تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,540,408 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,244,602 |
دوگانه مرز و امنیت مطالعه کیفی نقش بازارچههای مرزی در احساس امنیت اقتصادی- اجتماعی روستائیان مرزنشین | ||
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه | ||
دوره 13، شماره 1، آبان 1403، صفحه 1-30 اصل مقاله (807.41 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jeds.2024.58222.1750 | ||
نویسندگان | ||
رشید احمدی فر* 1؛ سیروان عبده زاده2 | ||
1دانشیار جامعه شناسی و هیئت علمی گروه آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان کردستان، تهران، ایران. | ||
2دکترای جامعه شناسی ودبیر آموزش وپرورش سنندج | ||
چکیده | ||
در این مقاله، به بررسی نقش بازارچههای مرزی بر احساس امنیت روستائیان مرزنشین شهرستان بانه پرداخته شده است. احساس امنیت در دو بعد اجتماعی- اقتصادی سنجیده شده است. روش مورد استفاده در این تحقیق، کیفی با استفاده از مصاحبه به روش موردیِ نوعی و فوکوس گروپ بوده است. همچنین مصاحبه هایی با مسئولین انتظامی و کارمندان گمرک شهرستان بانه انجام گرفته است. یافتهها نشان می-دهد که مبادلات مرزی و تجارت مرزی نقش پراهمیتی در بهبود وضعیت زندگی ساکنان منطقه مرزی داشته است و توانسته باعث بهبود زندگی مردم چه به لحاظ اقتصادی و چه اجتماعی در منطقه گردد. با ایجاد بازارچهها به گفته مردم و مسئولین از تعداد قاچاقچیان و افرادی که امنیت مردم را تا حدودی به خطر میاندازند، کاسته شده است. از نظر سرمایهگذاری و گرایش به فعالیتهای اقتصادی و تجاری با افراد آنسوی مرز، شاهد روند رو به افزایشی بودهایم اما سرمایهگذاری تولیدی در منطقه صورت نگرفته است که این خود یکی از نقاط ضعف ایجاد بازارچهها میباشد. احساس امنیت مالی نسبت به دوره قبل از تأسیس بازارچه، روند رو به افزایشی داشته است و همچنین در کاهش ناآرامیهای منطقه و کاهش جرایم داخل روستاها و مناطق مرزی تاثیر مثبتی گذاشته است. اما احساس امنیت در ترددهای مرزی و کولبری کاهش یافته است که لازم است سیاست های انتظامی تاحدودی به نفع کولبران و کاسبان خرده پا بازنگری گردد. در اهداف اولیه شکلگیری مبادلات مرزی، توسعه اقتصادی و اشتغالزایی سالم، سرآمد این تصمیمات بوده اما تأثیربخشی بازارچهها بر سایر مناطق از جمله نقاط شهری بیشتر از مناطق روستایی مرزی بوده است. در هر حال، نتایج پژوهش حاکی از ان است که علیرغم ضروری بودن تأسیس این بازارچهها و آثار اقتصادی، امنیتی و رفاهی آن، به دلیل برخی از مشکلات از رسالت اولیه خود دور شدهاند | ||
کلیدواژهها | ||
بازارچههای مرزی؛ احساس امنیت اقتصادی- اجتماعی؛ روستاهای مرزی | ||
مراجع | ||
افتخاری، رکنالدین و همکاران (1387). ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچههای مرزی بازتابهای توسعه مناطق مرزی، مطالعه موردی: بازارچه مرزی شیخ صالح شهرستان ثلاث باباجانی (استان کرمانشاه). ژئوپلیتیک، سال چهارم، شماره 2.
آقابابایی، حسین (1389). قلمرو امنیت در حقوق کیفری، چاپ اول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی.
آییننامه اجرایی بازارچههای مرزی (1371). اداره کل مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی کشور.
باینگانی، بهمن (1394). مطالعه جامعهشناختی تغییرات اقتصادی و پیامدهای فرهنگی در مناطق کردنشین، پایاننامه دکتری، رشته جامعهشناسی نظری- فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
بلیکی، نورمن (1388). طراحی پژوهشهای اجتماعی، ترجمه: محسن چاوشیان، نشر نی.
بوزان، باری (1378). مردم، دولتها و هراس، ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بیات، اصغر (1372). تعاونیهای مرزنشینان سیستان و بلوچستان (عملکرد اقتصادی- اجتماعی)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
پیربوداقی، یوسف (1389). بررسی عملکرد بازارچه مرزی سرو و نقش آن در رشد و توسعه اقتصاد منطقهای، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات.
تاجیک، محمدرضا (1379). جامعه امن در گفتمان خاتمی، تهران: نی، چاپ اول.
حافظنیا، محمدرضا (1385). اصول و مفاهیم ژئوپولوتیک، تهران: آستان قدس رضوی.
دلاور، علی و علیمحمد رضایی (1383). ساخت و هنجاریابی آزمون احساس امنیت و بررسی این احساس در سطح کشور، دفتر تحقیقات کاربردی معاونت طرح و برنامه و بودجه (چاپ نشده).
ذکایی، محمد سعید و نوری، آرام (1394). زندگی در مناطق مرزی، مطالعه پدیدار شناختی مرزنشینان شهر نوسود، جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شماره چهارم، زمستان، صص 151-119.
ذکی، پاشالو؛ یاشار، احمد (1393)، بررسی کاربرد بازارچههای مرزی آذربایجان غربی، همایش ملی مرزنشینی، توسعه پایدار و فرصتهای سرمایهگذاری، پارسآباد مغان.
ساروخانی، باقر و نویدنیا، منیزه (1385). بررسی امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران. مجله اینترنتی فصل نو. سال دوم.
شاکرینیا، ایرج (بیتا). امنیت روانی، مجموعه مقالات امنیت اجتماعی و راهکارهای توسعه، دفتر اجتماعی و اطلاعرسانی قوه قضائیه مازندران.
صادقی، علیرضا (1397). زندگی روزمره تهیدستان شهری، تهران: نشر آگاه.
عندلیب، علیرضا و مطوف، شریف (1388). توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران. باغ نظر، شماره 12.
قادری حاجت، مصطفی و همکاران (1389). تبیین نقش بازارچههای مرزی در امنیت و توسعه پایدار نواحی پیرامون، مطالعه موردی: بازارچههای مرزی استان خراسان جنوبی. ژئوپلیتیک؛ سال ششم، شماره 3.
قانون مقررات صادرات و واردات، 1379 و 1390.
کریمیپور، یدالله (1380). مقدمهای بر ایران و همسایگان، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. تربیت معلم تهران.
کلاهچیان، محمود (1382). راهکارهای تحقق امنیت اجتماعی. مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی، تهران: معاونت اجتماعی و ارشاد نیروی انتظامی.
گروسی، سعیده و میرزائی (1386). بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت، فصلنامه دانش انتظامی، سال نهم، شماره دوم.
گلوردی، عیسی (1390). محدودیتها و فرصتهای توسعه اجتماعی- فرهنگی نواحی مرزی، فصلنامه رفاه و سیاستگذاری، سال دوم، شماره سوم.
محمدپور، احمد «الف» (1390). روش تحقیق کیفی«ضد روش1» (منطق و طرح در روش شناسی کیفی)، تهران: جامعهشناسان، چاپ اول.
محمدپور، احمد «ب» (1390). روش تحقیق کیفی«ضد روش2» (مراحل و رویههای عملی در روششناسی کیفی)، تهران: جامعهشناسان، چاپ اول.
محمودی، علی(1394). ساختار مبادلاتی بازارچههای مرزی در بازرگانی و اقتصاد مناطق مرزنشین، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
موسوی، میرنجف (1388). تحلیل کارکرد مرز بر ساختار فضایی شهرهای مرزی استان آذربایجان غربی، پایاننامه دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه اصفهان.
نبوی و همکاران (1388). بررسی تاثیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی و هویت قومی بر احساس امنیت اجتماعی، فصلنامه دانش انتظامی، سال دهم، شماره 2.
وزارت بازرگانی (1379). تحلیلی از وضعیت بازارچههای مشترک مرزی از آغاز فعالیت تاکنون، معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی، دفتر پژوهش و بررسیهای اقتصادی.
Leeboupao, Leeber, Phonesaly Souksavath, Phetsamone Sone, Souphith Darachanthara, Vanthana Norintha; (2004) Lao PDR Cross Border Economy, Case Study In Dansavanh, Savannakhet, and Houaysai/ Tonpheung, Lao PDR, National Economic Research Institute. 44-59 Murshid.K.a.s, Tuot, Sokphally; (2005) the Cross Border Economy of Cambodia "Cambodia Development Resource Institute", Development Analysis Networkwith the Support of the Rockefeller Foundation Phnom Penh.104-126 Niebuhr, Annekatri; Silvia Stiller (2008) Integration Effects in Border Regions -A Survey of Economic Theory and Empirical Studies, Hamburgisches Welt-Wirtschafts-Archive. Stryjakwics, T. (2008) The changing role of border zones in the transferring economic of East-central Europe: The case of Poland, Geogoiurnal, Vol, 44, No. 3. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 55 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 50 |