دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات44
تعداد شماره‌ها1,312
تعداد مقالات16,111
تعداد مشاهده مقاله52,717,316
تعداد دریافت فایل اصل مقاله15,382,681
حسن زاده, اسماعیل. (1403). تجارت ابریشم ایران دورۀ ترکمانان؛ پل ارتباطی با شرق و غرب. سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(39), 27-54. doi: 10.22034/jiiph.2023.55349.2409
اسماعیل حسن زاده. "تجارت ابریشم ایران دورۀ ترکمانان؛ پل ارتباطی با شرق و غرب". سامانه مدیریت نشریات علمی, 15, 39, 1403, 27-54. doi: 10.22034/jiiph.2023.55349.2409
حسن زاده, اسماعیل. (1403). 'تجارت ابریشم ایران دورۀ ترکمانان؛ پل ارتباطی با شرق و غرب', سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(39), pp. 27-54. doi: 10.22034/jiiph.2023.55349.2409
حسن زاده, اسماعیل. تجارت ابریشم ایران دورۀ ترکمانان؛ پل ارتباطی با شرق و غرب. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 15(39): 27-54. doi: 10.22034/jiiph.2023.55349.2409

تجارت ابریشم ایران دورۀ ترکمانان؛ پل ارتباطی با شرق و غرب

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
دوره 15، شماره 39، تیر 1403، صفحه 27-54    اصل مقاله (908.2 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2023.55349.2409
نویسنده
اسماعیل حسن زاده*
دانشیارگروه تاریخ دانشگاه الزهراء تهران
چکیده
دوره ترکمانان آق‌قویونلو از دوران درخشان ایران در ارتباط با حکومتهای منطقه و فرامنطقه بود. این ارتباط، تنها در بعد سیاسی نبود، بلکه تجارت بخش مهمی از سیاست را تشکیل می‌داد. سیاست در خدمت تجارت بود. موقعیت ایران نیز میانجیگری تجاری بین شرق و غرب را توجیه پذیر می‌ساخت. ابریشم خام یا منسوجات آن، در دوره ترکمانان به عنوان کالای تجاری کلیدی در مناسبات تجاری با غرب وشرق موثر واقع شد. این مقاله، سعی دارد نقش ابریشم و متعلقات آن را به عنوان یک کالای استراتژیک در روابط شرق با غرب مطرح نماید. آگاهی
دورۀ ترکمانان آق‎قویونلو از ادوار درخشان ایران در ارتباط با حکومت‌های منطقه و فرامنطقه بود. این ارتباط، تنها در بعد سیاسی نبود، بلکه تجارت بخش مهمی از سیاست را تشکیل می‎داد. سیاست در خدمت تجارت بود. موقعیت ایران نیز میانجی‌گری تجاری بین شرق و غرب را توجیه‌پذیر می‎ساخت. ابریشم خام یا منسوجات آن، در دورۀ ترکمانان به‌عنوان کالای تجاری کلیدی در مناسبات تجاری با غرب و شرق مؤثر واقع شد. این مقاله سعی دارد نقش ابریشم و متعلقات آن را به‌عنوان یک کالای استراتژیک در روابط شرق با غرب مطرح نماید. آگاهی از هیئت‎های سیاسی و تجاری آق‎قویونلوها به دربار هند و چین، اهمیت تجارت ابریشم را در نظام بین‌المللی آن دوره نشان داد. در این مقاله از ابریشم به‌عنوان کانون ارتباط بین شرق و غرب یاد، و سعی شده ردپای آن را در بازارهای بین‌المللی کشورهای همسایه به‌ویژه بورسا و بازارهای داخلی بزرگ تبریز، هرمز، یزد و بغداد پیگیری نماید. این تحقیق نشان می‎دهد ابریشم یک کالای استراتژیک برای آن دوره بود. ترکمانان آق‎قویونلو این موضوع را به‌خوبی درک کردند و می‎توان آنان را پیشگام فرارفتن از مناسبات منطقه‌ای و ورود به تجارت جهانی با استفاده از موقعیت میانجی ایران دورۀ اسلامی دانست. به‌منظور اجتناب از بیان روابط سیاسی، سعی شد تحلیل‎ها برمبنای تجارت ابریشم باشد که البته داده‌ها در این زمینه بسیار محدود است.
از هیات‌های سیاسی و تجاری آق‌قویونلوها به دربار هند و چین، اهمیت تجارت ابریشم را در نظام بین المللی آن دوره نشان داد. در این مقاله از ابریشم به عنوان کانون ارتباط بین شرق و غرب یادشده و سعی دارد رد و پای آن را در بازارهای بین المللی کشورهای همسایه بویژه بورسا و بازارهای داخلی بزرگ تبریز، هرمز، یزد و بغداد پیگیری نماید. این تحقیق نشان می‌دهد ابریشم یک کالای استراتژیک برای آن دوره بود. ترکمانان آق‌قویونلو آن را به خوبی درک کردند و می‌توان آنان را پیشگام فرا رفتن از مناسبات منطقه ای و ورود به تجارت جهانی با استفاده از موقعیت میانجی ایران دوره اسلامی دانست. به منظور اجتناب از بیان روابط سیاسی، سعی شد تحلیل‌ها بر مبنای تجارت ابریشم باشدکه البته داده ها در این زمینه بسیار محدود است.
کلیدواژه‌ها
ایران؛ ترکمانان؛ قراقویونلو؛ آق‌قویونلو؛ تجارت ابریشم
مراجع
الف) منابع فارسی

کتاب‌ها

  • ابن بطوطه، ابوعبدالله (1331). سفرنامه، ترجمه محمدعلی موحد، تهران: بی‌نا.
  • طهرانی، ابوبکر (1356). کتاب دیاربکریه، تهران: طهوری.
  • برتشنایدر، امیلی (1381). ایران و ماوراءالنهردر نوشته‌های چینی و مغولی سده‌های میانه، ترجمه هاشم رجب‌زاده، تهران: موقوفات محمود افشار.
  • حافظ ابرو (1375). جغرافیای حافظ ابرو، تهران: میراث مکتوب.
  • حافظ ابرو (1372). زبدةالتواریخ، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • بی‌نام (1383). حدودالعالم، تهران: دانشگاه الزهراء.
  • زمجی اسفزاری، معین‌الدین محمد (1398). منشآت اسفزاری، تهران: مجلس شورای اسلامی.
  • سفرنامه‌های ونیزیان در ایران (1381). ترجمه منوچهر امیری، تهران: خوارزمی.
  • شاردن، ژان (1۳9۲). سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایى، تهران: نور.
  • شیلت برگر، یوهان (1396). سفرنامه، ترجمه ساسان طهماسبی، تهران: امیرکبیر.
  • عون‌اللهی، سیدآقا (1389). تاریخ پانصدساله تبریز، پرویز زارع شاهمرسی (مترجم)، تهران: امیرکبیر.
  • قزوینی، زکریا بن محمد بن محمود (1373). آثارالبلاد و اخبارالعباد، ترجمه محمدمراد بن عبدالرحمان، تهران: دانشگاه تهران.
  • کاتب یزدی، احمد بن حسین بن علی (1345). تاریخ جدید یزد، تهران: فرهنگ ایران زمین.
  • کلاویخو (1374). سفرنامه، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران: علمی و فرهنگی.
  • گاوان، عمادالدین محمود (1938). ریاض‌الانشا، حیدرآباد دکن: سرکار عالی.
  • مارکوپولو (1363). سفرهای مارکوپولو، ترجمه رامین گلبانگ، تهران: مؤسسه مشیری.
  • مستوفی، حمدالله (1362). نزهة‌القلوب، تهران: دنیای کتاب.
  • مظاهری، علی (1372). جاده ابریشم، ترجمه ملک ناصریان، تهران: موسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  • میبدی، قاضی حسین (1376). منشآت میبدی، تهران: میراث مکتوب و نقطه.
  • نخجوانی، محمدبن هندوشاه (1390). دستورالکاتب فی تعیین‌المراتب، تهران: فرهنگستان هنر،
  • نظام قاری، محمود بن امیراحمد (1391). کلیات نظام قاری، بی‌جا: مجلس شورای اسلامی و سفیراردهال.
  • نوائی، عبدالحسین (1370). اسناد و مکاتبات تاریخی ایران، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • نیمدهی، عبدالکریم (1394). کنزالمعانی (منشآت نیمدهی)، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  • وارتما، لودویکو دی (1379). سفرنامه؛ بخش ایران، محسن جعفری مذهب (مترجم)، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا.
  • وثوقی، محمدباقر (1396). میراث دریانوردان ایرانی در بنادر چین، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و جهانگردی.
  • یارشاطر، احسان (گردآورنده) (1377). تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانی، پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمه حسن انوشه، تهران: امیرکبیر.
مقالات

  • پایداش، کاظم (1394). تجارت دوره آق‌قویونلو. تاریخ نو، 12 (3)، 57 –86
  • ثواقب، جهانبخش (1381). ابریشم گیلان. پژوهشنامه علوم انسانی، (34)، 175- 143.
  • دوانی، جلال الدین محمد (1372). رساله در تحقیق عدالت. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 26(3-4)، 1-109.
  • دین‎پرست، ولی (1390). کانون‌های تجارت ابریشم ایران در دوره تیموریان و ترکمانان قرن نهم هجری. تاریخ اسلام و ایران، 21(11)، 23-1.
  • دین‎پرست، ولی (1397). تجارت خارجی آق قویوینلوها. پژوهشنامة تاریخ اجتماعی و اقتصادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 7(2)، 23-38.
  • فراگنر، برت (1379). تجارت در دوره تیموریان. تاریخ ایران دوره تیموریان به روایت دانشگاه کمبریج، تهران، جامی، 270- 248.
  • هوسپیان، شاهن (1399). ارمنیان کریمه. فرهنگی پیمان، (90-89)، 145- 124.
  • هینتس، والتر (1380). نظام مالیاتی آناتولی شرقی در قرن 15و 16م. مجموعه مقالات یاد پاینده، نشر سالی، 377- 347.
ب) منابع انگلیسی

Books

  • Barkan, Lutfi Omer (1943). Osmanli Imparatorugunda zirai Ekonominin Hukuiki ve Mali Esasari. Ankara: n.n.
  • Daei, Masumeh (2013). Iran-Osmanli Ticari iliskileri (1900-1923), yayineyi.
  • Dalsasr, Fahri (1960). Bursa, da ipekcilik, sertet metbaasi, Istanbul: n.n.
  • Paydas, Kazim (2004). Ak-Koyunlular Döneminde Tîcaret.
Articles

  • Bastani Rad, H. (2016), The Description of Dibay-e Chini (Chinese silk) in Persain Literature, Conference Paper, 113-124. www.reserchchgate. net/publication/333295813.
  • Inlacik, H. (1980-1981). Osmanli Idare, Sosyal ve Ekonomik Tarihiyle Ilgili Belgeler, Bursa Kadi Sicillerinden Secmeler", Belgeler, c.x, s.14, 1981.
  • Inalcik, H. (1980-1981). Osmanli Idare, Sosyal ve Ekonomik Tarihiyle Ilgili Belgeler, Bursa Kadi Sicillerinden Secmeler. Belgeler, c.xiii, s.17, 1993.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 74
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 133


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب