تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,538,609 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,242,290 |
تحلیل روند شاخص طوفانهای گرد و غبار در ارتباط با پلایای دریاچه ارومیه | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
دوره 11، شماره 39، تیر 1403، صفحه 58-41 اصل مقاله (860.26 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hyd.2024.59713.1718 | ||
نویسندگان | ||
جمشید یاراحمدی* 1؛ محمد خسروشاهی2 | ||
1عضوء هیات علمی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی | ||
2استاد پژوهش، بخش تحقیقات بیابان،مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
ایران در قلمرو اقلیمی خشک و نیمه خشک واقع شده و در معرض سامانههای متعدد گرد و غبار محلی و فرامحلی است. تداوم خشکسالیها، کاهش پوشش گیاهی و گسترش پلایای نمکی دریاچه ارومیه، ایجاد کانونهای گرد و غبار محلی در حاشیه دریاچه ارومیه در استان آذربایجان شرقی را محتمل ساخته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی توزیع مکانی-زمانی فرسایش بادی با کاربست شاخص غبارناکی(DSI) در سطح استان آذربایجان شرقی اجرا شده است. برای این منظور، ابتدا سری دادههای غبارناکی که بصورت کدهای اختصاصی در ایستگاههای هواشناسی ثبت شده، در بازه زمانی30 سال اخیر تهیه و سپس، وجود روند در سری دادههای یاد شده با استفاده از آزمون من- کندال بررسی گردید. در ادامه، فراوانی وقوع طوفانهای گرد و غبار براساس شاخص DSI محاسبه شده و توزیع مکانی آنها در محیط GIS بصورت نقشه تهیه گردید. نتایج آزمون من-کندال برای متوسط سالانه پدیده گرد و غبار با منشاء محلی و فرامحلی نشان داد که شیب روند هر دو دسته از طوفانهای گرد و غبار محلی و فرامحلی در سطح استان افزایشی است؛ ولی تنها روند موجود در طوفانهای گرد و غبار فرامحلی در سطح 95% معنیدار میباشد. نتایج این تحقیق نشان داد که قسمت عمده طوفانهای گرد و غبار مشاهداتی در سطح استان آذربایجان شرقی با منشاء فرامحلی هستند؛ با این وجود، فراوانی گرد و غبارهای محلی در سالهای اخیر از افزایش نسبی برخوردار بوده و این مسله در ارتباط با تاثیر تداوم خشکسالیها بر کاهش پوشش گیاهی و گسترش پلایای دریاچه ارومیه قابل توجیه است. در همین ارتباط، بیشترین مقدار شاخص طوفانهای گرد و غبار(DSI) در حوزه دریاچه ارومیه در ایستگاههای هواشناسی تبریز، سهند و مراغه مشاهده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش بادی؛ شاخصDSI؛ پلایای دریاچه ارومیه؛ شمالغرب ایران | ||
مراجع | ||
Abbasi, H. (2019) Sand Dune Systems in Iran - Distribution and Activity. Wind Regimes, Spatial and Temporal Variations of the Aeolian Sediment Transport in Sistan Plain (East Iran), Philipps-Universität Marburg, Germani. Alfaro, S. and Gomes, L. (2001) Modeling mineral aerosol production by wind erosion: emission intensities and aerosol size distributions in source areas. J. Geophys. Res. 106(16), 18075–18084. Arhami, M., Mardi, A.H., sharafbafi, s., Karimi, N., Yoneszadeh, s. and Hedari, P. (2016) Identification and prioritization of dust generation foci in Urmia lake bed. Arhami, M. (ed), p. 381, RSRC, Sharif University of Technology.(In Persion) Butler, H.J., McTainsh, G.H. and Hogarth, W.L. (2012) Simulations of spatial variability in particle-size emissions during wind erosion events. Earth Surf. Proc. Land. 37(13), 1362–1375. Dastorani, M. and Jafari, M. (2019) Analysis of the Trend of Dust Changes in Ardestan Region, Iran. Desert Ecosystem Engineering, Journal 8(3), 45-54. Ebrahimi Khusfi, Z., Roustaei, F., Ebrahimi Khusfi, M. and Naghavi, S. (2020) Investigation of the relationship between dust storm index, climatic parameters, and normalized difference vegetation index using the ridge regression method in arid regions of Central Iran. Arid Land Research and Management, 34, 239 - 263. Ebrahimi-Khusfi, Z. and Roustaei, F. (2022) Dust storm index anomaly for sand-dust events monitoring in western Iran and its association with the NDVI and LST anomalies. Environ Sci Pollut Res Int., 29(8), 11101-11115. Goli, T., Kavian, H., Kadkhodayi Ilkhchi, R. and Nouri Mokhoori, A. (2019) The Determination of the Sedimentologic and Geomorphologic Parameters of Sand Dunes of Qom Tapeh Using Geological and Meteorological Data, Northwest of Tabriz (Sufian). Hydrogeomorphology. 6(19), 19-36.(In Persion). Golreyhan, F., Valizadeh Kamran, K., Mokhtari, D. and Rasouli, A. A. (2021) Examining the Effect of Salt Dust Storms of Lake Urmia on Vegetation. Journal of Hydraulic Structures, 7(2), 60-71. Jebali, A., Zare, M., Ekhtesasi, M.R. and Jafari, R. (2021) Detection of areas prone to wind erosion and air pollution using DSI and PDSI indices. Natural Hazards, 108(1), 1221-1235. Kamali, P., Tazeh, M., Kalantari, S., Fehresti, M. and Jebali, A. (2023) Investigating the Relationship Between Dust Storm Index and Some Climatic Parameters, Vegetation Index and Land Form Types (Yazd-Ardakan Plain), J. Desert Management. 10(4), 93-108. (In Persion) Leys, J.F. (2002) Erosion by wind, effects on soil quality and productivity, Encyclopedia of Soil Science, Marcel Dekker Inc., New York. McTainsh, G., O’Loingsigh, T. and Strong, C. (2011) Update of Dust Storm Index (DSI) maps for 2005 to 2010, p. 29, Atmospheric Environment Research Centre, Griffith University, Brisbane, Queensland, Queensland, Australia. McTainsh, G., Tews, K., Leys, J. and Bastin, G. (2007) Spatial and temporal trends in wind erosion of Australian rangelands during 1960 to 2005 using the Dust Storm Index (DSI), pp. 1-25, Griffith University, Australian Miri, A. (2020) Dust storms analysis in the Sistan region using DDI and DSI indices and wind speed, visibility and PM10 parameters. J. of Water and Soil Conservation, 27(1), 1-23. (In Persion) Mohammadi, B. (2011) Trend Analysis of annual rainfall over Iran. Geography and Environmental Planning 22(3), 95-106. (In Persion) O’Loingsigh, T., McTainsh, G.H., Tapper, N.J. and Shinkfield, P. (2010) Lost in code: A critical analysis of using meteorological data for wind erosion monitoring. Aeolian Research 2(1), 49-57. O’Loingsigh, T., McTainsh, G.H., Tews, E.K., Strong, C.L., Leys, J.F., Shinkfield, P. and Tapper, N.J. (2014) The Dust Storm Index (DSI): A method for monitoring broadscale wind erosion using meteorological records. Aeolian Research 12, 29-40. Pouyan, S., Zare, M. and Ekhtesasi, M.R. (2019) Regional distribution and clustering of dust storm index (DSI) using linear moments approach Journal of Range and Watershed Managment 72(1), 29-43. (In Persion) Rahnama, M., Sehatkashani, S., Khoddam, N., Karami, S., tajbakhsh, s. and Ranjbar, A. (2021) The analysis of Dust Storm Index (DSI), Frequency of dust events and horizontal visibility in the West Asian, Journal of Climate Research 1400(47), 57-70(In Persion). Ravan, P., Ahmady-Birgani, H. and Sorooshian, A. (2019) Spatial Mapping of Elemental Variabilities of Atmospheric Particulates throughout the Lake Urmia Basin. 45(3), 667-686. (In Persion) Rayegani, B., Barati Ghahfarokhi, S. and Khoshnava, A. (2019) Dust & Sand Source Identification Using Remotely Sensed Data: a comprehensive Approach, Journal of Range and Watershed Managment 72(1), 83-105. (In Persion) Shahbazi, K., Khosroshahi, M., Heshmati, M. and Saieedifar, Z. (2022) Effects of Climate Change on Dust Storm Occurrence in Kermanshah Province, Iran. ECOPERSIA 10(2), 121-131. Sharifi, R. (2021) Monitoring DSI and Lancaster Indices for Study Dust and Sand Storm In Meteorological Mehrabad Station of Tehran. International Journal of Fundamental Physical Sciences 11(2), 30-42. Sow, M., Alfaro, S., Rajot, J. and Marticorena, B. (2009) Size resolved dust emission fluxes measured in Niger during 3 dust storms of the AMMA experiment. Atmos. Chem. Phys. Discuss. 9, 5549–5581. Speer, M.S. (2013) Dust storm frequency and impact over Eastern Australia determined by state of Pacific climate system. Weather and Climate Extremes 2, 16-21. Tan, M. (2016) Exploring the relationship between vegetation and dust-storm intensity (DSI) in China. Journal of Geographical Sciences 26, 387-396. Vali, A. and Roustaei, F. (2018) Investigation of the Wind Erosion Trend in Central Iran using Dust Storm Index in the Last Fifty Years. J. Water and Soil Sci (Sci. & Technol. Agric. & Natur. Resour.), 21(4), 189-200. (In Persion) Zehtabian, G., Jafari, M., Ahamadi, H., Mesbahzadeh, T. and Noroozi, A.A. (2019) Analyzing the Synoptic Systems and Study the Change Trend in Dust (Case Study: Ardestan ), J. Environmental Researches. 10(19), 281-292. (In Persion) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 301 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 189 |