تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,538,492 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,242,190 |
بررسی تغییرات کاربری اراضی با تأکید بر پوشش جنگلی و اثرات آن بر فرسایش خاک با استفاده از طبقهبندی شیگرا و تکنیک چندمعیارۀ مارکوس مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز قلعهرودخان فومن | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
دوره 11، شماره 39، تیر 1403، صفحه 167-144 اصل مقاله (980.47 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hyd.2024.60739.1731 | ||
نویسندگان | ||
عقیل مددی* 1؛ صیاد اصغری سراسکانرود2؛ حسین حاجت پورقلعه رودخانی3 | ||
1استاد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. رایانامه:: | ||
2استاد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
3دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
هدف این تحقیق آشکارسازی تغییرات کاربری و تخریب پوشش جنگلی و اثرات آن بر فرسایش خاک، در حوضۀ آبریز قلعهرودخان میباشد. بدین منظور ابتدا تغییر کاربریهای صورت گرفته بین سالهای 1371 تا 1402 با استفاده از تصاویر لندست و تکنیک طبقهبندی شیگرا استخراج شد و به کلاسهای (کشاورزی، جنگل، مرتع، عوارض آبی و مسکونی) طبقهبندی شدند. در مرحله بعد، با شناسایی عوامل مؤثر در فرسایش منطقه و تهیۀ لایههای اطّلاعاتی هر معیار در GIS، استانداردسازی لایهها با استفاده از تابع عضویت فازی، وزندهی معیارها با استفاده از روش کرتیک و مدلسازی نهایی با استفاده از روش تحلیل چندمعیارۀ مارکوس انجام شد. بررسی تغییرات کاربری حوضه نشان میدهد که پوشش جنگلی در سال 1371، با وسعت 17/222 کیلومترمربع ، بیشترین مساحت را در بین کاربریها داشته که در سال 1402 وسعت آن به 03/205 کیلومترمربع کاهش یافته است. همچنین با نظر به نتایج حاصله؛ کاربری مسکونی با افزایش 17/27 کیلومترمربعی، بیشترین تغییر را در طول بازۀ زمانی 30 سالۀ مورد مطالعه داشته است. با توجه به نقشة پهنهبندی فرسایش نیز به ترتیب؛ مساحت طبقۀ با پتانسیل فرسایش بسیار زیاد و زیاد از 04/18 و 05/31 درصد در سال 1371 به 52/22 و 34/32 درصد در سال 1402، افزایش پیدا کرده است. با توجه به نتایج به دست آمده میتوان، کاهش پوشش جنگلی و تبدیل آن به مناطق مسکونی، اراضی کشاورزی و مراتع، همچنین؛ تبدیل اراضی کشاورزی به مناطق مسکونی و افزایش کاربری مسکونی و زراعی در حریم و بستر رودخانهها، را مهّمترین عوامل دخیل در افزایش پتانسیل فرسایش خاک حوضه، دانست. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش خاک؛ تغییرات کاربری؛ تحلیل چندمعیاره؛ سنجش از دور؛ قلعهرودخان؛ شمال ایران | ||
مراجع | ||
Abedini, M., Bahraminia Gojebiglou, F., Mostafazadeh, R., & Pasban, A. (2023). Investigating the Effect of Land Use Change on Soil Erosion and Sediment Yield in Razeychay Watershed During Past 20 Years, Geography and Environmental Studies, 12 (45), 114-133. (In Persian). Abdullahi, S., & Nasiri, V. (2020). Detection and prediction of forest level changes in Guilan province using satellite images and geomod model, Journal of Environmental Research and Technology, 5 (7), 141-151. (In Persian). Aher, P., Adinarayana, J., & Gorantiwar, SD. (2013). Prioritization of watersheds using multi-criteria evaluation through the fuzzy analytical hierarchy process. Agric Eng Int CIGR J, 15(1), 11–1. Alinezhad, A., & Khalili, J. (2019). New Methods and Applications in Multiple Attribute Decision Making (MADM). International Series in Operations Research & Management Science, 277, Springer, Cham. Aneseyee, A.B., Elias, E., Soromessa, T., & Feyisa, G.L. (2020). Land use/land cover change effect on soil erosion and sediment delivery in the Winike watershed, Omo Gibe Basin, Ethiopia. Sci. Total Environ., 728, 138776, 1-28. Asghari, S., & Naseri, A. (2020). Extraction of the land use map of Sosangard city using pixel-based and object-oriented algorithms, Geographical space, 20(69), 77-95. (In Persian). Asghari Saraskanrood, S., & Babaei, T. (2024). Evaluation and investigation of the impact of land use changes in a period of twenty years on the amount of soil erosion in the Shafaroud Basin using the RUSLE model. Journal of Environmental Science Studies, 9(2), 8530-8516. (In Persian). Badahang Galleh-Bacheh, A., Abedi Sarvestani, A., & Mahboobi, M. R. (2021). The View of Forest Margin Villagers towards the Environment and its Relation to Forests Condition a Case Study of Golestan Province. Geography and Environmental Planning, 32(2), 67-82. (In Persian). Bezbradica, L., Josimović, B., & Milijić, S. (2023). Impact of Repurposing Forest Land on Erosion and Sediment Production—Case Study: Krupanj Municipality—Serbia. Forests, 14(6), 1127, 1-15. Costea, A., Bilasco, S., Irimus, I.-A., Rosca, S., Vescan, I., Fodorean, I., & Sestras, P. (2022). Evaluation of the Risk Induced by Soil Erosion on Land Use. Case Study: Guruslău Depression. Sustainability, 14 (1), 1-19. Esmaeelpour, M., lalehpour, M., & Mamaghani, S. (2023). The seismic vulnerability assessment of Housing of Tabriz (Case Study: District 10). Journal of Geography and Planning, 26(82), 48-27. (In Persian). Feizizadeh, B., Jafari, F., & Nazmfar, H. (2008). The application of remote sensing data in detecting changes in urban land use (a case study of the green space of Tabriz city), Fine Arts, 34, 17-24. (In Persian). Feizizadeh, B., KHedmat Zadeh, A., & Nikjoo, MR. (2018). Micro-classification of orchards and agricultural croplands by applying object based image analysis and fuzzy algorithms for estimating the area under cultivation. Applied Research of Geographical Sciences; 18 (48), 201-216. (In Persian). Feizizadeh, B., Pirnazar, M., Zand karimi, A., & Abedi Gheshlaghi, H. (2015). Assessing the Use of fuzzyAlgorithms in increasing the Accuracy of Land Use Maps by object-oriented Processing Methods. Scientific- Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 24(94), 107-117. (In Persian) Hasanimehr, S. (2013). Recognizing the Usage of Guilan Forests Potential based on Development Attitude Approach. Human Geography Research, 45(1), 185-198. (In Persian). Hasanzadeh, R., Esfandyari, F., Asghari saraskanrood, S., & Miri, Z. (2022). Evaluation of the results of land use changes on the discharge of Darre Rood river in a period of 30 years using the SWAT model. Hydrogeomorphology, 9(31), 69-51. (In Persian). Hesam, M., & Oroji, H. (2020). Identification and Evaluation of ecotourism destinations in Guilan Province. Journal of Tourism Planning and Development, 8(31), 97-114. (In Persian). Hoseini, H. (2019). Use fuzzy interface systems to optimize land suitability evaluation for surface and trickle irrigation, Information Processing in Agriculture, 6 (1), 11-19. Jafareiyan, N., & Karami, O. (2022). Evaluating the Rate of Natural Land Degradation Based on Land Use Change in Zagros Forests. Integrated Watershed Management, 1(2), 47-61. (In Persian). Jafarzadeh Ghoushchi, S., Shaffiee Haghshenas, S., Memarpour Ghiaci, A., Guido, G., & Vitale, A. (2023). Road safety assessment and risks prioritization using an integrated SWARA and MARCOS approach under spherical fuzzy environment. Neural Comput & Applic, 35, 4549–4567. Jalayer, S., Sharifi, A., Abbasi-moghadam, D., Tariq, A., & Qin, S. (2022). Modeling and Predicting Land Use Land Cover Spatiotemporal Changes: A Case Study. IEEE Journal of Selected Topics in Applied Earth Observations and Remote Sensing, 15, 5496–5513. Kenneth M, & Gunter, M. (2012). Monitoring Land-Use Change in Nakuru Kenya Using Multi-Sensor Satellite Data, advance remote sensing, 1, 74-78. Kidane, M., Bezie, A., Kesete, N., & Tolessa, T. (2019). The impact of land use and 0land cover (LULC) dynamics on soil erosion and sediment yield in Ethiopia, Heliyon, 5 (12), 1-13. Kogo, B.K., Kumar, L., & Koech, R. (2020). Impact of Land Use/Cover Changes on Soil Erosion in Western Kenya. Sustainability, 12, 9740, 1-17. Li, M., Li, T., Zhu, L., Meadows, ME., Zhu, W., & Zhang, S. (2021). Effect of Land Use Change on Gully Erosion Density in the Black Soil Region of Northeast China from 1965 to 2015: A Case Study of the Kedong County. Front. Environ. Sci, 9, 652-933. Madadi, A., Faal Naziri, M., & Piroozi, E. (2022). Evaluation of land use changes and its effects on soil erosion in the basin upstream of Yamchi Dam in Ardabil, using ARAS multi-criteria decision algorithm and modern remote sensing methods. Quantitative Geomorphological Research, 11(2), 52-70. (In Persian). Manikandan, K., & Rangarajan, S. (2023). Predicting Erosion Potential Zones using CA-ANN and Multi-Criteria Analysis for the Bhavani Watershed, India. J Geol Soc India, 99, 607–620. Masselink, R., Temme, A.J.A.M., Giménez, R., Casalí, J., & Keesstra, S.D. (2017). Assessing hillslope-channel connectivity in an agricultural catchment using rare-earth oxide tracers and random forests models. Cuadernos de Investigación Geográfica.43 (1), 19-39. McGarigal, K., Compton, B.W., Plunkett, E.B., DeLuca, W. V., Grand, J., Ene, E., & Jackson, S.D. (2019). A landscape index of ecological integrity to inform landscape conservation. Landscape Ecology, 33(1), 1029–1048. Nogreh Alizadeh Daroui, B., Qodskhah Daryai, M., Heydari Safari Kochi, A. (2019). Prioritization of forest destruction factors in west Gilan in a 24-year period with remote sensing technique, Natural Geography, 13(49), 23-34. (In Persian). Parvizi Y, Bayat R, arabkhedri M. (2020). Determination of Main Agents Affecting Soil Erosion in Rainfed Land of Kermanshah Province Using Rainfall Simulator. Iranian Journal of Watershed Management Science and Engineering; 14 (49) :70-82. (In Persian). Piroozi, E., & Madadi, A. (2023). Zoning of soil erosion potential using MABAC method, Case study: Givi Chay watershed. Hydrogeomorphology, 10(36), 93-73. (In Persian). Rezaei Moghaddam, M.H., Mokhtari, D., & Samandar, N. (2021). Extraction and evaluation of land use changes by using of the accuracy of SVM algorithm with polynomial kernel and maximum likelihood method in Ojan Chay basin. Journal of Geography and Environmental Hazards, 9(4), 25-44. (In Persian). Shataee, Sh., & Abdi, O. (2007). Land Cover Mapping in Mountainous Lands of Zagros Using ETM+ Data (Case Study: Sorkhab Watershed, Lorestan Province), J., Agri. Sci. Natural Resources, 14 (1), 129-139. Stevic´, Z., Pamučar, D., Puška, A., & Chatterjee, P. (2020). Sustainable supplier selection in healthcare industries using a new MCDM method: Measurement of alternatives and ranking according to COmpromise solution (MARCOS), Comput Ind Eng, 140, 10623, 1-29. Taloor, AK., Kumar, V., Kumar, SG., Singh, A.K., Kale, A.V., Sharma, R., Khajuria, V., Raina, G., Kouser, B., & Chowdhary, N.H. (2020). Land Use Land Cover Dynamics Using Remote Sensing and GIS Techniques in Western Doon Valley, Uttarakhand, India. Geoecology of Landscape Dynamics, Advances in Geographical and Environmental Sciences, Springer, Singapore, 37-51. Valizadeh Kamran, K., Sadeghi, M., & Hejazi, A. (2023). Modeling the cover change forest of Fandoqlu using CA Markov chain GEOMOD model, Scientific- Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 32(125), 179-192. (In Persian). Varasteh Khanlari, Z., Golchin, A., Musavi Kupar, S. A., & Alamdari, P. (2019). The changing the biological properties of a forest soil after converting to the paddy field and determining the most sensitive properties to land use change, Journal of Water and Soil Conservation, 26(4), 269-282. (In Persian). Wessels, K.J., Prince, S.D., Frost, P.E., & Van Z. D. (2004). Assessing the effects of human induced land degradation in the former homelands of northern South Africa with a 1 km AVHRR NDVI time-series, Journal of Remote Sensing Environment, 9 (1), 47–67 Yarahmadi, J., Rostamizad, Q., & Sa'i, H. (2018). Detecting changes in forest cover by object-oriented method using satellite images in Ilganechai watershed of Arsbaran forests, sustainable management of Hyrkani forests, 1 (2), 59-79. (In Persian). Zhu, H., & Liu F. (2021). A group-decision-making framework for evaluating urban flood resilience: a case study in yangtze river, Sustain.13(2), 1–16. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 283 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 215 |