دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,386
تعداد مقالات16,978
تعداد مشاهده مقاله54,639,644
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,229,447
قائمی خرق, سید محسن, لری نژاد, محمد. (1403). حق بر اقناع؛ چشم‌اندازی از منظر مطالعات تطبیقی فقه و حقوق شهروندی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(34), 207-244. doi: 10.22034/law.2023.57479.3295
سید محسن قائمی خرق; محمد لری نژاد. "حق بر اقناع؛ چشم‌اندازی از منظر مطالعات تطبیقی فقه و حقوق شهروندی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 15, 34, 1403, 207-244. doi: 10.22034/law.2023.57479.3295
قائمی خرق, سید محسن, لری نژاد, محمد. (1403). 'حق بر اقناع؛ چشم‌اندازی از منظر مطالعات تطبیقی فقه و حقوق شهروندی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(34), pp. 207-244. doi: 10.22034/law.2023.57479.3295
قائمی خرق, سید محسن, لری نژاد, محمد. حق بر اقناع؛ چشم‌اندازی از منظر مطالعات تطبیقی فقه و حقوق شهروندی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 15(34): 207-244. doi: 10.22034/law.2023.57479.3295

حق بر اقناع؛ چشم‌اندازی از منظر مطالعات تطبیقی فقه و حقوق شهروندی

مطالعات حقوق تطبیقی معاصر
دوره 15، شماره 34، فروردین 1403، صفحه 207-244    اصل مقاله (1.11 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/law.2023.57479.3295
نویسندگان
سید محسن قائمی خرق* 1؛ محمد لری نژاد2
1استادیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران،
2دکتری حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان
چکیده
دوگانۀ هم‌گرا و واگرای «مشروعیت» و«پذیرش زمینۀ اجتماعی»، الزام حکمی و حقوقی و یا حداقل، الزام اخلاقی را بر اقناع درونی استوار می‌سازد. در واقع، عمل بر پایة دلایل موجه، چیزی غیر از اجبار بیرونی یا ترس از مجازات‌های قانونی و فشار اجتماعی در اجرای برنامه‌ها و رویکردهای حکمرانی است و در این میان، حقی را برای شهروندان و تکلیفی را بر ذمۀ حاکمیت صورت‌بندی می‌نماید. این نوشتۀ توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، به تحکیم و تقویت مبانی و ادلۀ حق بر اقناع در حقوق عمومی به‌عنوان حق حاکم و مقدمۀ (معلق‌علیه) شکل‌گیری تکالیف در نسبت حکومت و شهروندان ازجمله در حوزۀ تقنین و قضا می‌پردازد. این حق، مقوله‌ای والاتر از حق دسترسی به اطلاعات بوده، می‌تواند به‌عنوان حقی پیامدگرا الزام‌آوری قوانین و احکام قضایی را بر امری غیر از قوۀ قهریه و بر اساس قدرت نرم استوار سازد؛ همچنان‌که لزوم اقناع در به‌کارگیری اصول تفسیری مانند برائت و استصحاب در حوزۀ حکمرانی (برخلاف حوزۀ فردی و عبادی)، به‌عنوان اصلی محدودکننده، رتبه و گسترۀ اعمال اصول لفظیه و عملیه را تنظیم می‌نماید. افزون بر این، حق بر اقناع می‌تواند کارآمدی عینی حکومت را در آستان افکار عمومی نشان دهد.
کلیدواژه‌ها
اقناع؛ حق بر اقناع؛ حقوق عمومی؛ شفافیت؛ فقه سیاسی
مراجع
الف) منابع فارسی

- کتاب‌ها

  1. ابن ابی الحدید، عز‌الدین ابوحامد (1375). جلوۀ تاریخ در شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید. تهران: نی.
  2. فرانزوی، استفن ال. (1381). روانشناسی اجتماعی. ترجمۀ مهرداد فیروزبخت. تهران: رسا.
  3. بهنر، جرد و وانک، میکائیل (1384). نگرشها و تغییر آنها. ترجمۀ علی مهداد. تهران: جنگل.
  4. پراتکانیس، آنتونی و آرنسون، الیوت (1379). عصر تبلیغات. ترجمۀ کـاووس سید امـامـی و همکاران. تـهـران: انتشارات سروش.
  5. پرلمان، شاییم (1373). معقول و نامعقول در حقوق. ترجمۀ حسین حبیبی. تهران: مؤسسۀ اطلاعات.
  6. استوتزل، ژان (1370). روانشناسی اجتماعی. ترجمۀ علی‌محمد کاردان. تهران: دانشگاه تهران.
  7. لازار، ژودیت (1396). افکار عمومی. ترجمۀ مرتضی کتبی. چ 15، تهران: نی.
  8. سُکّری، رفیق (1370). درآمدی بر افکار عمومی، تبلیغ و آوازه‌گری. ترجمۀ حسین کرمی. تهران: همراه.
  9. الشریف، محمدمهدی (1391). منطق حقوقی. تهران: سهامی انتشار.
  10. شمس، عبدالله (1387). ادلۀ اثبات دعوا. تهران: دراک.
  11. فیض‌الاسلام، سید علی‌نقی (1379). ترجمۀ نهج‌البلاغه. تهران: فقیه.
  12. کیا، سعید (2011). اصول تبلیغات اقناعی. تهران: روزنامه.
  13. متولی، کاظم (1384). افکار عمومی و شیوه‌های اقناع. تهران: بهجت.
  14. محسنی، حسن (1389). ادارۀ جریان دادرسی مدنی بر پایۀ همکاری و در چارچوب اصول دادرسی. تهران: سهامی انتشار.
  15. مطهری، مرتضی (1386). سیری در سیرۀ ائمۀ اطهار. تهران: صدرا.
  16. مک آیور، ر.م. (1354). جامعه و حکومت. ترجمۀ ابراهیم علی کنی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  17. مک‌کین لای، رابرت و لیتـل، ریچارد (1380). فرهنگ امنیت جهانی؛ امنیت جهانی؛ رویکردها و نظریه‌ها. ترجمۀ اصغر افتخاری. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
  18. میرسعید قاضی، علی (1382). تئوری و عمل در روابط عمومی و ارتباطات. تهران: مبتکران.
  19. نصیر‌الدین طوسی، محمد‌بن محمد (1387). اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: خوارزمی.
  20. هاشمی شاهرودی، سید محمود (1426). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام. قم: مؤسسۀ دایرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم‌السلام.
- مقالات

  1. ساداتی، سید محمدجواد و نوبهار، رحیم (1397). تأملی در زمینه‌ها‌ی شکل‌گیری سیاست کیفری سخت‌گیرانه در دهۀ نخست انقلاب اسلامی ایران. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 9 (17)، 157-183.
  2. ولی‌زاده، رحمان؛ موسوی، سید محمدصادق و عربیان، اصغر (1399). اعتبار و اثر حاکمیت نظام اقناع وجدان قاضی بر هدف دادرسی، پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، 16 (59)، 203-221.
  3. هاشمی شاهرودی، سید محمود (1375). علم قاضی. فقه اهل بیت، 3 (9)، 9-27.
ب) منابع عربی

  1. ابن براج، عبدالعزیز (1406 ق). المهذب. قم: اسلامی.
  2. ابن سینا، حسین‌بن عبدالله (1376). الالهیات من کتاب الشفاء. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  3. ابن سینا، حسین‌بن عبدالله (1373). منطق الشفا. تحقیق محمد سلیم سالم. قاهره: المطبعه الامیریه.
  4. ابن منظور، محمدبن مکرم (2001 م). لسان العرب. بیروت: دار الصدر.
  5. ابوعامر، محمد زکی (1985 م). الاثبات فی المواد الجنائیه. اسکندریه: المطبعة الفنیه للطباعه و النشر.
  6. آملی، محمدتقی (بی تا). المکاسب و البیع. قم: الاسلامی .
  7. انصارى، مرتضی (1411 ق). کتاب المکاسب. ج 1، قم: دار الذخائر.
  8. حسینی حائری، کاظم (1415). القضاء فی الفقه الاسلامی. قم: مجتمع اندیشۀ اسلامی.
  9. حسینی شاهرودی، محمود (1385). نتائج الافکار فی الاصول. قم: آل مرتضی.
  10. حسینی مراغی، میرعبدالفتاح (1418 ق). العناوین. قم: الاسلامی.
  11. حلّی، حسن‌بن یوسف (1410 ق). إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان. قم: انتشارات اسلامى .
  12. خراسانی، محمدکاظم (1384). درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد. قم: توسعه فرهنگ قرآنی.
  13. خوئی، ابوالقاسم (1363). معتمد العروة الوثقی: کتاب الحج. قم: دارالعلم.
  14. خوئی، ابوالقاسم (1419 ق). محاضرات فی اصول الفقه. قم: جامعه المدرسین فی الحوزه العلمیه.
  15. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (2005 م). مفردات الفاظ قرآن، بیروت: دار العلم.
  16. راکان، عبدالکریم حبیب (2009 م). هندسة الاقناع فی الاتصال الانسانی. جده: دار جده.
  17. روحانی، محمدصادق حسینی (1412 ق). المرتقی الی الفقه الارقی. تقریرات به قلم عبدالصاحب حکیم. تهران: دارالجلی
  18. سید رضی (1378). تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین. ترجمۀ ملافتح‌الله کاشانی. تهران: انتشارات پیام حق.
  19. شبّر، عبدالله (1412 ق). تفسیرالقرآن الکریم. بیروت: دار البلاغه.
  20. صافی گلپایگانی، لطف‌الله (بی تا). التعزیر، احکامه و حدوده. قم: دفتر معظم‌له.
  21. صحراوی بن شیحة؛ کورتل، د. فرید؛ ا.د. بن حبیب عبدالرزاق (2011 م). التسویق السیاسی. عمان: دار کنوز المعرفه.
  22. صدر، سید محمدباقر (1429 ق). الاسلام یقود الحیاه، المدرسه الاسلامیه، رسالتنا. قم: مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیّه للشهید الصدر.
  23. طباطبایى، سید محمدحسین (1417 ق). المیزان فى تفسیر القرآن. قم: انتشارات اسلامى.
  24. طوسی، ابن‌حمزه ‌ابی‌جعفر محمد‌بن‌ علی(1387). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: مرتضویه.
  25. طوسی، ابن‌حمزه ‌ابی‌جعفر محمد‌بن‌ علی (1407 ق). الخلاف. قم: انتشارات اسلامی.
  26. طوسی، ابن‌حمزه ‌ابی‌جعفر محمد‌بن‌ علی (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن. تحقیق احمد حبیب قصیر العاملی. نجف اشرف: المطبعه العلمیه.
  27. عبدالباقی، علی (1953 م). شرح الاجرائات الجنائیه. قاهره: دار النشر الجامعیه.
  28. عبد‌القادر، محمود سید احمد (بی‌تا). الإطار القانونی لتطویر نظم التقاضی وتکوین مبدأ الاقتناع القضائی. مصر: منشورات کلیة الحقوق جامعة المنصورة، دون سنة نشر.
  29. علامه حلی، حسن‌بن یوسف (1414 ق). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
  30. فارابی، محمد‌بن محمد (1413 ق). الاعمال الفلسفیه، تحصیل السعاده. تعلیق جعفر آل یاسین. بیروت: دار المناهل.
  31. فارابی، ابونصر محمد‌بن محمد (1408 ق). المنطقیات. تحقیق و مقدمه: محمدتقی دانش‌پژوه. قم: مکتبة آیت‌الله مرعشی.
  32. فخر المحققین، محمد‌بن حسن (1387). ایضاح‌ الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: اسماعیلیان.
  33. قلعجی، محمد رواس و قنیبی، حامد صادق (1408 ق). معجم لغه الفقهاء. تهران: دار النفائس.
  34. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1407 ق). اصول من الکافی. قم: دار الکتاب الاسلامی.
  35. محقق کرکی، علی‌بن حسین (1414 ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل البیت.
  36. محمد سلامة، مأمون (1981 م). قانون الاجراءات الجنائیة معلقا علیه بآراء الفقه و احکام النقض. قاهره: دار الفکر العربی.
  37. مسکویه، احمد‌بن محمد (1426 ق). تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق. تصحیح عماد الهلالی. قم: طلیعة النور.
  38. مکارم شیرازی، ناصر (1411 ق). انوارالفقاهه ،کتاب البیع. قم: مدرسة امیرالمؤمنین (ع).
  39. موسوی خمینی، سید روح‌الله (بی تا). تحریر الوسیلة. قم: دار العلم.
  40. موسوی عاملی، محمد‌بن علی (1410 ق). مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام. قم: مؤسسة آلالبیت لاحیاء التراث.
  41. نایینی، محمدحسین (1409 ق). فوائد الاصول. قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
  42. نجفی، جعفر (1422 ق). کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  43. نجفی، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  44. نراقی، احمد‌بن محمدمهدی (1417 ق). عوائد الاحکام. قم: المکتب الاعلام الاسلامی.
  45. نراقی، احمد‌بن محمدمهدی (1415 ق). مستند الشیعة فی احکام الشریعه. قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام.
  46. یزدی طباطبایی، محمدکاظم (1378). حاشیة المکاسب. قم: اسماعیلیان.
ج) منابع انگلیسی

- Books

  • Anderson, C.J., Blais, A., Bowler, S.(2005). Losers Consent: Elections and Democratic Legitimacy. Oxford: Oxford University Press.
  • Aronson, E. (1999). The Social Animal. California: Worth Publishers.
  • Baier, A. (1995). Moral Prejudices: Essays on Ethics. Cambridge: Harvard University Press.
  • Barnes J, ed. (1984). The Complete Works of Aristotle: The Revised Oxford Translation. Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Booth, W. (2004). The Rhetoric of Rhetoric: The Quest for Effective Communication. Oxford, UK: Blackwell.
  • Francis J & III Mootz. (2016). Law, Hermeneutics and Rhetoric, London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.
  • Gheciu, Alexandra. (2005). NATO in the New Europe The Politics of International Socialization After the Cold War. California: Stanford University Press.
  • Habermas J. (1984). The Theory of Communicative Action. Boston: Beacon.
  • Kelsen, H.(1970). The Pure Theory of Law, trans. from the 2nd revised and enlarged German ed. by M. Knight, Berkeley: UCP.
  • Kinder, Donald R. (2003). Communication and Politics in the Age of Information. New York: Oxford University Press.
  • King, Jean A. (1998). Making Sense of Participatory Evaluation Practice. In Understanding and Practicing Participatory Evaluation. San Francisco: Jossey-Bass.
  • Lasswell HD. (1948). The structure and function of communication in society. In The Communication of Ideas, ed. L Bryson, New York: Harper.
  • MacLeod, C.M (1998). Liberalism, Justice and Markets. Oxford: Clarendon Press.
  • McGuire W. (1969). The nature of attitudes and attitude change. In The Handbook of Social Psychology, ed. G Lindzey, E Aronson,. Reading, MA: Addison-Wesley, 1969.
  • O’Keefe DJ. (2016). Persuasion: Theory and Practice. Los Angeles: Sage. 3rd ed.
  • Parker, Jeffrey S. (2007). Economics of Evidence and Proof.Encyclopedia of Law and Society. David S. Clark, ed., Sage Publications.
  • Reich, Robert. (1990). Policy Making in a Democracy. In The Power of Public Ideas. Edited by Robert Reich. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  • Roberts, N.R. (1984). Attitudes and Attitude Change, United States: Mc Graw Hill.
  • Valadez, Jorge M. (2001). Deliberative Democracy, Political Legitimacy, and Self-Determination in Multicultural Societies. Boulder, CO: Westview Press.
  • Zaller, John. (1992). The Nature and Origins of Mass Opinion. New York: Cambridge University Press.
  • Zamir, Eyal and Ritov, Ilana, (2011). Loss Aversion, Omission Bias, and the Burden of Proof in Civil Litigation. Available at SSRN: http://ssrn.com.
- Articles

  • Adler, J.E (1994). “Testimony, trust, knowing”. Journal of Philosophy, (91), 1-49.
  • Alkoby, Asher (2008). "Theories of Compliance with International Law and the Challenge of Cultural Difference". Journal of International Law and International Relations, (1), 125-160.
  • Arnstein, Sherry R (1969). “A Ladder of Citizen Participation”. Journal of the American Institute of Planners, (3), 202-243.
  • Becker, L.C (1996). “Trust as Noncognitive Security about Motives”. Ethics, (107), 11-38.
  • Brettschneider, Corey (2014). “Democratic Persuasion and Freedom of Speech: A Response to Four Critics and Two Allies”. Brooklyn Law Review, (79), 2-49.
  1. Bulygin, E (1966). “Sentencia Judicial y Creación de Derecho”. La Ley, (124), 348-380.
  2. Burnell, Peter and Reeve, Andrew (1984). “Persuasion as a Political Concept”. British Journal of Political Science, (14), 1-39.
  3. Chayes, Abram and Handler Chayes, Antonia (1993). “On Compliance”. International Organization, (2), 100-149.
  4. Christopher, Moore (2008). "Persuasion and Force in Plato's Republic", The Society for Ancient Greek Philosophy Newsletter, (350), 1-19. https://orb.binghamton.edu/sagp/350.
  5. Brettschneider, Corey (2014). “Democratic Persuasion and Freedom of Speech: A Response to Four Critics and Two Allies”. Brooklyn Law. Review, (79), 1-19. Available at: https://brooklynworks.brooklaw.edu/blr/vol79/iss3/7.
  6. Druckman, James N., et al (2010). “Competing Rhetoric Over Time”. The Journal of Politics, (72), 85-110.
  7. Elster, Jon (1998). “Deliberation and Constitution Making”. Deliberative Democracy, (97), 87-119.
  8. Fox, Jonathan (1996). “How Does Civil Society Thicken? The Political Construction of Social Capital in Rural Mexico”. World Development, (6), 1065-1099.
  9. Checkel, Jeffrey; Jupille, Joseph & Caporaso, James (2003). “Integrating Institutions: Theory, Method, and the Study of the European Union”. Special Issue of Comparative Political Studies, (36), 530-570.
  10. Kaplow, Louis (2011). “Burden of Proof”. Yale Law Journal, Forthcoming, (121), 95-120.
  11. Michelman, Frank (2014). “Legitimacy and Autonomy: Values of the Speaking State”. BROOKlyn LAW Review, (79), 210-256.
  12. Elbersci, Pedro Caballero (2021). “Justification of Judicial Decisions, From a Normativist and Inferentialist Approach Cogency”. Journal of Reasoning and Argumentation, (12), 5-49.
  13. Finnemore M & Sikkink, K. (1998). International Norm Dynamics and Political Change. International Organization. 52(4).
  14. Randolph, John and Bauer, Michael (1999). “Improving Environmental Decision-Making Through Collaborative Methods”. Policy Studies Review, (16), 160-196.
  15. weeks, Edward C (2000). “The Practice of Deliberative Democracy: Results from Four LargeScale Trials”. Public Administration Review, (4), 321-370.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 212
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 255


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب