تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,323 |
تعداد مقالات | 16,270 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,953,802 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,624,480 |
مقایسه تغییرات زمانی مؤلفههای رژیم جریان در دو رودخانه طبیعی و تحت تأثیر احداث سد در استان اردبیل | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 دی 1403 | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hyd.2025.64537.1765 | ||
نویسندگان | ||
رئوف مصطفیزاده* 1؛ جوانشیر عزیزی مبصر2؛ شهناز میرزایی3 | ||
1دانشیار گروه منابع طبیعی و عضو پژوهشکده مدیریت آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
3دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
چکیده | ||
رژیم جریان رودخانه میتواند تحت تاثیر عوامل محتلف اقلیمی و انسانی (تغییر کاربری اراضی، احداث سد، انحراف و برداشت جریان) تغییر نماید و باعث تغییر میزان آب قابل برداشت و تغییر الگوی تخصیص جریانهای محیط زیستی میشود. در این پژوهش تغییرات مولفههای رژیم جریان در دو رودخانه طبیعی و تحت تاثیر احداث سد در استان اردبیل مورد مقایسه قرار گرفته است. در این تحقیق برای تهیه نمودارهای مختلف، تعیین نقاط تغییر و روندهای زمانی معنیدار مربوط به آمارههای جریان بالا، جریان پایین و یا جریان پایه از از برنامهنویسی R استفاده شده است. بر اساس نتایج در هر دو رودخانه با جریان طبیعی و تنظیمی، نقاط تغییر در هر سه مولفه جریان بالا (حداکثر سالانه، Q10 و Q25)، جریان پایین و دبی پایه اتفاق افتاده است، در حالی که در رودخانه تنظیمی این تغییرات بعد از احداث سد بیشتر بوده است. تغییر مقادیر مولفههای جریان نشان داد که در رودخانه طبیعی خیاوچای جریان حداکثر و دبیهای بالا فاقد روند معنیدار بوده است. این در حالی است که در رودخانه تنظیم شده بالخلوچای، همه مولفههای جریان روند کاهشی معنیدار را نشان دادند. مقایسه منحنی تداوم جریان و نمودارهای ویولونی دو رودخانه نشان داد که در رودخانه تحت تاثیر احداث سد، مقادیر دبیهای کمینه و جریان پایه دچار کاهش شدید معنیدار شده اند و توزیع مقادیر دبی ماهانه تحت تاثیر اثر تنظیمی است. بهعنوان نتیجهگیری، ارزیابی جامع تغییر رژیم رودخانه و مولفههای جریان امکان پیشبینی روند تغییرات و مدیریت آب از نظر تخصیص جریان محیط زیستی را فراهم خواهد نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
دبی پایه؛ رژیم رودخانه؛ منحنی تداوم جریان؛ رودخانه بالیخلوچای؛ رودخانه خیاوچای | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 69 |