
تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,323 |
تعداد مقالات | 16,279 |
تعداد مشاهده مقاله | 53,000,634 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,652,940 |
خوانش مشروطیت ایران بر اساس روایات سیاحتنامۀ ابراهیم بیگ | ||
تاریخ فرهنگ ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 بهمن 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی Released under (CC BY-NC 4.0) license I Open Access I | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ihc.2025.19259 | ||
نویسندگان | ||
مهدی فرجی* 1؛ بهزاد قاسمی2 | ||
1عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه تبریز | ||
2دانشیار تاریخ، دانشکده و پژوهشکده مطالعات بین الملل، دانشگاه جامع امام حسین، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
جنبش مشروطه خواهی ایرانیان تا کنون با رویکردهای تاریخی، سیاسی و جامعه شناسانه مورد بررسی واقع شده است. مقاله حاضر در صدد است با رویکرد و روشی تلفیقی به تبیین عوامل وقوع مشروطه بپردازد. نگارندگان با استناد به منابع تاریخی و روایات رسالۀ انتقادی سیاحتنامۀ ابراهیم بیگ و بهرهگیری از نظریۀ انقلاب کرین برینتون، به تبیین عوامل بروز مشروطیت در ایران پرداخته اند. ضمن اینکه رساله مزبور تصویری نسبتاً جامع از اوضاع ایران و نیز مطالبات جدید شکل گرفته در سالهای منتهی به مشروطیت ارائه می کند، منابع تاریخی نیز اهمیت و تاثیرگذاری این رساله را در بیداری ایرانیان تأیید می کنند. نظریۀ انقلاب برینتون هم از این جهت اعتبار بالایی در این پژوهش دارد که در چهار انقلاب بزرگ (فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا) دنیا مورد بررسی واقع شده است. با این وصف مقاله با رویکردی نو به تحولی مهم در تاریخ ایران پرداخته است. روش مقاله تاریخی بوده و از نظریه جهت تبیین تحولات استفاده کرده است. یافته ها حاکی از آن است که از بین نشانه های مقدماتی که برینتون در نظریه انقلاب خود بر میشمارد، مولفه های «ناکارآمدی حکومت»، «بحران مشروعیت» و «شکاف نخبگان/ تغییر بیعت منورالفکران» در وقوع مشروطیت ایران نقش داشته اند. نشانه های «بحرانی نبودن اقتصاد»، در مشروطیت ایران انطباق نداشته و بالعکس، فقر اقتصادی، مورد انتقاد سیاحتنامه است، «شکاف طبقاتی» و «ناکامی شگفت آور در کاربرد زور» نیز مشاهده نشده است. به عبارت دیگر جنبش مشروطه خواهی روندی مسالمت آمیز داشت و فرمان مشروطیت بدون درگیری نظامی و خونین صادر شد. | ||
کلیدواژهها | ||
یک؛ دو؛ سه؛ چهار؛ پنج | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13 |