آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,361 |
| تعداد مقالات | 16,731 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,983,273 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,667,778 |
اعتبارسنجی حکایات مرتبط با مناسبات ابوالقاسم قشیری با ابوسعیدابوالخیر در اسرارالتوحید | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 3، دوره 77، شماره 249، شهریور 1403، صفحه 36-56 اصل مقاله (925.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2024.60177.3627 | ||
| نویسنده | ||
| امیرحسین همتی* | ||
| گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران | ||
| چکیده | ||
| قرن پنجم، در سیرِ تاریخیِ تصوّف، دوران طلایی این مَسلک، از نظر بالندگی است. ظهورِ مشایخ متعدد، و هم‌چنین کمالِ تعدادی از عالمانِ عارف را در این دوران می‌توان دید. بررسیِ احوال و مقاماتِ بر‌جای مانده از معاریفِ این روزگار، مشخص می‌کند میانِ برخی از ایشان، صرف نظر از تقارن در ایامِ حیات، یا اشتراک در زیست‌بومِ جغرافیایی، روابطی از نوع استادی و شاگردی، یا پیوندهای مرادی و مریدی، و هم‌چنین ملاقات و مُراوده، برقرار بوده است. دو تن از نام‌آورانِ زمانۀ مذکور، که مناسباتی ویژه میانِ ایشان وجود داشت، ابوالقاسم قشیری و ابوسعیدابوالخیر هستند. این در حالی است که برخی بر مبنای چند استدلالِ کلی، ضمن انکارِ مُراودات این دو، هر سندِ تاریخی را که در این باب وجود دارد، ساختگی می‌دانند. این جُستار در پیِ آن است تا ضمن بحث دربارۀ این استدلال‌ها، با بهره‌گیری از اسنادِ کهن، و استناد به آن‌چه مؤیدِ اعتبارِ آن‌هاست، صحت یا سُقمِ مناسبات این دو شیخ را در بوتۀ نقد قرار دهد. نتایجِ حاصل از این پژوهش مؤید آن است که میانِ قشیری و ابوسعید، مراوداتی ویژه، نه فقط میانِ دو شخص، بلکه تا حدِّ شکل‌گیریِ روابطِ مستحکمِ خانوادگی، برقرار بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابوالقاسم قشیری»؛ ابوسعیدابوالخیر»؛ اسرارالتوحید»؛ مقامۀ کهن و نویافته»؛ «؛ السیاق لتاریخ نیسابور» | ||
| مراجع | ||
|
ابنخَلّکان، ابی‌العباس احمد بن محمد بن ابراهیم بن ابی‌بکر (1419 ق ـ 1998 م). وفیاتالأعیان، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن‌مبارک بخاری، صلاح‌الدین (1371). انیس‌الطالبین و عدّةالسالکین، تهران: سازمان انتشارات کیهان.
ابن‌منوّر، محمد بن منوّر بن ابی‌سعد بن ابی‌طاهر بن ابی‌سعید میهنی (1386). اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی‌سعید، تهران: مؤسسه انتشارات آگاه.
ابوالحسن الفارسی، الإمام الحافظ ابوالحسن الفارسی (1384). المختصر من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، تهران: میراث مکتوب.
ابوروح لطفالله، جمالالدین بن ابی‌سعید (1386). حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر، تهران: انتشارات سخن.
ابوعلی عثمانی، حسن بن احمد عثمانی (1374). ترجمۀ رسالۀ قشریه، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
خواجه عبدالله انصاری (1386). طبقات‌الصوفیه، تهران: انتشارات توس.
خواجه عبدالله انصاری (1368). صد میدان، تهران: کتابخانه طهوری.
سرّاج طوسی، ابونصر (1382). اللّمع فی التصوّف، تصحیح و تحشیه رینولد آلن نیکلسون، ترجمه مهدی محبتی، چاپ اول، تهران: انتشارات اساطیر.
سُلمی، عبدالرحمان (1953 م). طبقات‌الصوفیه، مصر: الناشر جماعة الأزهر للنشر و التألیف مطابع دارالکتاب العربی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386). چشیدن طعم وقت (مقامات کهن و نویافتۀ بوسعید)، تهران: انتشارات سخن.
عبدالغافر فارسی، ابی الحسن عبدالغافر بن اسماعیل بن عبدالغافر بن محمد الفارسی الحافظ (1409 هـ 1989 م). المنتخب مِن السیاق لتاریخ نیسابور، بیروت: دارالکتب العلمیة.
فروزانفر، بدیعالزمان (1347). مناقب اوحدالدین حامد بن ابی‌فخر کرمانی، با تصحیح و حواشی بدیعالزمان فروزانفر، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مجموعه مقالات کنگرۀ علمی ابوسعید ابوالخیر به ضمیمۀ گزیدۀ کتابشناسی فارسی (1380). گردآورنده: دانشگاه تربت حیدریه، جلیل فرزادمهر و حسن سپهری. انتشارات الهدی.
محبتی، مهدی (1391). «چهره قشیری در اسرارالتوحید، (بررسی و تحلیل روش‌شناختی و محتوایی)» فصل‌نامه متن‌پژوهی ادبی، دوره 16شماره 54،. ص 89 ـ 108.
هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (1386). کشفالمحجوب، تهران: انتشارات سروش.
همتی، امیرحسین (1400). «نقش ابوالقاسم قشیری در تقریبِ دیدگاه‌های مختلف اهل طریقت، در بابِ علم ولیّ از ولایتِ خویش»، دوفصل‌نامۀ پژوهشنامۀ عرفان، سال سیزدهم، شماره 25،
همتی، امیرحسین (1390). بررسی کرامات در ادبیات عرفانی ایران از آغاز تا قرن نهم هجری، رسالۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 284 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 225 |
||