دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات44
تعداد شماره‌ها1,323
تعداد مقالات16,270
تعداد مشاهده مقاله52,954,052
تعداد دریافت فایل اصل مقاله15,624,716
فرشبافیان, احمد, اصغرپور غفاری, جاوید, موسی زاده, محمدعلی. (1403). تحلیل بیانی- اجتماعی سفرنامۀ حاج سیاح به فرنگ. سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(40), 137-161. doi: 10.22034/jiiph.2024.59802.2495
احمد فرشبافیان; جاوید اصغرپور غفاری; محمدعلی موسی زاده. "تحلیل بیانی- اجتماعی سفرنامۀ حاج سیاح به فرنگ". سامانه مدیریت نشریات علمی, 15, 40, 1403, 137-161. doi: 10.22034/jiiph.2024.59802.2495
فرشبافیان, احمد, اصغرپور غفاری, جاوید, موسی زاده, محمدعلی. (1403). 'تحلیل بیانی- اجتماعی سفرنامۀ حاج سیاح به فرنگ', سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(40), pp. 137-161. doi: 10.22034/jiiph.2024.59802.2495
فرشبافیان, احمد, اصغرپور غفاری, جاوید, موسی زاده, محمدعلی. تحلیل بیانی- اجتماعی سفرنامۀ حاج سیاح به فرنگ. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 15(40): 137-161. doi: 10.22034/jiiph.2024.59802.2495

تحلیل بیانی- اجتماعی سفرنامۀ حاج سیاح به فرنگ

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
دوره 15، شماره 40، مهر 1403، صفحه 137-161    اصل مقاله (607.33 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2024.59802.2495
نویسندگان
احمد فرشبافیان1؛ جاوید اصغرپور غفاری* 2؛ محمدعلی موسی زاده3
1دانشیار دانشگاه تبریز
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز
3استادیار دانشگاه تبریز
چکیده
سفرنامه، اثری است با رویکرد روایی که تمرکز اصلی آن بر گزارش دیده‎ها و شنیده‎های نویسنده در طول سفر است. در دورۀ قاجار که سفرنامه‎نویسی به زبان فارسی رونقی دوباره گرفت، نویسندگانی چون حاج‎سیاح با اهدافی خارج از تکیۀ صِرف به روایت حوادث سفر، به سراغ نگارش این نوع ادبی رفتند. با مطالعۀ سفرنامۀ فرنگ حاج سیاح می‎توان پی برد که هدف او از روایت این حوادث و پیشرفت‎های جهان غرب، صرفاً گزارش نبوده، بلکه خواستۀ اصلی او ایجاد تأثیر در دیدگاه و نگرش ایرانیان دورۀ قاجار و ترویج افکار تجددطلبانه و بازکردن درهای نوگرایی به روی جامعۀ سنتی ایران عصر قاجار بوده ‎است. نویسندۀ سفرنامه، برای دست‎یابی به این مهم، با رویکرد ساده‎نویسی حاکم بر آیین نویسندگی دوران قاجار، در کنار بهره‎گیری از شیوه‎های مختلف ادبی که تأثیر متن را بر مخاطب ایرانی عصر خود قوت می‎بخشد، سعی دارد با روایتی آمیخته با سادگی و درعین‌حال برخوردار از شیوه‎های بیانی، پیشرفت‎های فرنگ را در جهت کاستن فاصله و اختلاف سنت و تجدد در جامعۀ ایرانی بیان کند. وی برای نیل به این منظور، از زبانی ساده که مختصات آن استفاده از مفردات ساده، جملات کوتاه و به دور از تعقید، و درعین‎حال بهره‎مند از صنایع متنوع بیانی و بدیعی است بهره برده‌است. از بعد اجتماعی نیز نویسنده با وجود اظهار حیرت در برابر پیشرفت‎های غرب، داشته‎های دینی و میهنی خود را فراموش نمی‎کند و دچار شیفتگی کامل در مقابل ترقیات غرب نمی‎شود و حتی گاه در برخی مواضع، به نقد اندیشه‎ها و رفتارهای حاکم بر کشورهای مدرن می‎پردازد. این مقاله درصدد بررسی تفصیلی نحوۀ مواجهۀ بیانی و فکری حاج‎سیاح با مظاهر پیشرفت جهان غرب در عصر قاجار است.
کلیدواژه‌ها
سفرنامه؛ حاج سیاح؛ تحلیل ادبی و اجتماعی؛ دورۀ قاجار
مراجع
کتاب‎ها

  • آرین‎پور، یحیی (1372). از صبا تا نیما، تهران: زوّار.
  • براهنی، رضا (13۶8). قصّه‎نویسی، تهران: البرز.
  • چرچیل، جورج پ (13۶9). فرهنگ رجال قاجار، ترجمه و تألیف غلامحسین میرزاصالح، تهران: زرین.
  • سیاح، محمدعلی محلاتی (13۶3). سفرنامه حاج سیاح به فرنگ، به کوشش علی دهباشی، تهران: ناشر.
  • سیاح، محمدعلی محلاتی (۱۳۴۶). خاطرات حاج سیاح یا دوره خوف و وحشت، به کوشش حمید سیاح، تهران: امیرکبیر.
  • کرمانی، ناظم الاسلام (۱۳۷۶). تاریخ بیداری ایرانیان، به اهتمام علی‎اکبر سعیدی سیرجانی، تهران: پیکان.
  • محمدخان، مهرنور (1383). فکر آزادی در ادبیات مشروطیت ایران، اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
  • میلانی، عباس (138۵). تجدّد و تجدّدستیزی در ایران، تهران: اختران.
مقاله‎ها

  • ثروت، منصور (1383). سفرنامه حاج سیاح به فرنگ، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، 8(88-89)، 12-21.
  • زارعی، محمدابراهیم و طهماسبی‎زاده، ساره (1397). شمایل‎شناسی تصویر زن در دوره قاجار با تأکید بر سفرنامه‎ها، نگارگری‎ها و عکس‎های برجای‎مانده از این دوره، زن در فرهنگ و هنر، 10(۴)، ۵۷۷-۵۹۴.
  • سلماسی‎زاده، محمد، (139۵). الگوی ژاپنی پیشرفت در آثار تاریخی پیشامشروطۀ ایران، تاریخ‎نامه ایران بعد از اسلام، ۶ (۱۲)، 1۶9-193.
  • شعبانی، رضا و شافعی، کیوان (1390). بررسی نظام‎های حکومتی غرب از دیدگاه سفرنامه‎نویسان ایرانی عصر قاجار، مسکویه، ۵(1۵)، ۵۳-72.
  • صفری، سهیلا (1388). آرشیو در سفرنامه‎های ایرانی دورۀ قاجار (از ابتدای قاجار تا مشروطه)، گنجینه اسناد، 19(73)، 7-۱۴.
  • عباسی، جواد (137۶). حاج سیاح محلاتی دور دنیا در هجده سال، راه دانش، تحقیقات فرهنگی- هنری، 3(۶)، 171-180.
  • فیاضی، عمادالدین و آمحمدلاری، مژگان (1388). بهداشت روانی و جسمانی زن قاجار به روایت سفرنامه‎نویسان، مسکویه، ۴(11)، 1۶1-172.
  • نقابی، عفت و اکبری، مهناز (1399). تحلیل اجتماعی-فرهنگی سفرنامه حاج سیاح بر پایه نظریه نشانه‎شناسی اجتماعی پیر گیرو، زبان و ادبیات فارسی، 28(88)، 303-323.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 94
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 88


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب