تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,861 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,423 |
برجستگیهای علمی ایران در حوزة علوم اجتماعی در مقایسه با برخی کشورهای اسلامی | ||
نشریه مطالعات دانش پژوهی | ||
مقاله 2، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 5، آذر 1402، صفحه 7-30 اصل مقاله (1.79 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jkrs.2024.59277.1049 | ||
نویسنده | ||
قاسم آزادی احمدآبادی* | ||
1. استادیار، گروه پژوهشی ارزیابی سیاستها و پایش علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف: اهمیت دستاوردهای علم و فناوری در دنیای امروز چنان است که بخش اعظمی از توسعۀ کشورها بر اساس آنها ارزیابی میشود. علوم انسانی و اجتماعی در این میان جایگاه ویژهای دارند. این مطالعه در پی بررسی وضعیت کلی ایران در هریک از زیرحوزههای موضوعی علوم اجتماعی در بازه زمانی 2013-2022، حوزههای دارای بیشترین برجستگی علمی و رتبه ایران در مقایسه با دیگر کشورهای موردمطالعه در هریک از آن زیرحوزههاست. روششناسی: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، تحلیلی– توصیفی است که با رویکرد علمسنجی و شاخص برجستگی علمی انجام شده است. جامعه پژوهش، بروندادهای علمی حوزههای مختلف علوم اجتماعی کشورهای مسلمان شامل ایران، امارات متحده عربی، اندونزی، پاکستان، ترکیه، عربستان، عراق، لبنان، مالزی و مصر را شامل میشود و دادههای پایگاه سایول و طبقهبندی زمینههای تحقیق و توسعه (فورد) مبنای استخراج اطلاعات قرار گرفته است. یافتهها: در بازه زمانی موردمطالعه، 50954 برونداد علمی از کشور ایران در حوزه علوم اجتماعی در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است. زیرحوزههای «اقتصاد و کسبوکار»، «سایر علوم اجتماعی»، «روانشناسی و علوم شناختی»، «علوم سیاسی»، «حقوق»، «آموزش»، «جغرافیای اقتصادی و اجتماعی»، «جامعهشناسی» و «رسانه و ارتباطات» به ترتیب بیشترین حجم خروجی علمی را داشتهاند. «زنجیرههای تأمین، مدیریت زنجیره تأمین، صنعت»، «ورزش، دانشجویان، قهرمانان»، «آب، منابع آب و مدیریت آب»، «رسانه، اخبار، روزنامهنگاری»، «توجه، مغز، یادگیری»، «اینترنت، دانشجویان» و نیز «مسکن، محله، اعیان سازی» ازجمله موضوعاتی هستند که ایران در آنها دارای مزیت نسبی است. یافتهها نشان داد که بروندادهای علمی کشور در زیرحوزه رسانه بسیار پایین است. بعدازآن، سهم جامعهشناسی اندک است. ضمن اینکه درمجموع کشور ازنظر حوزههای موضوعی برجسته نیز جایگاه مناسبی ندارد. نتایج: یافتههای این مطالعه دو رویکرد یا گام متفاوت را پیش روی سیاستگذاران، مدیران و برنامهریزان حوزه علم و فناوری کشور، بهویژه در حوزه علوم اجتماعی قرار میدهد: نخست اینکه بر مزیتهای رقابتی خود تکیه و آنها را تقویت کنند. دوم اینکه در حوزههایی که سهم کمّی و کیفی اندکی برای کشور وجود دارد سرمایهگذاری کنند و آنها را به بلوغ نسبی برسانند. این رویکردها میتواند در سطح خرد یا در سطح کلان زیستبوم علم و فنّاوری کشور اتخاذ و پیگیری شود. اصالت و ارزش:استفاده از پایگاههای استنادی راهبردی از جمله سایول، امکان بررسی حوزههای مختلف را از منظری کلان و در راستای خطمشیگذاری و شناسایی مزیتهای رقابتی فراهم میآورد. | ||
کلیدواژهها | ||
برتری علمی؛ مزیت نسبی علمی؛ حوزه علوم اجتماعی؛ تولیدات علمی ایران؛ برجستگیهای علمی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
آزادی احمدآبادی، قاسم. (1402). ارزیابی جایگاه علمی جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای منطقه برمبنای دادههای سال 2010 تا 2020. تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی، 57(1)، 79-100. doi: 10.22059/jlib.2023.358236.1686 آزادی احمدآبادی، قاسم. (1۳99). شناسایی سیاستها، تبیین مفاهیم و شاخصهای مرجعیت علم، فناوری و نوآوری.گزارش طرح پژوهشی. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. جنوی، المیرا؛ منصورزاده، محمدجواد؛ و شاهمرادی، بهروز. (1401). بررسی اولویتهای نقشه جامع علمی کشور با علوم همجوار جهت متنوعسازی نظام پژوهشی ایران با رویکرد پیچیدگی علمی. پژوهش نامه علم سنجی، 8(2)، 1-30. doi: 10.22070/rsci.2021.13754.1469 سوزنچی، حسین. (1387). نقشه جامع علمی کشور و نقدهایی در باره آن. دوهفته نامه پگاه حوزه، 246. شیخ زاده، حسین (1394، 23آذر). علوم انسانی تحول و ارتقاء در راستای منافع ملی ایران. کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در علوم انسانی، مالزی. https://civilica.com/doc/439581 عبداله پور، الهام؛و ابجدیان، فاطمه. (1402). ارزیابی موضوعی پژوهشهای حوزۀ هنر اسلامی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس با تأکید بر مقالات پژوهشگران ایرانی. پیکره، 12(32)، 21-37. doi: 10.22055/pyk.2023.18322 غفاری، سعید؛ کیانی، شعله؛و ملکی، ایرج. (۱۳۹۸). ارزیابی تولیدات علمی پژوهشگران حوزه روانشناسی در نظام استنادی ISI طی سالهای ۲۰۱۷-۲۰۱۳: مطالعه علم سنجی. اطلاعرسانی پزشکی نوین، ۵ (۱) ،۳۳-۴۰. Doi:10.29252/jmis.5.1.33 قنادی نژاد، فرزانه؛و حیدری، غلامرضا. (1399). روش ها و شاخص های ارزیابی تولیدات علمی در علوم انسانی و اجتماعی: مرور نظام مند. پژوهش نامه علم سنجی، 6(2)، 203-230. doi: 10.22070/rsci.2020.4998.1341 مصطفوی، اسماعیل؛و کیانی، حمیدرضا. (1394). ارزیابی تطبیقی کشورهای اسلامی پیشرو در تولید علم: مطالعه ایران، ترکیه، مصر و پاکستان در پایگاه اطلاعات علمیESI. پژوهشنامه علم سنجی، 1(1)، 51-68. doi: 10.22070/rsci.2015.375 واثقی بادی، محمد؛ جوانعلی آذر، مرتضی؛و خندان، علی اصغر. (1400). شناسایی و اولویتبندی موانع تحقق مرجعیت علمی در عرصه علوم انسانی (مورد مطالعه دانشگاه امام صادق علیهالسلام). اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، 15(1)، 72-29. doi: 10.30497/smt.2021.239314.3117 Biglu, M. H., Chakhmachi, N., & Biglu, S. (2014). Scientific study of Middle East countries in psychology. Collnet Journal of Scientometrics and Information Management, 7(2), 293-296. https:// doi.org/ 10.1080/ 09737766.2013.832900
Cardoso, L., Silva, R., Almeida, G. G. F. D., & Lima Santos, L. (2020). A bibliometric model to analyze country research performance: SciVal topic prominence approach in tourism, leisure and hospitality. Sustainability, 12(23), 9897. https://doi.org/10.3390/su12239897
Cavacini, A. (2016). Recent trends in Middle Eastern scientific production. Scientometrics, 109(1), 423-432. DOI:10.1007/s11192-016-1932-3
Elsevier. (2019). Research Intelligence Research Metrics Guidebook. https://www.mcgill.ca/research/files/research/elsevier-research-metrics-book-r5-web.pdf
Elsevier. (2023). Topic Prominence in Science – SciVal. https://beta.elsevier.com/products/scival/overview/topic-prominence?trial=true
Franssen, T., & Wouters, P. (2019). Science and its significant other: Representing the humanities in bibliometric scholarship. Journal of the Association for Information Science and Technology, 70(10), 1124-1137.https://doi.org/10.1002/asi.24206
Hammarfelt, B. (2016). Beyond coverage: Toward a bibliometrics for the humanities. In M. Ochsner, S. E. Hug & H.-D. Daniel (Eds), Research Assessment in the Humanities Towards Criteria and Procedures (pp. 115–132). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3- 319-29016-4_10
Khoubnasabjafari, M., Sadeghifar, E., Khalili, M., Ansarin, K., & Jouyban, A. (2012). Research performances of Organization of Islamic Conference (OIC) members. BioImpacts: BI, 2(2), 111-122. doi : 10.5681/bi.2012.017
Klavans, R., & Boyack, K. W. (2017). Research portfolio analysis and topic prominence. Journal of Informetrics, 11(4), 1158-1174. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.10.002
Loprieno, A., Werlen, R., Hasgall, A. & Bregy, J. (2016). The “Mesurer les Performances de la Recherche” project of the Rectors’ Conference of the Swiss Universities (CRUS) and its further development. In M. Ochsner, S. E. Hug & H.-D. Daniel (Eds), Research Assessment in the Humanities Towards Criteria and Procedures (pp. 13–22). Springer. https://doi. org/10.1007/978-3-319-29016-4_2
Oldac, Y. I. (2022). Global science and the muslim world: overview of muslim-majority country contributions to global science. Scientometrics, 127(11), 6231-6255. DOI:10.1007/s11192-022-04517-0
Ryan, J. C., & Daly, T. M. (2019). Barriers to innovation and knowledge generation: The challenges of conducting business and social research in an emerging country context. Journal of Innovation & Knowledge, 4(1), 47-54. https://doi.org/10.1016/j.jik.2017.10.004 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 198 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 177 |