تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,858 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,415 |
بررسی شرایط الگوی سینوپتیکی حاکم بر وضعیت های وارونگی دمای بسیار شدید شهر تبریز | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 5، دوره 18، شماره 48، تیر 1393، صفحه 81-96 اصل مقاله (909.76 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سعید جهانبخش اصل1؛ رقیه روشنی* 2 | ||
1گروه آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز | ||
2اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
در این تحقیق به بررسی وارونگی دمای شهر تبریز با استفاده از اطلاعات رادیوسوند، نقشه اسکیوتی و نقشههای سینوپتیک، طی دوره زمانی 2008- 2004 در مقیاس روزانه، ماهانه و فصلی پرداخته شد. پس از بررسی دادهها، ابتدا روزهایی با شرایط وارونگی دمای ضعیف، متوسط، شدید و بسیار شدید مشخص شد و سپس الگوی سینوپتیکی نمونههای بسیار شدید، مربوط به یک روز قبل و یک روز بعد از اوج شدت وارونگی با استفاده از نقشههای سینوپتیک سطح زمین، 850 و 700 هکتوپاسکالی تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد که میان وقوع سیستمهای پرفشار و وارونگی دمای بسیار شدید همبستگی معناداری وجود دارد. بدین معنا که شدت وارونگی دما ارتباط مستقیمی با شرایط الگوی سینوپتیکی بهویژه استقرار سیستمهای پرفشار در منطقه دارد. زمانی که سیستم پرفشاری به صورت مداوم در مقطع چند روزه در منطقه متمرکز میشود، شدّت وارونگی دما به اوج خود میرسد. بهدنبال آن با ورود یک سیستم کمفشار، وارونگی از بین میرود. بهعبارتی، عامل اصلی تقویتکننده وارونگیهای دمای بسیار شدید، ناشی از تداوم سیستمهای پرفشار است. سامانه پرفشار سیبری، پرفشار شبهجزیره عربستان و ریزش هوای سرد مدیترانه سامانههای عمدهای هستند که منجر به وقوع وارونگی دما میشوند. نتایج نشان میدهد که با بررسی سیستمهای سینوپتیکی که منجر به بروز پدیده وارونگی دما میشوند و از طریق شناسایی الگوهای حاکم بر آن میتوان وقوع وارونگیهای دمای بسیار شدید را پیشبینی و الگوهای منجر به آلودگی هوا را شناسایی کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
وارونگی دما؛ الگوی سینوپتیکی؛ عوامل تشدیدکننده؛ نقشه Skew-T؛ تبریز | ||
مراجع | ||
1- اسمیت، کیت (1386)، «مبانی آب و هوا شناسی کاربردی»، ترجمه علی محمدخورشیددوست، انتشارات یاوریان، چاپ دوم. 2- خطیبی، مریم (1374)، «مطالعه اقلیم شمال غرب ایران بر اساس تحلیلهای سینوپتیکی»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز. 3- ذوالفقاری، حمشید (1379)، «تحلیل الگوهای زمانی و مکانی بارشهای روزانه در غرب ایران با استفاده از روشهای آماری و سینوپتیک»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز. 4- روشنی، رقیه (1389)، «نقش عناصر و عوامل آب و هوایی در وضعیتهای وارونگی دمای شهر تبریز»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز. 5- علیجانی، بهلول (1381)، «اقلیمشناسی سینوپتیک»، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت). 6- فرشیفروغ، جواد (1366)، «اقلیمشناسی سینوپتیکی آذربایجان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ژئو فیزیک تهران. 7- کاویانی، م و علیجانی، بهلول (1380)، «مبانی آب و هواشناسی»، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت). 8- هدایت، پریسا (1381)، «بررسی سینوپتیکی سیستم های اقلیمی موثر بر آلودگی هوای شهر تهران و بیماریهای قلبی و ریوی»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی. 9- هدایت، پریسا و لشکری، حسن (1385)، «تحلیل الگوی سینوپتیکی اینورژنهای شدید شهر تهران»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 56، صفحه 82-65 . 10- Barry, R., (1997), “Synoptic Climatology, in J.E Oliver and R.W. Fairbrdge (eds)”, The Encyclopedia of Climatology, New York: Van Nostrand Reinhold Book.
11- Bourne, S.M., Bhatt, U.S., Zhang, J., and Thoman, R., (2009), “Surface-based Temperature Inversions in Alaska from a Climate Perspective”, Atmospheric Research, pp 353-366.
12- Iacobellis, Sam. F., Norris, Joel. R., Kanamitsu, Masao, Tyree, Mary., and Cayan, Daniel C., (2009), “Climate Variability and California Low-lewel Temprature Inversions”, California Climate Change Center, pp 1- 47.
13- Jonathan D. Kahl, (1989), “Characteristics of the Low-level Temperature Inversion along the AlaskanArcticCoast”, Digital Object Identifier.
14- Whiteman, C. David; Bian, Xindi; Zhong, Shiyuan, (1999), “Article: Wintertime Evolution of the Temperature Inversion in the ColoradoPlateauBasin”, Journal of Applied Meteorology and Climatology.
15- Yarnal, B., (1993), “Synoptic Climatology in Enviromental Analysis” London, A Primer Belhaven Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,580 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,191 |