
تعداد نشریات | 45 |
تعداد شمارهها | 1,360 |
تعداد مقالات | 16,663 |
تعداد مشاهده مقاله | 53,905,909 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,527,195 |
ترسیم هندسه هستیشناسی فضا-زمان براساس مبانی معرفتشناختی ملاصدرا و انیشتین | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
دوره 19، شماره 50 - شماره پیاپی 20، فروردین 1404، صفحه 383-404 اصل مقاله (1.09 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2024.59948.3669 | ||
نویسندگان | ||
میثم مزکاء1؛ مهدی دهباشی* 2؛ محمدرضا شمشیری3 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران | ||
2استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. | ||
3دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
هدف از این نوشتار، تبیین کیفیت ایجاد و بررسی ذاتیات فضازمان بر اساس فلسفه صدرایی و قیاس آن با گزارههای فیزیکال است. در این مقاله بهنحو توصیفی تحلیلی دو مسئله مورد کنکاش قرار گرفت، یکی از حیث معرفتشناسی و دیگر هستیشناختی است. مسئله اولی که بررسی شد از حیث معرفتشناسی است که به چگونگی مطالعه ماهیت حقیقی فضازمان از منظر ملاصدرا و انیشتین پرداخته و دیگری از منظر هستیشناختی است که به تبیین ذات و ذاتیات فضازمان از دیدگاه ملاصدرا و انیشتین میپردازد و درنهایت از حیث معرفتشناختی دانستیم که ملاصدرا و انیشتین معتقداند گزارههای علمی صرفاً گزارههای تجربی و محسوس نیستند بلکه برای توضیح ساختار و ماهیت فضازمان نیازمند ادراکات ریاضیاتی و عقلی از فضازمان هستیم. بر اساس این پژوهش، فضازمان از ماده اولیه ایجاد شده و نوعی هیولای ثانویه یا ذره بنیادین است و علت تند شوندگی نرخ انبساط آن به حرکت درون ذاتی آن باز میگردد، پس انرژی تاریک همان جوهر فضازمان است. بر این اساس اولاَ ماهیت فضازمان ماهیتی غیرمحسوس است و ادراک محسوس آن ممکن نیست و ثانیاً ادراکات ریاضیاتی برآمده از قوه خیال و ادراکات عقلیه منبعث از قوای عقلیه، دقیقتر از ادراکات حسیه هستند، اما از حیث هستیشناختی کیهانشناسان مدلی پیشینی یا پسینی موجهی در چگونگی و یا چیستی ماهیت حقیقی فضازمان مطرح نکردهاند اما طبق مبانی ملاصدرا، فضازمان نوعی از انواع هیولاهای ثانویهای است که صورت کامل شده اطوار هیولای اولی میباشد، ضمن اینکه کیهانشناسان نیز چون ملاصدرا معتقداند فضازمان مأخر از ماده اولیه کیهانی بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
فضازمان؛ ملاصدرا؛ انیشتین؛ ماده اولیه؛ حرکت جوهری | ||
مراجع | ||
انیشتن، آلبرت. (۱۳۸۹). نسبیت و مفهوم نسبیت، ترجمة محمدرضا خواجهپور، چاپ اول، نشر خوارزمی. انیشتن، آلبرت. (۱۳۹۶). فیزیک و واقعیت، ترجمة محمدرضا خواجهپور، چاپ اول، نشر خوارزمی. بورن، ماکس. (۱۳۸۵). نظریه نسبیت انیشتین، ترجمة هوشنگ گرمان، چاپ سوم، نشر علمی فرهنگی. صدرالمتألهین قوام شیرازی، محمد. (۱۳۶۶). تفسیر القرآن الکریم، چاپ اول، نشر بیدار. صدرالمتألهین قوام شیرازی، محمد. (۱۳۸۶). رساله اتحاد عاقل و معقول، ترجمة علی بابایی. چاپ اول، نشر مولی صدرالمتألهین قوام شیرازی، محمد. (۱۳۹۲). اسرار الآیات، ترجمة محمد خواجوی. چاپ چهارم، نشر مولی. صدرالمتألهین قوام شیرازی، محمد. (۱۳۹۲). اسفار اربعه، ترجمه و تحقیق: محمد خواجوی. چاپ اول، نشر مولی. صدرالمتألهین قوام شیرازی، محمد. (بیتا). الحاشیه علی الهیات الشفاء، انتشارات بیدار. صدرالمتألهین قوام شیرازی، محمد. (۱۳۹۱). شواهد الربوبیه، ترجمة جواد مصلح، چاپ ششم، نشر سروش. صدرالمتألهین قوام شیرازی، محمد. (۱۳۹۵). رساله حدوث عالم، ترجمة محمد خواجوی، چاپ اول، نشر مولی. کارلو، روولی. (۱۳۹۷). زمان چیست، فضا چیست، ترجمة آوین تهمتن، چاپ اول، نشر سبزان. کلگ، برایان. (۱۳۹۸). ماده تاریک و انرژی تاریک، ترجمة واروژان هارطون، چاپ اول، نشر مازیار. گوث، آلن. (۱۳۹۶). جهان تورمی، ترجمة جمیل آریایی، چاپ اول، نشر مازیار. وایدنر، ریچارد. (۱۳۸۸). مبانی فیزیک نوین، ترجمة مهدی صفا اصفهانی، چاپ دوازدهم، نشر سمت. Born, M. (2014). Theory of Relativity, Trans.. H. Garman, 3rd edition, Elmi & Farhangi Pub. (in Persian) Carlo, R. (2018). What is Time, what is Space. Trans. A. Tahamtan, 1st edition, Sabzan Pub. (in Persian) Clegg, B. (2019). Dark Matter and Dark Energy, Trans. V. Hartoun, 1st edition, Maziar Pub. (in Persian) Einstein, A. (2010). Relativity and the Concept of Relativity, Trans. M. Khajepour, 1st edition, Khwarazmi Pub. (in Persian) Einstein, A. (2017). Physics & Reality, Trans. M. Khajepour, 1st edition, Khwarazmi Pub. (in Persian) Guth, A. (2016). Parallel Worlds, Trans. J. Ariyaei, 1st edition, Maziar Pub. (in Persian) Hilbert, D. (1983). Philosophy of Mathematics: On the Infinite. In Selected Readings, Ed. P. Benacerraf & H. Putnam, 2nd edition, Cambridge University Press. Lorentz, H. (1923). The Principle of Relativity. Dover Publications, Inc. Meyarson, E. (1985). The Relativistic Deduction. D. Reidel Publishing Company. Newton, I. (1958). Papers and Letters on Natural Philosophy, Edition by I. B. Cohen & R. Schofield, Harvard University Press. Quine, W. V. (1976). Carnap and Logical Truth. In The Ways of Paradox and Other Essays (rev. ed.). Harvard University Press. Sadr al-Motoalehin, S. M. (1987). Interpretation of the Noble Qur'an, 1st edition, Bidar Publication. (in Persian) Sadr al-Motoalehin, S. M. (2007). The Union of the Intellect and the Known, Trans A. Babaei, 1st edition, Mowla Publication. (in Persian) (in Persian) Sadr al-Motoalehin, S. M. (2012). The Signs of Divinity, Trans. J. Mosleh, 6th edition, Soroush Publication. (in Persian) Sadr al-Motoalehin, S. M. (2013). Secrets of the Verses Trans. M. Khajawi, 4th edition, Mowla Publication. (in Persian) Sadr al-Motoalehin, S. M. (2013). The Four Journeys, Trans. & Ed. M. Khajawi, 1st edition, Mowla Publication. (in Persian) Sadr al-Motoalehin, S. M. (2016). The Creation of the World, Trans. M. Khajawi, 1st edition, Mowla Publication. (in Persian) Sadr al-Motoalehin, S. M. (n. d.). Margin on the Metaphysics of Healing, Bidar Publication. (in Persian) Trefil, J. (2010). Five Reasons Why Galaxies Can't Exist. University of Nottingham Press. Weyl, H. (1992). Space-Time-Matter. Dover Publications. Widener, R. (2009). Foundations of Modern Physics, Trans. M. Safa Esfahani, 12th edition, Samt. (in Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 448 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 57 |