تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,477 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,045 |
گفتمان کاوی مولانا و شمس در بیان عاشقانه براساس نظریه هلیدی | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 4، دوره 76، شماره 248، اسفند 1402، صفحه 69-84 اصل مقاله (784.47 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2024.58027.3546 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جمالی* 1؛ گلاره الوندپور2؛ نرگس محمدی بدر1 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایران | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در پژوهش حاضر، گفتمان عاشقانه ای از مولانا و شمس بر اساس دستور نقش گرای هلیدی تحلیل شده است. بررسی متن(گفتار و نوشتار) در تحلیل گفتمان، در حدی فراتر از ساختارهای صوری زبان صورت می گیرد. در کلام و متون عاشقانه با توجه به بیان انتزاعی گوینده، تصاویر ذهنی به گونه ای خاص رمزگذاری شده اند. هدف اصلی در این پژوهش، پی بردن به چگونگی بازنمایی عواطف موجود در این گفتمان عاشقانه، همچنین دستیابی به شباهت ها و تفاوت های احتمالی در بروز بیان احساسات درونی آن هاست. این پژوهش به این سؤال پاسخ می دهد که ویژگی های کلام عاشقانۀ مولانا و شمس چگونه براساس دستور نقش گرای هلیدی مشخص می شود. فرضیۀ تحقیق این است که دستور نقش گرای هلیدی در تحلیل گفتمان متون عاشقانه کارآمد است. بر همین اساس یک غزل از مولانا و بیان عاشقانه ای از شمس تبریزی به صورت موردی انتخاب شده است تا بتوانیم ابعاد گسترده تری از این بحث را به دست آوریم. بافت متن به شیوۀ توصیفی- تحلیلی؛ به کمک هر سه فرانقش اندیشگانی ، بینافردی و متنی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که بسامد بالای فرایند رفتاری در غزل مولانا، نشان دهندۀ تجربۀ دیداری او از معشوق و توجه خاص وی به توصیف حالات رفتاری معشوق است. بسامد بالای فرایند وجودی در کلام شمس مفهوم وجود این عشق را آشکار می کند. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل گفتمان؛ عاشقانه؛ مولانا؛ شمس؛ هلیدی | ||
مراجع | ||
آقاگلزاده، فردوس (1386). تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات. ادبپژوهی، 1 (1)، 17-27.
اعتمادی، محمدجواد (1398). به عبارت آفتاب. تهران: معین.
اعلایی، مریم «و دیگران» (1389). «بررسی تبادل معنا در کتابهای درسی علوم انسانی در چارچوب دستور نظاممند نقشگرای هلیدی از منظر فرانقش بینافردی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، 4 (17).
ایشانی، طاهره. نرگس، نظیف (1393). «تحلیل جهانبینی و شخصیت سعدی در غزلیات با رویکرد زبانشناسی نقشگرا». ادبیات تعلیمی، 7 (25)، 85- 108.
بابایی، پرویز (1372). کلیات شمس تبریزی مولانا جلالالدین محمد مشهور به مولوی مطابق نسخه تصحیحشده بدیعالزمان فروزانفر. تهران: نگاه و علم.
بیاتی، اردوان (1392). کلیات شمس تبریزی براساس تصحیح و طبع بدیعالزمان فروزانفر. تهران: دوستان.
پهلوان نژاد، محمدرضا. فائزه وزیرنژاد (1388). «بررسی سبکی رمان چراغها را من خاموش میکنم با رویکرد فرانقش میانفردی نظریه نقشگرایی». ادب پژوهی، 3 (7)، 51- 77.
جمالی، فاطمه. گلاره، الوندپور (1402). «تحلیل گفتمان مولانا در غزلیات شمس براساس فرانقش بینافردی طبق نظریه هلیدی». جستارهای زبانی، 14(4)،313-338.
حسینی، سارا. محمدتقی، جهانی (1399). «تحلیل فرانقش اندیشگانی شعر «خوان هشتمِ» مهدی اخوان ثالث براساس دستور نقشگرای هلیدی». پژوهشنامۀ ادب حماسی، 2(30)،131-149.
حمدی دورباش، روحانگیز (1396). «بررسی وجوه و فرایند افعال در سی غزل عطار از منظر زبانشناسی نقشگرای هلیدی». پژوهش نامۀ زبان ادبی،
رضوی، محمدرضا (1391). «گفتگو با مایکل هلیدی، بنیانگذار دستور نقشگرای نظاممند». زبان و زبانشناسی، 8 (1)، 157-175.
رضویان، حسین. اعظم، میرزایی (1394). «بررسی منظومه آرش کمانگیر اثر سیاوش کسرایی از دیدگاه نقشگرایی (فرانقش متنی)».
روبینز، آر، اچ (1395). تاریخ مختصر زبانشناسی. ترجمه علیمحمد حقشناس، تهران: مرکز.
زمانی، کریم (1397). شرح دیوان شمس تبریزی، مولانا جلالالدین رومی. تهران: قطره.
ستاری، جلال (1386). عشقنوازیهای مولانا. تهران: مرکز.
سراج، سیدعلی (1392). «مطالعه دستور نقشگرای هلیدی در ده رمان از ده داستان نویس زن ایرانی». مطالعات داستانی، 2 (2)، 60- 77.
سروش، عبدالکریم (1379). قمار عاشقانۀ شمس و مولانا. تهران: صداوا.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1375). گزیده غزلیات شمس. تهران: امیرکبیر.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1387). غزلیات شمس تبریز، مولانا جلالالدین بلخی، مقدمه، گزینش و تفسیر. تهران: سخن.
شعیری، حمیدرضا (1385). تجزیهوتحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان. تهران: سمت.
شمیسا، سیروس (1395). کلیات سبکشناسی. تهران: میترا.
عباسی داکانی، پرویز (1396). شمس من و خدای من. تهران: علم.
فقیری، غلام محمد (1386). «الگوی ساختاری نقشی برای سبکشناسی گفتمان انتقادی». مطالعات ترجمه، 5 (19).
قنبری عبدالملکی، رضا. آیلین، فیروزیان پوراصفهانی (1400). «سبکشناسی گفتمانِ داستان کوتاه «دهلیز» از منظر فرانقشهای «اندیشگانی» و «متنی» براساس دستور نقشگرای نظاممند هلیدی». پژوههای زبانی، 12(1).
کمپانی زارع، مهدی (1390). حیات معنوی مولوی، تهران: نگاه معاصر.
کیانپور، نسترن «و دیگران» (1400). «تحلیل اولین سخنرانی رؤسای جمهور پیشین ایران و آمریکا دربارۀ برنامۀ جامع مشترک (برجام) از دیدگاه دستور نقشگرای هلیدی». زبانشناسی اجتماعی، 4(4)، 9-22.
منشیزاده. مجتبی. لیلا، الهیان (1394). «بررسی سبکشناختی فعل در گلستان؛ متأثر از حوزۀ تعلیمی آن با رویکرد نقشگرای نظاممند». جستارهای زبانی، 6(6)، 259-279.
مجیدی، فاطمه «و دیگران» (1393). «بررسی ویژگیهای سبکی کشفالمحجوب با رویکرد نظریه انتقادی در چارچوب دستور نقشگرای هلیدی». پژوهشهای ادب عرفانی، 8 (2)، 123- 156.
موحد، محمدعلی (1387). باغ سبز، گفتارهایی دربارۀ شمس و مولانا. تهران: کارنامه.
هلیدی، مایکل. رقیه، حسن (1993). زبان، بافت و متن. ترجمه محسن نوبخت. تهران: سیاهرود.
یورگنسن، ماریان. لوئیز (1389). فلیپس. نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمه هادی جلیلی، تهران: نی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 253 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 243 |