آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,418 |
| تعداد مقالات | 17,440 |
| تعداد مشاهده مقاله | 56,229,095 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,571,720 |
سناریوهای توسعه سکونتگاه‌های روستایی منطقه کلان‌شهری تهران مورد مطالعه: ناحیه شهریار | ||
| جغرافیا و برنامه‌ریزی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 بهمن 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2025.63778.3311 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه عزیزی1؛ فرهاد عزیزپور* 2؛ وحید ریاحی2؛ سید امیرحسین گرکانی3؛ سجاد امیری4 | ||
| 1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 4استادیار پژوهشی، پژوهشکده سوانح طبیعی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: سکونتگاه‌های روستایی مستقر در پیرامون شهرها پیوسته از درون و بیرون تحت تأثیر عوامل (ساختارها) و نیروهای (سازوکارها) متعدد در حال تغییر و دگرگونی هستند. در برنامه‌ریزی سنتی فضاها (در سطوح مختلف) به ویژه روستاها، نیروهای سازنده آینده عمدتاً نیروهای سازنده گذشته در نظر گرفته می‌شوند و تغییرات و رویدادهای آتی چندان لحاظ نمی‌گردند. حال آنکه نیروهای پیشران که آینده را می‌سازند گاهی همراه با عدم قطعیت‌اند و می‌توانند آینده پدیده مورد بررسی را تحت تأثیر قرار دهند. پژوهش حاضر با رویکرد آینده‌نگاری هدف خود را شناخت آینده‌های پیشروی سکونتگاه‌های روستایی ناحیه شهریار قرار داده است. روش پژوهش: مطالعه بر اساس هدف، کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی است. روش‌شناسی از نوع ترکیبی ( کیفی-کمی) است. در بخش کیفی به منظور شناسایی عوامل و نیروهای پیشران و عدم قطعیت‌ها از مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی با هدف اولویت‌بندی و امتیازدهی پیشران‌ها از پرسشنامه استفاده گردید. یافته‌ها: بر اساس یافته‌ها پایین بودن ظرفیت نهادی، رانت قدرت در نظام سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، توسعه اقتصاد صنعتی، رشد سوداگری زمین، پس‌زدگی جمعیتی کلان‌شهر تهران و مجاورت فضایی با کلان‌شهر از میان 18 عامل، به عنوان پیشران‌های اصلی مؤثر بر آینده روستاهای پیرامون شهرها شناسایی شدند. با توجه به 12 حالت محتمل پیشران‌ها، سه سناریوی توسعه فضایی پایدار، توسعه فضایی شکننده و توسعه فضایی ناپایدار به عنوان سناریوهای محتمل برای توسعه سکونتگاه‌های روستایی ناحیه شهریار تشخیص داده شده است. نتیجه‌گیری: هر یک از این سناریوها باورپذیرند و هر کدام نیز پتانسیل تحقق دارند اما اینکه کدام یک روی دهد به برنامه‌ریزی امروز بستگی دارد.در عرصه ادبیات داخلی و خارجی، پژوهش‌های اندکی در باب سناریو‌نگاری به طور اخص در حوزه روستاهای پیرامون کلان‌شهرها با رهیافت آینده‌نگاری انجام شده است. مقاله پیش رو در یک رویکرد سیستمی و یکپارچه در ابعاد (محیطی-اکولوژیک، اجتماعی-فرهنگی، انسانی، اقتصادی، کالبدی-فضایی) به موضوع مورد مطالعه توجه دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آینده‌نگاری؛ سکونتگاه‌های روستایی؛ سناریو؛ منطقه کلان‌شهری تهران؛ ناحیه شهریار | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 233 |
||