 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 47 |
||