تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,253 |
تعداد مقالات | 15,411 |
تعداد مشاهده مقاله | 51,249,531 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,256,712 |
تازیانۀ خداوند و اضطراب تاریخ: تاریخنگاری ادبیات سکوت در امپراتوری مغول | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 تیر 1403 اصل مقاله (665.48 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2024.59012.2478 | ||
نویسندگان | ||
آرش یوسفی1؛ احمد فضلی نژاد* 2؛ عبدالرسول خیراندیش3 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه شیراز، ایران | ||
2دانشیار دانشگاه شیراز، ایران | ||
3استاد دانشگاه شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
حملات مغولان به جهان اسلام در 619هـ.ق، تأثیرات ساختاری و فکری درازدامنهای را بر جای گذاشت، و در نوع خود، نخستین حملاتی بود که مسلمانان را به طور مستقیم به اندیشیدن پیرامون مسئلۀ سلطۀ کفر و وضعیت زیستن تحت یک حاکمیت سیاسی کافر واداشت. همین نکته، یعنی بیسابقه بودن رخداد حملۀ کفر، سنت تاریخنگارانه و اندیشمندانۀ مسلمانها را تهی از تبیینهای نظری مناسبی ساخته بود که میتوانست در هنگام حملۀ مغولان به کمک آنان برآید. در نبود چنین سنت پیشینی، اندیشمندان تاریخنگار مسلمان دست کم در چهار دهۀ نخست، نتوانستند فهم روشنشدۀ دقیقی از وضعیت شکست ارائه دهند. مسئلهای که مقالۀ حاضر به دنبال بررسی آن است، واکاوی واکنشهای فکری و تاریخی طرحشده با تأکید بر آثار تاریخنگاری اولیه در چهار دهۀ نخست است. یافتههای مقاله نشان میدهد که پدیداری هیمنۀ اضطراب سلطۀ کفر مغولان، ادبیات اولیۀ مسلمانان را در تمایلی از «سکوت»ی نسبت به واکاوی عقلانی واقعیت فرو برده بود. این سکوت بدان معنا است که پرسشگری آگاهانه و عقلانی از علل شکست با ارجاع به طرحی الهی که در آن عاملیت انسانی از مسلمانان زدوده شده بود، به تعویق انداخته میشد، و از این طریق، با برجسته کردن قدرت خداوند در تعذیب مردم گناهکار مسلمان، به تولید نوعی آرامش ساختگی میپرداخت که میتوانست در برابر اضطراب مهلک شکست به کار آید. مقالۀ حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی و روش تاریخی در پی صورتبندی کردن چیزی است که آن را ادبیات سکوت میخواند. | ||
کلیدواژهها | ||
تازیانۀ خداوند؛ ادبیات سکوت؛ دارالاسلام؛ امپراتوری مغول؛ آخرالزمان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 76 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 41 |