| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,375 |
| تعداد مقالات | 16,891 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,384,639 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,075,493 |
بررسی و تحلیل فی حقیقة‌العشق (مونس العشاق) سهروردی بر اساس رمزگان پنج‌گانة رولان بارت | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 5، دوره 77، شماره 250، اسفند 1403، صفحه 71-88 اصل مقاله (740.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2024.61715.3667 | ||
| نویسندگان | ||
| میرجلیل اکرمی* 1؛ احمد فرشبافیان نیازمند2؛ صابر معصومی3 | ||
| 1نویسنده مسئول، گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 3دانشجوی دکتری، گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| رسالة فی حقیقة‌العشق(مونس‌العشّاق) سهروردی(587 – 549 ه.ق.) ضمن اشاره به جلوه‌های عرفانی عشق و حالات آن در دو داستان خلقت آدم و یوسف پیامبر به دلیل اشتمال بر رمز و راز و تفسیرپذیری، امکان تحلیل و خوانش را با محور رمزگان پنج‌گانة رولان بارت که یک مدل تحلیلیِ روشمند و خلاقانه روایات و داستان‌هاست، فراهم می‌آورد. بارت هر متنی را زایا، پویا و دارای تکثّر معنایی می‌داند و معتقد است که از رهگذر زایایی و سیّال بودن متن، متون از یکدیگر متمایز می‌‌گردند. سهروردی ضمن بیان راز آفرینش حُسن و عشق و حُزن به شیوة نوافلاطونی و بهره‌گیری از اندیشة مغانی و لطایف قرآنی به جایگاه آن‌ها در جهان‌شناسی و معرفت شناسی اشراقی می‌پردازد. و عرفایی چون غزالی و بقلی‌شیرازی حُسن و عشق و حُزن را از ارکان اصلی سیر و سلوک دانسته، عشق را حاصل تجلّی حُسن و حُزن را حاصل خوف می‌دانند. این مقاله به روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی صداهای پنهان رسالة فی حقیقة‌العشق سهروردی می‌پردازد و ابعادی از رمزگان را بر خواننده آشکار می‌سازد. رسالة مذکور با توجه به گستردگی رمز و نماد، از نوع متون نوشتنی(باز) است و خواننده در آن منفعل نیست؛ بلکه با به کارگیری خلاقیت خود هر چه در صدد تثبیت معناست، روش ابداعی خود را به کار می‌گیرد. پیشنهاد بارت برای این نوع خوانش، ابداع روشی است که متن از آن طریق فراپاشیده و افشانده می‌شود و خواننده به عنوان تولید کنندة متن حضور دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "نشانه‌شناسی"؛ "سهروردی"؛ "فی حقیقة‌العشق"؛ "رمزگان"؛ "رولان بارت" | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
آلن، گراهام. (1397). بینامتنیت، ترجمة پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
آلن، گراهام. (1385). رولان بارت، ترجمة پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
ابوسعید ابوالخیر. (1388). رباعیات ابوسعیدابوالخیر، به تصحیح منوچهر آدمیت، چاپ چهارم، کارآفرینان فرهنگ و هنر.
احمدی، بابک. (1380). ساختار و تأویل متن، چاپ پنجم، تهران: مرکز.
بقلی شیرازی، روزبهان. (1383). عبهرالعاشقین، تصحیح و مقدمه هانری کربن، ترجمه محمد معین، تهران: انتشارت منوچهری.
پورجوادی، نصرالله. (1379). درآمدی به فلسفۀ افلوطین، چاپ سوم، مرکز نشر دانشگاهی.
پورنامداریان، تقی. (1389). رمز و داستان های رمزی در ادب فارسی، چاپ هفتم، تهران: علمی و فرهنگی.
پورنامداریان، تقی. (1390). عقل سرخ: شرح و تأویل داستان های رمزی سهروردی، چاپ دوم، تهران: سخن.
چندلر، دانیل. (1387). مبانی نشانه شناسی، ترجمة مهدی پارسا، تهران: سورة مهر.
خاتمی، محمود. (1390). پیش درآمد فلسفه ای برای هنر ایرانی، تهران: فرهنگستان هنر.
دیلمی، ابوالحسن علی بن محمد. (1428ق.). عطف‌الالف المألوف علی‌اللام المعطوف، تحقیق حسن محمود عبداللطیف الشافعی و جوزیف نورمنت بل، چاپ اول، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
ستاری، جلال. (1392). عشق صوفیانه، چاپ هفتم، تهران: نشر مرکز.
سجودی، فرزان. (1395). نشانه شناسی کاربردی، چاپ چهارم، تهران: علم.
سنایی، حکیم ابوالمجد مجدودبن آدم. (1381). دیوان حکیم سنایی غزنوی، با مقدمة بدیع‌الزمان فروزانفر، چاپ اول، تهران: آزادمهر.
سهروردی، شهاب‌الدین. (1355). مجموعة مصنّفات شیخ اشراق، به تصحیح و تحشیه و مقدمة سید حسین نصر، با مقدمه و تحلیل فرانسوی هانری کربن، جلد دوم، تهران: انجمن فلسفة ایران.
سهروردی، شهاب‌الدین. (1355). مجموعة مصنّفات شیخ اشراق، به تصحیح و تحشیه و مقدمة سید حسین نصر، با مقدمه و تحلیل فرانسوی هانری کربن، جلد سوم، تهران: انجمن فلسفة ایران.
صدری‌نیا، باقر. (1388). فرهنگ مأثورات متون عرفانی(مشتمل بر احادیث، اقوال و امثال متون عرفانی)، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.
غزالی، احمدبن محمد. (1390). سوانح العشاق، به تصحیح علی محمد صابری، تهران: نشر علم.
غزالی، احمدبن محمد. (1376). مجموعه آثار فارسی، به اهتمام احمد مجاهد، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
غزالی، محمد. (1380). کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیو جم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فردوسی، ابوالقاسم. (1379). نامة باستان، ویرایش و گزارش شاهنامة فردوسی، میرجلال‌الدین کزازی، جلد اول، چاپ اول، تهران: سمت.
قیصری رومی، محمد داود. (1386). شرح فصوص الحکم، ترجمه سید جلال آشتیانی، چاپ سوم، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
کربن، هانری. (1388). اسلام در سرزمین ایران، وجوه فلسفی و معنوی، ترجمة رضا کوهکن، ج2، بخش 2، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
گوهرین، سید صادق. (1376). شرح اصطلاحات تصوف، چاپ دوم، تهران: انتشارات زوّار.
موحد، صمد. (1384). نگاهی به سرچشمه های حکمت اشراق و مفهوم های بنیادی آن، تهران: طهوری
نجم‌الدین کبری، احمدبن‌عمربن‌محمد. (1368). فوائح‌الجمال و فواتح‌الجلال، ترجمة محمدباقر ساعدی، تهران: انتشارات مروی.
Barthes, R. (1970). Introduction to Structural Analysis of Narratives, Image - music – text, London: Fontana. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 139 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 194 |
||
