افشاری, شوکت, حسینی, میرهادی. (1403). بررسی جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان کارگر در مجله رستاخیز کارگران (13۵۴-۱۳۵۵ش). سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(40), 1-28. doi: 10.22034/jiiph.2024.58447.2466
شوکت افشاری; میرهادی حسینی. "بررسی جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان کارگر در مجله رستاخیز کارگران (13۵۴-۱۳۵۵ش)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 15, 40, 1403, 1-28. doi: 10.22034/jiiph.2024.58447.2466
افشاری, شوکت, حسینی, میرهادی. (1403). 'بررسی جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان کارگر در مجله رستاخیز کارگران (13۵۴-۱۳۵۵ش)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(40), pp. 1-28. doi: 10.22034/jiiph.2024.58447.2466
افشاری, شوکت, حسینی, میرهادی. بررسی جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان کارگر در مجله رستاخیز کارگران (13۵۴-۱۳۵۵ش). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 15(40): 1-28. doi: 10.22034/jiiph.2024.58447.2466
بررسی جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان کارگر در مجله رستاخیز کارگران (13۵۴-۱۳۵۵ش)
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه خوارزمی تهران
2استادیار دانشگاه خوارزمی تهران
چکیده
برنامههای توسعۀ دوره محمدرضاشاه پهلوی، رشد و گسترش مراکز تولیدی و کارخانهها و بهتبع آن فزونی کارگران ماهر و غیرماهر را به دنبال داشت. در این بین در اثر سیاستهای مدرنسازی پهلوی دوم، زنان بیش از گذشته در فعالیتهای اقتصادی شریک شدند. زنان کارگر بهعنوان نیرویهای کمکی در پیشبرد برنامههای اصلاحی به خدمت گرفته شدند. در مطبوعات این دوره، شرایط اجتماعی و اقتصادی زنان کارگر چندان منعکس نشد. تنها مجلهای که در فاصله سالهای ۱۳۵۴-۱۳۵۵ ش به مسائل کارگری زنان پرداخت، رستاخیز کارگران بود که در مقالات و ستونهای خبری مختلف به موضوعات مربوط به آنها پرداختهاست. از این رو این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که مسائل اجتماعی و اقتصادی زنان کارگر در این مجله چگونه بازتاب داده شدهاست؟ مدعای مطروحه این است که این مجله ضمن بازتاب گفتمان مدرنسازی دولت وقت به تغییر نگرش سنتی جامعه و زنان نسبت به مشاغل کارگری بهخصوص مشاغلی که در گذشته مردانه قلمداد میشدند پرداختهاست. یافتههای پژوهش نشان میدهد که این مجله در کنار قبحزدایی از فعالیت اقتصادی زنان در کنار مردان، در زمینۀ آگاهسازی زنان نسبت به مسائل چون قانون کار، بهداشت محیط کار و سلامتی جسم آنان نیز تلاشهایی انجام میدادهاست و با ترسیم توانایی زنان، آنان را تشویق به مهارتآموزی در مراکز کارآموزی شبانهروزی میکرد. این مقاله با بهره گیری از شمارگان متعدد مجله حاضر از روش کتابخانهای و تحلیل محتوا برای بررسی دادهها بهره بردهاست.
مغیثی، هایده (1380).زنان و انقلاب 13۵7 تجربه اتحاد ملی، تهران: زاگرس.
هالیدی، فرد (138۵).دیکتاتوری و توسعه سرمایهداری در ایران، ترجمه فضلالله نیکآیین، تهران: امیرکبیر.
مقالهها
احمدزاده نودیجه، حسین و قباد منصوربخت (۱۴۰۱). تبیین وضعیت سوادآموزی و تصویب نخستین قانون آموزش کارگران در ایران عصر پهلوی، (130۴-1332).تحقیقات تاریخ اجتماعی، 12(1). 10.30465/shc.2022.40024.2319
حسینی، مرضیه (۱۴۰۰). مادری جدید و آموزش زنان در عصر رضاشاه.تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا، 31(52). 10.22051/hii.2021.35484.2448
سلماسیزاده، محمد و امیری، آمنه (۱۳۹۶). تأثیر نوسازی حکومت پهلوی اول بر پایگاه زنان در خانواده و اجتماع، تاریخنامه ایران بعد از اسلام. (۱۵)۸.
ملکزاده، الهام؛ ادریسی، طیبه و حسینپور، فاطمه (1399). عملکرد سازمان زنان ایران: مطالعه موردی استان بوشهر (13۴۵–13۵7ش).تاریخنامه ایران بعد از اسلام. ۱۱(۲۵).
Doi: 10.22034/jiiph.2020.12608
روزنامهها
رستاخیز کارگران (۱۳۵۴). شماره یکم، ۳ آذرماه ۱۳۵۴.
رستاخیز کارگران (۲۵۳۵). شماره بیست و یکم، ۲۲ شهریورماه ۲۵۳۵.
رستاخیز کارگران (۲۵۳۵). شماره بیست و دوم، ۱ مهرماه ۲۵۳۵.
رستاخیز کارگران (۲۵۳۵). شماره بیست و چهارم، ۱ آذرماه ۲۵۳۵.
کار (1328)، شماره 3۴ و ۱۹.
اسناد
آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده حزب رستاخیز ملت ایران، شماره بازیابی 13.
صورت مذاکرات مجلس
صورت مذاکرات مجلس، ۱۷ خرداد ۱۳۲۸.
ب) منابع انگلیسی
Bernard Berelson. (1952). Content Analysis in Communication Research, New York: The Free Press.
Fernández, R. (2013). “Cultural Change as Learning: The Evolution of Female Labor Force Participation Over a Century”, The American Economic Review, 103(1), 472-500.
Doi: 10.1257/aer.103.1.472
Sabahi, Farian. (2002). Gender and the Army of Knowledge in Pahlavi Iran.1968-1979, in (Ansari, Sara, Martin, Vanessa. (2002). Women, Religion and Culture in Iran, London,
Doi. 10.4324/9781315810720
Yeganeh, Nahid (1993). “Women, Nationalism and Islam in Contemporary Political Discourse in Iran”, Feminist Review, No. 44, Nationalisms and National Identities. Summer, 44(1).
Doi. 10.1057/fr.1993.17
Watson, Keith. (1976). “The Shah’s White Revolution-Education and Reform in Iran.” Comparative Education, 12(1).