تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,539,569 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,243,398 |
تحلیل تغییرات شاخص سلامت هیدرولوژیک جریان رودخانه شهرچای تحت تاثیر تنظیمی سد | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
دوره 11، شماره 39، تیر 1403، صفحه 121-101 اصل مقاله (1.58 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hyd.2024.60280.1726 | ||
نویسندگان | ||
رئوف مصطفیزاده* 1؛ مصطفی ذبیحی سیلابی2؛ محمد کاظمی3 | ||
1دانشیار گروه منابع طبیعی و عضو پژوهشکده مدیریت آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران | ||
3استادیار پژوهشکده هرمز، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران | ||
چکیده | ||
افزایش نیاز به آب و تغییر الگوهای اقلیمی باعث تشدید ساخت سازههای ذخیره آبی برای تأمین تقاضا در بسیاری از مناطق جهان شده است، لذا رژیمهای هیدرولوژیکی رودخانهها بر اثر فعالیتهای انسانی و احداث سدها تغییر کردهاند. برهمین اساس درک اثرات سدها بر رژیم هیدرولوژیکی رودخانهها بهمنظور مدیریت جریان رودخانه، تامین نیاز آبی و حفظ ارزشهای اکولوژیکی رودخانه ضروری است. در پژوهش حاضر، تغییرات سلامت هیدرولوژیک جریان رودخانه شهرچای ارومیه در سه دوره قبل از احداث سد، دوره ساخت سد و دوره بهرهبرداری از سد شهرچای در بازه زمانی 1951 الی 2017 ارزیابی شده است. نتایج پژوهش نشان داد میزان انحراف همه زیرشاخصهای هیدرولوژیک در دوره بعد از احداث سد بیشتر از دوره قبل از احداث سد است. در همین راستا میزان انحراف زیرشاخصهای سلامت هیدرولوژیک جریان از شرایط طبیعی تا سال 1998 غالباً در محدوده خیلی کم تا متوسط و از سال 1998 به بعد در محدوده خیلی کم تا خیلی زیاد بوده است. همچنین، بر اساس نتایج، بیشترین میزان انحراف در زیرشاخصها در دورههای مرجع و بهرهبرداری از سد مربوط به شاخص وقوع جریانهای سیلابی و در دوره ساخت سد مربوط به جریان حداقل ماهانه بود. همچنین نتایچ حاکی از آن بود که سلامت هیدرولوژیک جریان رودخانه شهرچای در دورههای ساخت و بهرهبرداری از سد شهرچای بهترتیب در حدود 16 و 45 درصد در مقایسه با دوره مرجع کاهش داشته است. یافتههای پژوهش حاضر میتواند در درک تغییرات رژیم تنظیمی جریان رودخانه، مدیریت و تنظیم پایدار رژیم جریان رودخانه شهرچای استفاده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
رژیم جریان رودخانه؛ تغییر جریان؛ سلامت هیدرولوژیک؛ شاخص هیدرولوژیک؛ سد شهرچای ارومیه | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
Ahmadi, F., Khalili, K., Behmanesh, J., & Verdinazhad, V. (2013). Determination of Climate Changes on Air Temperature and Shahar-Chai River in the West of Urmia Lake Using Trend and Stationarity Analysis. Irrigation Sciences and Engineering, 35(4), 97-108. (In Persian). Abbas NovinPour, E., Mohammad Hoseinzadeh, M., & Rezaie, H. (2019). The effect of reservoir dam construction on groundwater fluctuations (Case study Reservoir Dam ShahreChay, Urmia Plain, IRAN). Journal of Water and Soil Conservation, 26(4), 75-93. (In Persian). Ali, R., Kuriqi, A., Abubaker, S., & Kisi, O. (2019). Hydrologic alteration at the upper and middle part of the Yangtze-river, China: towards sustainable water resource management under increasing water exploitation. Sustainability, 11 (19), 5176. Amini, H., Esmali-Ouri, A., Mostafazadeh, R., Sharari, M., & Zabihi, M. (2019). Hydrological drought response of regulated river flow under the influence of dam reservoir in Ardabil Province. Journal of the Earth and Space Physics, 45(2), 473-486. (In Persian). Asadi nia, E., Mohammadi, M., & Vojudi Mehrabani, F. (2017). Assess The Effect Bridges Constructed on Hydraulic Behavior of the River Within the City (Case Study: River City Chai Urmia). Journal of Engineering & Construction Management, 1(4), 30-35. (In Persian). Asghari Saraskanrood, S., Setayeshi Nasaz, H., Mostafazadeh, R., Madadi, A. (2023). Investigating changes in the hydrological flow regime and the environmental flow component of EFCs in Khiauchai River in a 30-year period. Hydrogeomorphology. 10(37): 25-43. doi: 10.22034/hyd.2023.54796.1672. (In Persian). Daiechini, F., Vafakhah, M., & Moosavi, V. (2020). Impacts of the Golestan and Voshmgir Dams on Indicators of Hydrologic Alterations in the Gorganroud River Using Range of Variability Approach. Iranian journal of Ecohydrology, 7(3), 595-607. doi: 10.22059/ije.2020.301564.1320. Esfandyari Darabad, F., Mostafazadeh, R., Shahmoradi, R., Nasiri Khiavi, A. (2019). The Analysis of the Changes of the Hydrological Flow Indices Affected by Dam Construction in Zarrinehrood and Saruqchai Rivers of West Azerbaijan Province. Hydrogeomorphology, 6(18), 57-77. (In Persian). Esfandyari Darabad, F., Shahbazi Sharfeh, Z., Zabihi Silabi, M., & Mostafazadeh, R. (2023). Temporal changes of the hydrological health index of the Neor wetland outflow in Ardabil province. Iranian Journal of Ecohydrology, 10(2), 275-287. (In Persian). Esmaili, R., Lorestani, G., & Baziar, G. (2017). Effects of dam Reservoir on characteristics of meandering river in Gorgan River. Physical Geography Research Quarterly, 49(4), 657-666. (In Persian). Gippel, C. J., Marsh, N., & Grice, T. (2012). Flow Health–Software to Assess the Deviation of River Flows from Reference and to Design a Monthly Environmental Flow Regime. Technical Manual and User Guide, Version 2.0. Hayes, D. S., Brändle, J. M., Seliger, C., Zeiringer, B., Ferreira, T., & Schmutz, S. (2018). Advancing towards functional environmental flows for temperate floodplain rivers. Science of the Total Environment, 633, 1089-1104. Islam, A. R. M. T., Talukdar, S., Akhter, S., Eibek, K. U., Rahman, M. M., Pal, S., ... & Mosavi, A. (2022). Assessing the impact of the Farakka Barrage on hydrological alteration in the Padma River with future insight. Sustainability, 14 (9), 5233. Jiang, S., Zhou, L., Ren, L., Wang, M., Xu, C. Y., Yuan, F., ... & Ding, Y. (2021). Development of a comprehensive framework for quantifying the impacts of climate change and human activities on river hydrological health variation. Journal of Hydrology, 600, 126566. Joseph, N., Preetha, P. P., & Narasimhan, B. (2021). Assessment of environmental flow requirements using a coupled surface water-groundwater model and a flow health tool: A case study of Son river in the Ganga basin. Ecological Indicators, 121, 107110. Kazemi, M., Zabihi Silabi, M., gharemahmudli, S., Jafarpoor, A., & Mohammadi, F. (2023). The effect of dam construction on the hydrological indicators of Shamil and Nyan dams in Hormozgan province. Ecohydrology, 10(2): 263-274. doi: 10.22059/ije.2023.354193.1709. (In Persian). Khorooshi, S., Mostafazadeh, R., Esmali Ouri, A., & Raoof, M. (2017). Spatiotemporal assessment of the hydrologic river health index variations in Ardabil Province Watersheds. Iranian journal of Ecohydrology, 4(2), 379-393. doi: 10.22059/ije.2017.61475. Khosravi, G., Sadodin, A., Ownegh, M., Bahremand, A., & Mostafavi, H. (2019). Classification and identification of changes in river flow regime using the Indicators of Hydrologic Alteration (IHA) Case study: (The Khormarud River- Tilabad Watershed- Golestan Province). Ecohydrology, 6(3), 651-671. (In Persian). Kumar, A. U., & Jayakumar, K. V. (2020). Hydrological alterations due to anthropogenic activities in Krishna River Basin, India. Ecological Indicators, 108, 105663. Kuriqi, A., & Ardiçlioǧlu, M. (2018). Investigation of hydraulic regime at middle part of the Loire River in context of floods and low flow events. Pollack Periodica, 13 (1), 145-156. Kuriqi, A., Pinheiro, A., Sordo-Ward, A., & Garrote, L. (2017). Trade-off between environmental flow policy and run-of-river hydropower generation in Mediterranean climate. Eur. Water, 60, 123-130. Li, D., Long, D., Zhao, J., Lu, H., & Hong, Y. (2017). Observed changes in flow regimes in the Mekong River basin. Journal of Hydrology, 551, 217-232. Liu, W., Shi, C., & Zhou, Y. (2021). Trends and attribution of runoff changes in the upper and middle reaches of the Yellow River in China. Journal of Hydro-Environment Research, 37, 57-66. Ma, D., Luo, W., Yang, G., Lu, J., & Fan, Y. (2019). A study on a river health assessment method based on ecological flow. Ecological modelling, 401, 144-154. Malede, D. A., Alamirew, T., Kosgie, J. R., & Andualem, T. G. (2023). Analysis of land use/land cover change trends over Birr River Watershed, Abbay Basin, Ethiopia. Environmental and Sustainability Indicators, 17, 100222. Mezger, G., del Tánago, M. G., & De Stefano, L. (2021). Environmental flows and the mitigation of hydrological alteration downstream from dams: The Spanish case. Journal of Hydrology, 598, 125732. Naderi, M., Sheikh, V., Bahrehmand, A., Komaki, C. B., & Ghangermeh, A. (2023). Analysis of river flow regime changes using the indicators of hydrologic alteration (Case study: Hableroud watershed). Water and Soil Management and Modelling, 3(3), 1-19. 10.22098/MMWS.2022.11430.1129.) In Persian). Nasiri Khiavi A, Mostafazadeh R, Esmali-Ouri A, Ghafarzadeh O, Golshan M. (2019). Changes in environmental flow components under the effect of Sabalan Dam in the Qarehsou River of Ardebil Province. Watershed Management Research, 10(19), 85-94. (In Persian). Norris, R. H., & Thoms, M. C. (1999). What is river health?. Freshwater Biology, 41(2), 197-209. Petts, G. E. (2009). Instream flow science for sustainable river management 1. JAWRA Journal of the American Water Resources Association, 45 (5), 1071-1086. Rezaei, M., Khaleghi, S., & Hosseinzadeh, M. M. (2023). Determination of the hydrological changes of Taleghan River Based on IHA indices. Hydrogeomorphology, 10(37), 157-139. doi: 10.22034/hyd.2023.58352.1707 Richter, B. D., Postel, S., Revenga, C., Scudder, T., Lehner, B., Churchill, A., & Chow, M. (2010). Lost in development's shadow: The downstream human consequences of dams. Water alternatives, 3 (2), 14. Ryo, M., Iwasaki, Y., Yoshimura, C., & Saavedra V, O. C. (2015). Evaluation of spatial pattern of altered flow regimes on a river network using a distributed hydrological model. PLoS One, 10(7), e0133833. Sadat, M. A., Guan, Y., Zhang, D., Shao, G., Cheng, X., & Yang, Y. (2020). The associations between river health and water resources management lead to the assessment of river state. Ecological indicators, 109, 105814. Salajegheh, A., Khalighi, S., Pourebrahim, S., & Beigi, H. (2022). Investigating the trend of temporal and spatial changes in river health using Flow Health (Case Study: Qarasu River). Iranian Jourbal of Ecohydrology, 9(1), 35-46. (In Persian). Su, L., Miao, C., Kong, D., Duan, Q., Lei, X., Hou, Q., & Li, H. (2018). Long-term trends in global river flow and the causal relationships between river flow and ocean signals. Journal of hydrology, 563, 818-833. Talukdar, S., & Pal, S. (2018). Impact of dam on flow regime and flood plain modification in Punarbhaba River Basin of Indo-Bangladesh Barind tract. Water Conservation Science and Engineering, 3(2), 59-77. Zhang, Q., Gu, X., Singh, V. P., & Chen, X. (2015). Evaluation of ecological instream flow using multiple ecological indicators with consideration of hydrological alterations. Journal of Hydrology, 529, 711-722. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 245 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 224 |