تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,228 |
تعداد مقالات | 15,067 |
تعداد مشاهده مقاله | 50,603,339 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,696,288 |
به نام خواجه بکوشیم یا بنوشیم؟تصحیح بیتی از حافظ بر پایهی روابط درونمتنی دیوان او | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 9، دوره 76، شماره 248، اسفند 1402، صفحه 155-180 اصل مقاله (760.32 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2024.57994.3543 | ||
نویسندگان | ||
امیرافشین فرهادیان1؛ محمد طاهری* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران | ||
چکیده | ||
شماری از سرودههای حافظ با یکدیگر در ارتباطاند. تحلیل عناصر این پیوندها به درک دقیقتر اشعار، شناخت بهتر اندیشهها و رویکردهای شاعر و ترسیم بهتر سیمای شخصیتهای حاضر در سرودهها میانجامد. آگاهیهای حاصل از تأمل در روابط درونمتنی دیوان حافظ، میتواند در تصحیح اشعار کارایی داشته باشد. در این جستار با روش تحلیل محتوا و به شیوهی توصیفی-تحلیلی، نمونهای از نتایج سودمند توجه به روابط درونمتنی در تصحیح اشعار حافظ تبیین میشود. در بیت «نمیکند دل من میل زهد و توبه ولی/ به نام خواجه بکوشیم و فرّ دولت او»، از «خواجه» که در شمار شخصیتهای حاضر در گروهی از سرودههای حافظ است؛ سخن رفته است. دقت در روابط درونمتنی دیوان نشان میدهد مراد حافظ از «خواجه» در این بیت خواجه جلالالدین تورانشاه، وزیر مشهور شاهشجاع مظفری است. حافظ از این ممدوح خویش در شمار قابل توجهی از سرودهها یاد کرده است. تحلیل سرودههای مرتبط با او در دیوان حافظ، اطلاعات قابل توجهی از اندیشه و سیرهی او و روابطش با حافظ در اختیار ما مینهد. مفهوم بیت مورد نظر در تعارض کامل با آگاهیهای حاصل از تحلیل آن اشعار است. ناهمخوانی موجود، این گمان را به میان میآورد که احتمالاً ضبط کنونی بیت، با اشکال مواجه است. با مراجعه به نسخههای کهن و بررسی ضبطهای ثبت شده، بازیابی صورت صحیح بیت مذکور میسر گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
تصحیح؛ حافظ؛ خواجه تورانشاه؛ روابط درونمتنی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 48 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 54 |