تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,321 |
تعداد مقالات | 16,203 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,833,209 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,509,623 |
مدلیابی معادلات ساختاری نقش میانجی رفتارهای خودمراقبتی در رابطه بین ذهنآگاهی و شفقت به خود با پریشانی روانشناختی بیماران دیالیزی | ||
فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی | ||
دوره 19، شماره 76، دی 1403، صفحه 260-273 اصل مقاله (739.69 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jmpr.2024.63857.6461 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه عبدلی آرانی1؛ محمدرضا تمنایی فر* 2 | ||
1دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی، گروه روانشناسی، موسسه علامه فیض کاشانی، کاشان، ایران. | ||
2دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف از پژوهش حاضر بررسی مدلیابی معادلات ساختاری نقش میانجی رفتارهای خودمراقبتی در رابطه بین ذهنآگاهی و شفقت به خود با پریشانی روانشناختی بیماران دیالیزی بود. روش این مطالعه توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش بیماران دیالیزی شهر کاشان از فروردین تا مرداد سال 1403 بودند. حجم نمونه بر اساس مدل کلاین(2023) و با روش نمونهگیری هدفمند 300 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری دادههای پژوهش شامل مقیاس پریشانی روانشناختی کسلر(K-10) کسلر و همکاران(2003)، سیاهه ذهنآگاهی فرایبورگ(FMI) والش و همکاران(2006)، فرم کوتاه مقیاس شفقت به خود(SF-SCS) رائس و همکاران(2011) و مقیاس تجربه توان خودمراقبتی(ESCAS) کئرنی و فلیسچر(1979) بود. دادهها با استفاده از همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری تحلیل شد. نرم افزار تحلیل دادهها برنامه SPSS و AMOS نسخه 28 بود. یافتههای پژوهش نشان داد که اثرات مستقیم ذهنآگاهی(0/62-=β و 0/001=sig) و شفقت به خود (0/53- =β و 0/001=sig) بر پریشانی روانشناختی معنادار بود. همچنین نتایج نشان داد که رفتارهای خودمراقبتی در رابطه بین ذهنآگاهی (0/50- =β و 0/001=sig) و شفقت به خود (0/47- =β و 0/002=sig) با پریشانی روانشناختی نقش میانجی و معنادار دارد. مدل نهایی پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود (0/05=RMSEA و 0/05>p). با توجه به یافتههای این پژوهش و اهمیت نقش ذهنآگاهی و شفقت به خود در پریشانی روانشناختی بیماران دیالیزی استفاده از آموزش ذهنآگاهی و درمان مبتنی بر شفقت به خود برای بهبود پریشانی روانشناختی در این بیماران پیشنهاد میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
پریشانی روانشناختی؛ ذهنآگاهی؛ شفقت به خود؛ رفتارهای خودمراقبتی؛ دیالیز | ||
مراجع | ||
حیدری اقدم، بهارک؛ خادمی، علی، زاهدی، رحیم. (1399). پیشبینی رفتارهای خود مراقبتی براساس شفقت به خود و کانون کنترل سلامت در بیماران مبتلا به دیابت. مجله پرستاری و مامایی، 18(12)، 985-977. https://unmf.umsu.ac.ir/article-1-4158-fa.html
خانجانی، سجاد؛ فروغی، علیاکبر؛ صادقی، خیرالله؛ و بحرینیان، سیدعبدالمجید. (1395). ویژگیهای روانسنجی نسخه ایرانی پرسشنامهی شفقت به خود(فرم کوتاه). نشریه علمی و پژوهشی پژوهنده، 21(5)، 289-282. http://pajoohande.sbmu.ac.ir/article-1-2292-fa.html
دهقانی، مهرداد؛ رحیمی، بهلول؛ مخدومی، خدیجه؛ و جبرائیلی، محمد. (1402). شاخصهای کلیدی عملکرد در داشبورد مدیریتی دیالیز: ابزاری مناسب برای پایش کیفیت خدمات. اطلاعرسانی پزشکی نوین، 9(1)، 55-46. http://dx.doi.org/10.32598/JMIS.9.1.8
رضوانی، سیده ریحانه؛ ابوالقاسمی، شهنام؛ و فرهنگی، عبدالحسن. (1401). ارائه الگوی رفتارهای خود مراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت و ذهن اگاهی با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور. نشریه خانواده درمانی کاربردی، 3(5)، 195-176. https://doi.org/10.22034/aftj.2022.340540.1558
سلیمانی، اسماعیل؛ شریفی، پریسا. (1401). نقش شفقت به خود، تنظیم هیجان و اضطراب کرونا در پیشبینی رفتارهای خودمراقبتی اعضای خانواده مبتلایان به کوید-19. نشریه روانشناسی سلامت، 11(44)، 136-121. https://doi.org/10.30473/hpj.2023.61062.5361
عظیمی، کامیار؛ شهینی ییلاق، منیجه؛ و خوشناموند، مهرداد. (1402). طراحی و آزمون مدل علّی رابطه بین هویت اخلاقی و قلدری با میانجیگری عدم التزام اخلاقی در نوجوانان ایرانی. پژوهشهای روانشناسی اجتماعی، 13(52)، 30-13. https://doi.org/10.22034/spr.2024.410580.1852
قاسمی جوبنه، رضا؛ عربزاده، مهدی؛ جلیلی نیکو، سعید؛ محمدعلیپور، زینب؛ و محسنزاده، فرشاد. (1394). بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی فرم کوتاه پرسشنامه ذهنآگاهی فرایبورگ. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 14(2)، 150-137. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17353165.1394.14.2.5.5
کمالالدینی، محمدحسین؛ و سراوانی، خدیجه. (1399). مقایسه سطح کیفیت زندگی بیماران تحت درمان با همودیالیز و دریافتکنندگان پیوند کلیه: مرور سیستماتیک و متاآنالیز. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، 78(12)، 858-853. http://tumj.tums.ac.ir/article-1-11070-fa.html
یعقوبی، حمید. (1394). ویژگیهای روانسنجی نسخه 10 سوالی مقیاس پریشانی روانشناختی کسلر(10). فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی، 6(4)، 57-45. https://japr.ut.ac.ir/article_57963.html
Abdollahi, A., Taheri, A., & Allen, K. A. (2020). Self‐compassion moderates the perceived stress and self‐care behaviors link in women with breast cancer. Psycho‐oncology, 29(5), 927-933. https://doi.org/10.1002/pon.5369 Al Naamani, Z., Gormley, K., Noble, H., Santin, O., & Al Maqbali, M. (2021). Fatigue, anxiety, depression and sleep quality in patients undergoing haemodialysis. BMC nephrology, 22(1), 157. https://doi.org/10.1186/s12882-021-02349-3 Al-Ghabeesh, S. H., Rayan, A., Hattab, F., & Jarrar, Y. (2022). Mindfulness and psychological distress among hemodialysis patients. Psychology, Health & Medicine, 27(4), 917-924. https://doi.org/10.1080/13548506.2021.1960395 Aljawadi, M. H., Babaeer, A. A., Alghamdi, A. S., Alhammad, A. M., Almuqbil, M., & Alonazi, K. F. (2024). Quality of life tools among patients on dialysis: a systematic review. Saudi Pharmaceutical Journal, 1(3), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.jsps.2024.101958 Alshamrani, M., Almalki, A., Qureshi, M., Yusuf, O., & Ismail, S. (2018). Polypharmacy and medication-related problems in hemodialysis patients: a call for deprescribing. Pharmacy, 6(3), 76-86. https://doi.org/10.3390/pharmacy6030076 Arpacı, R., & Tanriverdi, D. (2023). Post-Traumatic Growth and Self-Compassion Level in Hemodialysis Patients. Illness, Crisis & Loss, 1(2), 1-10. .https://doi.org/10.1177/10541373231203362 Bartolo, A., Sousa, H., Ribeiro, O., & Figueiredo, D. (2022). Effectiveness of psychosocial interventions on the burden and quality of life of informal caregivers of hemodialysis patients: a systematic review. Disability and Rehabilitation, 44(26), 8176-8187. https://doi.org/10.1080/09638288.2021.2013961 Beato, A. F., da Costa, L. P., & Nogueira, R. (2021). “Everything is gonna be alright with me”: The role of self-compassion, affect, and coping in negative emotional symptoms during coronavirus quarantine. International journal of environmental research and public health, 18(4), 1-10. https://doi.org/10.3390/ijerph18042017 Bernstein, E. M., & Putnam, F. W. (1986). Development, reliability, and validity of a dissociation scale. The Journal of Nervous and Mental Disease, 174(12), 1-9. https://www.researchgate.net/profile/Eve-Carlson/publication/336107396_ Bitar, Z., Fekih Romdhane, F., Rogoza, R., Ghorab, H. M., Obeid, S., & Hallit, S. (2024). Psychometric properties of the short form of the Freiburg Mindfulness Inventory in the Arabic language. International Journal of Environmental Health Research, 34(7), 2702-2713. https://doi.org/10.1080/09603123.2023.2267483 Bodini, L., Bonetto, C., Colombi, M., Barbieri, N., Van Bortel, T., & Lasalvia, A. (2024). Is self-compassion associated with lower psychological distress in people with long COVID? Results from a cross-sectional survey. Cogent Psychology, 11(1), 1-10. https://doi.org/10.1080/23311908.2024.2351151 Brouwer, K. R., Walmsley, L. A., Parrish, E. M., McCubbin, A. K., Welsh, J. D., Braido, C. E. C., & Okoli, C. T. C. (2021). Examining the associations between self-care practices and psychological distress among nursing students during the COVID-19 pandemic. Nurse Education Today, 100(1), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2021.104864 Byrne, C. D., & Targher, G. (2020). NAFLD as a driver of chronic kidney disease. Journal of hepatology, 72(4), 785-801. https://doi.org/10.1016/j.jhep.2020.01.013 Çalışkan, F. C., Akmehmet-Şekerler, S., Kızıltepe, Z., Aydın Sünbül, Z., & Börkan, B. (2024). The mediating role of depression and anxiety on the relationship between mindfulness and college adjustment. British Journal of Guidance & Counselling, 52(4), 613-627. https://doi.org/10.1080/03069885.2023.2220896 Carswell, C., Reid, J., Walsh, I., McAneney, H., Lee, J. B., & Noble, H. (2021). Complex arts-based interventions for patients receiving haemodialysis: A realist review. Arts & health, 13(2), 107-133. https://doi.org/10.1080/17533015.2020.1744173 Choi, M. K., & Choe, M. (2007). Self care behavior of hemodialysis patients. Journal of Korean Biological Nursing Science, 9(2), 105-117. https://koreascience.kr/article/JAKO200704050607386.page Cohen, S. D., Cukor, D., & Kimmel, P. L. (2016). Anxiety in patients treated with hemodialysis. Clinical Journal of the American Society of Nephrology, 11(12), 2250-2255. Colombijn, J. M., Colombijn, F., van Berkom, L., van Dijk, L. A., Senders, D., Tierolf, C., ... & Van Jaarsveld, B. C. (2024). Polypharmacy and Quality of Life Among Dialysis Patients: A Qualitative Study. Kidney Medicine, 6(1), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.xkme.2023.100749 Creswell, J. D., Lindsay, E. K., Villalba, D. K., & Chin, B. (2019). Mindfulness training and physical health: mechanisms and outcomes. Psychosomatic medicine, 81(3), 224-232. https://doi.org/10.1097%2FPSY.0000000000000675 Emerson, L. M., De Diaz, N. N., Sherwood, A., Waters, A., & Farrell, L. (2020). Mindfulness interventions in schools: Integrity and feasibility of implementation. International Journal of Behavioral Development, 44(1), 62-75. https://doi.org/10.1177/0165025419866906 Evans, M., Lewis, R. D., Morgan, A. R., Whyte, M. B., Hanif, W., Bain, S. C., ... & Strain, W. D. (2022). A narrative review of chronic kidney disease in clinical practice: current challenges and future perspectives. Advances in therapy, 39(1), 33-43. https://doi.org/10.1007/s12325-021-01927-z Finaulahi, K. P., Sumich, A., Heym, N., & Medvedev, O. N. (2021). Investigating Psychometric Properties of the Self-Compassion Scale Using Rasch Methodology. Mindfulness, 12(3), 730-740. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s12671-020-01539-8 Fletcher, B. R., Damery, S., Aiyegbusi, O. L., Anderson, N., Calvert, M., Cockwell, P., ... & Kyte, D. (2022). Symptom burden and health-related quality of life in chronic kidney disease: A global systematic review and meta-analysis. PLoS medicine, 19(4), 1-10. Hoover, E., Holliday, V., Merullo, N., Oberdhan, D., Perrone, R. D., Rusconi, C., ... & Dahl, N. K. (2024). Pain and Health-Related Quality of Life in Autosomal Dominant Polycystic Kidney Disease: Results from a National Patient-Powered Registry. Kidney Medicine, 6(5), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.xkme.2024.100813 Hughes, M., Brown, S. L., Campbell, S., Dandy, S., & Cherry, M. G. (2021). Self-compassion and anxiety and depression in chronic physical illness populations: A systematic review. Mindfulness, 12(1), 1597-1610. https://doi.org/10.1007/s12671-021-01602-y Jager, K. J., Kovesdy, C., Langham, R., Rosenberg, M., Jha, V., & Zoccali, C. (2019). A single number for advocacy and communication—worldwide more than 850 million individuals have kidney diseases. Nephrology Dialysis Transplantation, 34(11), 1803-1805. https://doi.org/10.1093/ndt/gfz174 Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future. Clinical Psychology: Science and Practice, 10(2), 144–156. https://doi.org/10.1093/clipsy.bpg016 Kander, T. N., Lawrence, D., Fox, A., Houghton, S., & Becerra, R. (2024). Mindfulness-based interventions for preadolescent children: A comprehensive meta-analysis. Journal of school psychology, 102(1), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2023.101261 Kearney, B. Y., & Fleischer, B. J. (1979). Development of an instrument to measure exercise of self‐care agency. Research in nursing & health, 2(1), 25-34. https://doi.org/10.1002/nur.4770020105 Kessler, R. C., Barker, P. R., Colpe, L. J., Epstein, J. F., Gfroerer, J. C., Hiripi, E., & Zaslavsky, A. M. (2003). Screening for serious mental illness in the general population. Archives of general psychiatry, 60(2), 184-189. https://doi.org/10.1001/archpsyc.60.2.184 Kim, H., & Cho, M. K. (2021). Factors influencing self-care behavior and treatment adherence in hemodialysis patients. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(24), 1-10. https://doi.org/10.3390/ijerph182412934 Kim, S., Nigatu, Y., Araya, T., Assefa, Z., & Dereje, N. (2021). Health related quality of life (HRQOL) of patients with End Stage Kidney Disease (ESKD) on hemodialysis in Addis Ababa, Ethiopia: a cross-sectional study. BMC nephrology, 22(1), 1-6. https://doi.org/10.1186/s12882-021-02494-9 Kirschner, H., Kuyken, W., Wright, K., Roberts, H., Brejcha, C., & Karl, A. (2019). Soothing your heart and feeling connected: A new experimental paradigm to study the benefits of self-compassion. Clinical Psychological Science, 7(3), 545-565. https://doi.org/10.1177/2167702618812438 Kline, R. B. (2023). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications. https://www.guilford.com/books/Principles-and-Practice-of-Structural-Equation-Modeling/Rex-Kline/9781462551910 Kotera, Y., Green, P., & Sheffield, D. (2022). Positive psychology for mental wellbeing of UK therapeutic students: relationships with engagement, motivation, resilience and self-compassion. International Journal of Mental Health and Addiction, 20(3), 1611-1626. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00466-y Kullman, S. M., Simpson, K. M., Semenchuk, B. N., Taylor, D., & Strachan, S. M. (2024). Self-compassion, physical activity, and psychological antecedents of physical activity: A scoping review of quantitative research. Sport, Exercise, and Performance Psychology, 13(3), 254–271. https://doi.org/10.1037/spy0000349 Li, K., Zhao, J., Yang, W., & Ye, Z. (2023). Sleep traits and risk of end-stage renal disease: a mendelian randomization study. BMC Medical Genomics, 16(1), 76-86. https://doi.org/10.1186/s12920-023-01497-9 López A., Sanderman R., Ranchor A. V., Schroevers M. J. (2018). Compassion for others and self-compassion: Levels, correlates, and relationship with psychological well-being. Mindfulness, 9(1), 325–331. https://doi.org/10.1007/s12671-017-0777-z Mahyuvi, T., & Sari, N. (2024). Reducing Anxiety in Patients Undergoing Hemodialysis with Spiritual Mindfulness Based on Breathing Exercise. Journal Of Nursing Practice, 7(2), 252-261. https://doi.org/10.30994/jnp.v7i2.385 Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2016). Applied multivariate research: Design and interpretation. Sage publications. https://psycnet.apa.org/record/2013-39233-000 Mongrain M., Chin J. M., Shapira L. B. (2011). Practicing compassion increases happiness and self-esteem. Journal of Happiness Studies, 12(6), 963–981. https://doi.org/10.1007/s10902-010-9239-1 Neff K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2, 223–250. https://doi.org/10.1080/15298860390209035 Okubo, R., Kondo, M., Imasawa, T., Saito, C., Kai, H., Tsunoda, R., ... & Yamagata, K. (2024). Health-related quality of life in 10 years long-term survivors of chronic kidney disease: a from-J study. Journal of Renal Nutrition, 34(2), 161-169. https://doi.org/10.1053/j.jrn.2023.10.001 Raes, F., Pommier, E., Neff, K. D., & Van Gucht, D. (2011). Construction and factorial validation of a short form of the self‐compassion scale. Clinical psychology & psychotherapy, 18(3), 250-255. https://doi.org/10.1002/cpp.702 Scafuto, F., Quinto, R. M., Ghiroldi, S., Montecucco, N. F., Presaghi, F., Iani, L., & De Vincenzo, F. (2024). The mediation role of emotion regulation strategies on the relationship between mindfulness effects, psychological well-being and distress among youths: findings from a randomized controlled trial. Current Psychology, 1-13.https://doi.org/10.1007/s12144-024-06081-7 Shen, Y., Chen, Y., Huang, S., Yao, X., Kanwar, Y. S., & Zhan, M. (2022). The Association between Symptoms of Depression and Anxiety, Quality of Life, and Diabetic Kidney Disease among Chinese Adults: A Cross-Sectional Study. International journal of environmental research and public health, 20(1), 475-485. https://doi.org/10.3390/ijerph20010475 Sirois, F. M., Molnar, D. S., & Hirsch, J. K. (2015). Self-compassion, stress, and coping in the context of chronic illness. Self and Identity, 14(3), 334-347. https://doi.org/10.1080/15298868.2014.996249 Terry, M. L., & Leary, M. R. (2011). Self-compassion, self-regulation, and health. Self and identity, 10(3), 352-362. https://doi.org/10.1080/15298868.2011.558404 Thiery, A., Séverac, F., Hannedouche, T., Couchoud, C., Do, V. H., Tiple, A., ... & REIN registry. (2018). Survival advantage of planned haemodialysis over peritoneal dialysis: a cohort study. Nephrology Dialysis Transplantation, 33(8), 1411-1419. https://doi.org/10.1093/ndt/gfy007 Thurlow, J. S., Joshi, M., Yan, G., Norris, K. C., Agodoa, L. Y., Yuan, C. M., & Nee, R. (2021). Global epidemiology of end-stage kidney disease and disparities in kidney replacement therapy. American journal of nephrology, 52(2), 98-107. https://doi.org/10.1159/000514550 Tingaz, E. O., Solmaz, S., Ekiz, M. A., & Atasoy, M. (2023). The relationship between mindfulness and self-rated performance in student-athletes: the mediating role of depression, anxiety and stress. Sport Sciences for Health, 19(2), 657-663. https://doi.org/10.1007/s11332-022-00935-y Van Dam N. T., Sheppard S. C., Forsyth J. P., Earleywine M. (2011). Self-compassion is a better predictor than mindfulness of symptom severity and quality of life in mixed anxiety and depression. Journal of Anxiety Disorders, 25(1), 123–130. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2010.08.011 Walach, H., Buchheld, N., Buttenmüller, V., Kleinknecht, N., & Schmidt, S. (2006). Measuring mindfulness—the Freiburg mindfulness inventory (FMI). Personality and individual differences, 40(8), 1543-1555. https://doi.org/10.1016/j.paid.2005.11.025 Whitehead, R., Bates, G., Elphinstone, B., & Yang, Y. (2021). The relative benefits of nonattachment to self and self‐compassion for psychological distress and psychological well‐being for those with and without symptoms of depression. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 94(3), 573-586. https://doi.org/10.1111/papt.12333 Yang, C. W., Harris, D. C., Luyckx, V. A., Nangaku, M., Hou, F. F., Garcia, G. G., ... & Tonelli, M. (2020). Global case studies for chronic kidney disease/end-stage kidney disease care. Kidney international supplements, 10(1), 24-48. https://doi.org/10.1016/j.kisu.2019.11.010 Yuan, Z., Jia-le, N., Hua, Q., Liang-liang, H., Xiao-jun, Z., Lei, Y., ... & Yan, M. (2022). Prevalence and correlates of depression among maintenance hemodialysis patients in Huhhot region, China: a cross-sectional study. Journal of Clinical Nephrology, 22(7), 574-583. https://dx.doi.org/10.3969/j.issn.1671-2390.2022.07.008 Zhang, L., Zou, L., & Zhou, L. (2024). Effectiveness of psychoeducational interventions on psychological distress and health-related quality of life among patients with maintenance hemodialysis: a systematic review and meta-analysis. Renal Failure, 46(1), 1-10. https://doi.org/10.1080/0886022X.2024.2331613 Zhang, Y., Wang, C., An, Y., & Jiang, X. (2024). When mindfulness is insufficient: the moderated moderating effects of self-harm and negotiable fate beliefs on the association between mindfulness and adolescent psychological distress in disasters. School psychology international, 45(2), 149-171. https://doi.org/10.1177/01430343231187108 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 65 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 49 |