تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,323 |
تعداد مقالات | 16,270 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,954,360 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,624,979 |
آیینهای سوگواری دورۀ صفوی؛ مطالعۀ تطبیقی متن و تصویر | ||
تاریخ فرهنگ ایران | ||
مقاله 10، دوره 1، شماره 2، مهر 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی Released under (CC BY-NC 4.0) license I Open Access I | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ihc.2024.19233 | ||
نویسنده | ||
سجاد حسینی* | ||
دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
واکنش به حادثۀ مرگ در دایرۀ خویشان و نزدیکان و بعضاً در دایرهای فراتر از آن (متناسب با جایگاه اجتماعی شخص متوفی) در طول تاریخ با آداب و سنن خاصی بروز یافته است. بخش از این واکنش مرتبط با حسیات درونی افراد و بخش دیگری از آن مرتبط با باورها و سنتهای جامعۀ محل زیست شکل میگرفت. معاصر با دوران صفوی نیز آیینها و سنتهای سوگواری تحت تأثیر همین دو عامل متبلور میگشت. شناخت این سنتها به دلیل تداوم برخی از آن در آیینهای عزاداری امام حسین (ع) در دوران معاصر از اهمیت بالایی برخوردار است. بخشی از این آییین ها در منابع تاریخی و تاریخنگاری عهد صفوی و بخش قابل توجهی در گزارشهای مربوط به ناظران خارجی انعکاس یافته است. اما در همین دوران به مدد هنر نگارگری بخش عمده ای از این آیین ها به تصویر کشیده شده است. پژوهش حاضر با مطالعه آیینهای سوگواری دورۀ صفوی بر اساس منابع مکتوب و انطباق با منابع تصویری در پی شناسایی این سنتها بوده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که سوگواری ایرانیان عهد صفوی با سنتها و آیینهایی چون: گریه و فغان، اوخشاما، باش آچماق، موی کندن، سیاه پوشی، کبودپوشی، نیمه برهنگی، سینه زنی، علم گردانی، نواخت طبل و شیپور و نی و سنج و دف، نشتر و قمه زنی و دندان کشی، چاک گریبان و علم گردانی همراه بوده است. بسیاری از این سنتها هر چند در سوگواریهای روزمره رنگ باخته اما، در آیینهای عزاداری امام حسین (ع) در محدودۀ زمانی از گذشته نزدیک تا اکنون باقی مانده است. | ||
کلیدواژهها | ||
سوگواری؛ صفویه؛ نگارگری؛ تاریخنگاری؛ سیاه پوشی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 30 |