دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات44
تعداد شماره‌ها1,303
تعداد مقالات16,020
تعداد مشاهده مقاله52,490,572
تعداد دریافت فایل اصل مقاله15,217,856
هادی, معصومه, رحمتی, محسن, ثواقب, جهانبخش, گراوند, مجتبی. (1403). راه‎کارهای صوفیان برای تأمین هزینه های مادی خانقاه ها در طریقت های مشترک چشتیه، سهررودیه، کازرونیه و کبرویه ایران و هند قرون هفتم تا نهم قمری (نقش سلاطین و عامۀ مردم در تأمین هزینه ها). سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(38), 173-193. doi: 10.22034/jiiph.2023.57242.2445
معصومه هادی; محسن رحمتی; جهانبخش ثواقب; مجتبی گراوند. "راه‎کارهای صوفیان برای تأمین هزینه های مادی خانقاه ها در طریقت های مشترک چشتیه، سهررودیه، کازرونیه و کبرویه ایران و هند قرون هفتم تا نهم قمری (نقش سلاطین و عامۀ مردم در تأمین هزینه ها)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 15, 38, 1403, 173-193. doi: 10.22034/jiiph.2023.57242.2445
هادی, معصومه, رحمتی, محسن, ثواقب, جهانبخش, گراوند, مجتبی. (1403). 'راه‎کارهای صوفیان برای تأمین هزینه های مادی خانقاه ها در طریقت های مشترک چشتیه، سهررودیه، کازرونیه و کبرویه ایران و هند قرون هفتم تا نهم قمری (نقش سلاطین و عامۀ مردم در تأمین هزینه ها)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 15(38), pp. 173-193. doi: 10.22034/jiiph.2023.57242.2445
هادی, معصومه, رحمتی, محسن, ثواقب, جهانبخش, گراوند, مجتبی. راه‎کارهای صوفیان برای تأمین هزینه های مادی خانقاه ها در طریقت های مشترک چشتیه، سهررودیه، کازرونیه و کبرویه ایران و هند قرون هفتم تا نهم قمری (نقش سلاطین و عامۀ مردم در تأمین هزینه ها). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 15(38): 173-193. doi: 10.22034/jiiph.2023.57242.2445

راه‎کارهای صوفیان برای تأمین هزینه های مادی خانقاه ها در طریقت های مشترک چشتیه، سهررودیه، کازرونیه و کبرویه ایران و هند قرون هفتم تا نهم قمری (نقش سلاطین و عامۀ مردم در تأمین هزینه ها)

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
دوره 15، شماره 38، فروردین 1403، صفحه 173-193    اصل مقاله (783.26 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2023.57242.2445
نویسندگان
معصومه هادی1؛ محسن رحمتی* 2؛ جهانبخش ثواقب3؛ مجتبی گراوند4
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه لرستان، ایران
2استاد گروه تاریخ دانشگاه لرستان
3استاد دانشگاه لرستان، ایران
4دانشیار دانشگاه لرستان، ایران
چکیده
طریقت‎های چشتیه، سهروردیه، کازرونیه و کبرویه به‌عنوان مهم‎ترین جریان‎های تصوف در شبه‎قارۀ‎ هند و ایران قرون هفتم تا نهم قمری به‌شمار می‎روند که در بسیاری از نقاط ایران و هند خانقاه‎هایی تاسیس کردند و پیروان بسیاری فراهم آوردند. خانقاه‎های طریقت‎های مذکور مکان زندگی برخی از اقطاب، بزرگان و مشایخ طریقه بود و همواره بسیاری از مریدان ملازم آن‌ها بودند و افرادی نیز به‌صورت روزانه برای رفع نیازهای معنوی و مادی خود به خانقاه آن‌ها مراجعه می‎کردند. برخلاف تصور رایج زندگی صوفیانه مبتنی بر زهدگرایی صرف نبود و صوفیان برای رفع نیاز‎های روزمرۀ مادی، به تأمین هزینه‎هایشان احتیاج داشته‎اند. مقالۀ پیشِ ‎رو با روش توصیفی‌تحلیلی به دنبال پاسخ دادن به این است که هزینه‎های مالی طریقت‎های مذکور در شبه‎قارۀ هند و ایران چگونه تأمین می‎شده‎است. یافته‎ها حاکی از آن است که قسمت عمدۀ هزینه‎های خانقاه‎های طریقت‎های صوفیانۀ چشتیه، سهروردیه، کازرونیه و کبرویه به‌وسیلۀ‎ کمک‎های کالایی و نقدی دریافتی از سلاطین شبه‎قارۀ‎ هند و ایران، فتوح روزانه عامۀ ‎‎مردم و پرداخت‎های کلان بازرگانان تأمین می‎شد و از این لحاظ میان این طرایق اشتراکات فراوانی وجود داشته‎است.
کلیدواژه‌ها
تصوف؛ خانقاه؛ فتوح؛ سلاطین؛ بازرگانان؛ هند؛ ایران
سایر فایل های مرتبط با مقاله
مراجع
کتاب‎ها

  • ابن بطوطه، محمد بن عبدالله (۱۴۱۷)، رحله، تصحیح عبدالهادى تازی‏، ریاض: اکادیمیه المملکه المغربیه.
  • ابن‎فوطی، کمال‎الدین ابی‎الفضل عبدالرزاق بن احمد الشیبانی البغداد (1424)، الحوادث الجامعة و التجارب النافعة فی المائة السابعة، تحقیق مهدی النجم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • استرآبادی، محمدقاسم هندوشاه (1387)، تاریخ فرشته، تصحیح محمدرضا نصیری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
  • باخرزی، یحیی (1383)، أورادالأحباب و فصوص‌الآداب، تصحیح ایرج افشار، تهران: دانشگاه تهران.
  • بخاری دهلوی، بدرالدین اسحاق (بی‎تا)، اسرارالاولیاء (ملفوظات شیخ فریدالدین شکرگنج)، مطبع نامی منشی نول کشور، کانپور، بی‌نا (چاپ سنگی).
  • بن عثمان، محمود (1358)، فردوس‌المرشدیه فی اسرارالصمدیه، تصحیح فریتز مایر، به کوشش ایرج افشار، تهران: انجمن آثار ملی.
  • بن عثمان، محمود (1380)، مفتاح‌الهدایة و مصباح‌العنایة (سیرت‎نامۀ سید امین‎الدین بلیانی)، تصحیح منوچهر مظفریان، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  • بوزجانی، درویش علی (1345)، روضة‎الریاحین، تصحیح و تحقیق حشمت موید، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  • تتوی، احمد و قزوینی، آصف‎خان (۱۳۸۲)، تاریخ الفی، تصحیح غلامرضا مجد طباطبایی، تهران: علمی‎ و فرهنگی.
  • جامی، نورالدین عبدالرحمن (1390)، نفحات‌الانس من حضرات‌القدس، تصحیح محمود عابدی، تهران: سخن.
  • جمالی دهلوی، حامد بن فضل‌الله (1311)، سیرالعارفین، دهلی: مطبعه رضوی، (چاپ سنگی).
  • جوینی، عطاالملک (۱۳۸۵)، تاریخ‎ جهان‎گشای، تصحیح محمد قزوینی، تهران: دنیای کتاب.
  • چشتی، الله دیه‎ بن عبدالرحیم (1386)، سیرالاقطاب خواجگان چشت، تصحیح محمد سرور مولایی، تهران: علم.
  • حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله (1380)، زبدة‌التواریخ، تصحیح کمال حاج ‎سیدجوادی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • حسینی چشتی بگلرامی، میرغلامعلی بن محمد نوح آزاد (1310)، روضةالاولیاء، اورنگ‌آباد: مطبع اعجاز صفدری، (چاپ سنگی).
  • حسینی، سیدمحمد اکبر (1356)، جوامع‌الکلم (ملفوظات سید محمد حسینی گیسودراز)، تصحیح حافظ محمد حامد صدیقی، گلبرگه دکن: مطبع انتظامی کانپور حلیه (چاپ سنگی).
  • خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین (1380)، حبیب‌السیر، تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران: خیام.
  • روزبهان ثانى، ابراهیم بن صدرالدین (1382)‏، تحفة اهل‌العرفان، تصحیح جواد نوربخش، تهران: یلدا قلم.
  • سجزی، امیرحسن (1386)، فوائدالفؤاد (ملفوظات خواجه نظام‌الدین اولیاء)، تصحیح محمدلطیف ملک، لاهور: بی‎نا.
  • سرور لاهوری، غلام (1894)، خزینةالاصفیا، کانپور: بی‎نا.
  • سمرقندی، کمال‎الدین عبدالرزاق (1383)، مطلع‌السعدین و مجمع‌البحرین، به اهتمام عبدالحسین نوائی، تهران: پژوهشگاه علوم‎انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • سرهندی، یحیی بن احمد (۱۳۸۲)، تاریخ مبارک‎شاهی، تصحیح محمد هدایت حسین، تهران: اساطیر.
  • شوشتری، نورالله (1354)، مجالس‌المؤمنین، تهران: کتاب فروشی اسلامیه.
  • صاحب مرادآبادی، حافظ محمد حسین (بی‎تا)، انوارالعارفین، مطبع صدیقی، (چاپ سنگی).
  • طباطبا، سیدعلی بن عزیز (1936)، برهان ‎مآثر، دهلی: بی‎نا.
  • طبری، محمد بن جریر (بی‎تا)، تاریخ‌الأمم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: بی‎نا.
  • عباس‎رضوی، سید اطهر (1380)، تاریخ تصوف در هند، ترجمه معتمد، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • عفیف، شمس سراج (1385)، تاریخ فیروزشاهی، تصحیح ولایت حسین، تهران: اساطیر.
  • علوی میرخورد، محمد بن مبارک (1885)، سیرالاولیاء، لاهور: بی‎نا.
  • فسایی، حسن بن حسن (1382)، فارسنامه ناصری، تصحیح منصور رستگار فسایی، تهران: امیرکبیر.
  • فصیحی خوافی (1388)، مجمل فصیحی، تصحیح و تحقیق سیدمحسن ناجی نصرآبادی، تهران: اساطیر
  • قلندر، حمید (بی‎تا)، خیرالمجالس (ملفوظات شیخ نصیرالدین محمود چراغ دهلی)، تصحیح خلیق احمد نظامی، علیگره، مسلم یونیورسی.
  • کربلایی‎تبریزی، حافظ حسین (1383)، روضات‌الجنان، مقدمه و تکمله و تصحیح و تعلیق جعفر سلطان‌القرایی، تبریز: ستوده.
  • کرمانی، اوحدالدین حامد بن ابی‎الفخر (1347)، مناقب، تصحیح بدیع‎الزمان فروزانفر، تهران: بنگاه‎ ترجمه و نشر.
  • کیانی، محسن (1369)، تاریخ خانقاه در ایران، تهران: طهوری.
  • محرابی کرمانی، سعید (بی‎تا)، تذکره اولیاء یا مزارات کرمان، به راهنمایی و مساعی سیدمحمد هاشمی کرمانی، بی‎جا: بی‎نا.
  • معصوم بکرى، سید محمد (1382)، تاریخ سند (تاریخ معصومى)، تهران: اساطیر.
  • مناقب‌الاصفیاء در احوالات حضرت مخدوم جهان شیخ شرف‌الدین احمد یحیی منیری و حضرت مخدوم شاه شعیب ابن حلال منیری شیخپوری (1390)، به کوشش سید شاه شمیم‌الدین احمد منعمی، دهلی نو: مرکز تحقیقات فارسی رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران.
  • موسائی، سعیده (۱۴۰۰)، عملکردهای سیاسی و اقتصادی نقشبندیه در عصر تیموری، تهران: آرمان‎پژوهان.
  • نسوی، محمد بن احمد (1384)، سیرت جلال‎الدین منکبرنی، تصحیح مجتبی مینوی، تهران: علمی و فرهنگی،
  • همدانی، رشیدالدین فضل‎الله (1393)، وقف‌نامه ربع رشیدی، تصحیح مجتبی مینوی و ایرج افشار، تهران: میراث مکتوب.
  • همدانی، رشیدالدین فضل‎الله (بی‎تا)، تاریخ مبارک غازانی، تصحیح کارل یان، انگلستان: هرتفورد.
  • یزدی، شرف‎الدین علی (۱۳۸۷)، ظفرنامه، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران:‎ مجلس شورای اسلامی.
مقاله‌ها

  • اللهیاری، فریدون؛ نورایی، مرتضی و رسولی، علی (1388)، طریقت و تجارت: کارکردهای تجاری نقشبندیه در دوره تیموری، تاریخ اسلام و ایران، 19(۴)، 1-40.
  • حسینی‌نژاد، سیده سارا، (1399)، نقش خاندان طیبی در تجارت فارس و هند در دوره مغول (بررسی موردی تجارت اسب)، تاریخ اجتماعی و اقتصادی، 9(1)، 95-107.
  • سوقندی، محمدرضا و دیگران، (1399)،‎ واکاوی تأثیر فتوت و ملامتیه بر اقتصاد نیشابور قرن سوم و چهارم هجری، تاریخ، 15(59)، 48-75.
  • صیامیان گرجی، زهیر؛ احمدوند، عباس و شیرین عظیمی، سمیه، (۱۳۹۶)،‌ شیوه‎های معیشت صوفیان در ایران قرون میانه (۵-۷ق)، تاریخ اجتماعی و اقتصادی، 6(1)، 57-82.
  • معصومی، محسن و شیرازی، سعید، (1392)، بررسی مناسبات بین سلاطین دهلی و خلفای عباسی، تاریخ و تمدن اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، 9(1)، 117-134.
  • معصومی، محسن و شیرازی، سعید، (1392)، مناسبات سلاطین دهلی با مشایخ چشتیه و سهروردیه، تاریخ تمدن اسلامی، 46(1)، 109-122.
 

پایان‌نامه‌ها

  • الواری هابیل، زینب (۱۳۹۴)، بررسی تأثیر مسائل اقتصادی بر زندگی صوفیان مسلمان تا قرن هفتم هجری، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، پایان‎نامه کارشناسی ارشد.
  • شریفی، محدثه (۱۳۹۴)، نسبت تصوف و اقتصاد: مطالعه موردی: صوفیان و مشایخ نقشبندیه، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
نسخ خطی

  • بگلرامی (ذوقی بلگرامی)، عبدالواحد ابراهیم، سبع سنابل، نسخۀ خطی موجود در کتابخانه مجلس، شماره بازیابی: 1/18140.
  • حسینی بخاری، سید جلال‌الدین حسین بن احمد (جلال‌الدین جهانگشت، مخدوم جهانیان)، سراج‌الهدایه (ملفوظات مخدوم جهانیان)، نسخۀ خطی موجود در کتابخانه رضا در شهر رامپور، تهیه‌شده از مرکز میکروفیلم نور دهلی، شماره میکروفیلم: 2/5.
  • حسینی بخاری، سید جلال‎الدین حسین بن احمد (مخدوم‎جهانیان، جهانگشت)، تحفةالسرایر، نسخه خطی موجود در کتابخانه خانواده عالیه چشتیه، احمدآباد هند، شماره بازیابی نسخه: میکروفیلم 92.
  • خویشگی، عبدالله بن عبدالقادر، معارج‌الولایه فی مدارج‌الهدایه، نسخه خطی در فهرست میکرو فیلم‎های کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، شماره بازیابی 3756-ف.
  • شکرگنج، شیخ فریدالدین مسعود، فوائدالساکین (ملفوظات قطب‌الدین بختیار کاکی)، نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس به شماره بازیابی: 2/19531.
  • عباس علوی چشتی، شیخ‎عبدالرحمن، مرآت‌الاسرار، نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس، شماره بازیابی: 654س.
  • کاشانی، حمادالدین بن عمادالدین، احسن‌الاقوال، ملفوظات برهان‌الدین غریب، نسخه خطی موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، شماره راهنما: 9745.
  • ملفوظات جلال‎الدین مخدوم جهانیان، نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس، شماره بازیابی: 17811.
  • نظام‎الدین اولیا، راحت‌القلوب (ملفوظات شیخ فریدالدین شکرگنج)، نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس، شماره بازیابی: 3/19531، شماره ثبت: 211696.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 134
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 144


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب