دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,361
تعداد مقالات16,731
تعداد مشاهده مقاله53,984,137
تعداد دریافت فایل اصل مقاله16,669,091
محمدی, پژمان, احمدی, خلیل, کیانپوریان نژاد, میلاد. (1402). مناسبات میان هزینۀ دادرسی و اصول دادرسی منصفانه؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(31), 221-253. doi: 10.22034/law.2023.50910.3119
پژمان محمدی; خلیل احمدی; میلاد کیانپوریان نژاد. "مناسبات میان هزینۀ دادرسی و اصول دادرسی منصفانه؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان". سامانه مدیریت نشریات علمی, 14, 31, 1402, 221-253. doi: 10.22034/law.2023.50910.3119
محمدی, پژمان, احمدی, خلیل, کیانپوریان نژاد, میلاد. (1402). 'مناسبات میان هزینۀ دادرسی و اصول دادرسی منصفانه؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان', سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(31), pp. 221-253. doi: 10.22034/law.2023.50910.3119
محمدی, پژمان, احمدی, خلیل, کیانپوریان نژاد, میلاد. مناسبات میان هزینۀ دادرسی و اصول دادرسی منصفانه؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 14(31): 221-253. doi: 10.22034/law.2023.50910.3119

مناسبات میان هزینۀ دادرسی و اصول دادرسی منصفانه؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان

مطالعات حقوق تطبیقی معاصر
مقاله 9، دوره 14، شماره 31، تیر 1402، صفحه 221-253    اصل مقاله (727.37 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/law.2023.50910.3119
نویسندگان
پژمان محمدی* 1؛ خلیل احمدی2؛ میلاد کیانپوریان نژاد3
1استاد دانشگاه تربیت مدرس، تهران
2دانشیار دانشگاه شهید چمران، اهواز
3دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران
چکیده
زمینه و هدف: حق بر دادرسی منصفانه متضمن مجموعۀ اصول و قواعد تضمین‌کنندۀ حقوق طرفین دعوا در طول دادرسی است و «میزان»، «مسئول» و «زمان» پرداخت هزینۀ دادرسی در تحقق این اصول آثار متعددی دارد. بررسی تطبیقی مقررات ناظر بر هزینۀ دادرسی در سه حوزۀ پیش‌گفته در حقوق ایران و انگلستان، در ارائۀ معیاری مناسب برای تعیین میزان، مسئول و زمان پرداخت هزینۀ دادرسی بر مبنای اصول دادرسی منصفانه مؤثر می‌افتد. روش تحقیق: پژوهش حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی و با نگاه تطبیقی به منابع مختلف اسنادی و مطالعاتی در حقوق ایران و انگلستان تدوین یافته است. یافته‌ها و نتایج: حق دسترسی برابر به دادگستری سرآغاز دادرسی منصفانه، و بالا بودن میزان هزینۀ دادرسی از موانع تحقق این اصل است. اصل برابری، اقتضای تعیین هزینه‌ها در سطحی «معقول و متعارف» را دارد. نهاد‌های ارفاقی مانند معاضدت‌های قضایی و قانونی نمی‌توانند تحقق یک دادرسی منصفانه را تضمین کنند و حتی اگر بتوانند نابرابری‌های اقتصادی را جبران نمایند، شاخص دیگر کیفیت دادرسی یعنی زمان را مختل کرده، موجب اطاله دادرسی می‌شوند. نتیجۀ اطاله دادرسی نیز کاهش دقت دادگاه و نا‌رضایتی طرفین دعوا از دادرسی است. صرف شکست در دعوا نمی‌تواند توجیه‌کنندۀ تحمیل هزینه‌ها به یکی از اصحاب دعوا باشد و مسئولیت پرداخت هزینه‌های دادرسی باید با لحاظ ملاک‌های عادلانه صورت گیرد. این ملاک‌ها در هر دعوا می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین هزینۀ دادرسی باید در زمان مناسبی أخذ شود تا ضمن فراهم آوردن امکان تعیین هزینۀ دادرسی به ‌تناسب دعوا و تحقق دادرسی، مسئول پرداخت هزینه‌ها نیز مشخص شود.
کلیدواژه‌ها
اصل برابری؛ دادرسی منصفانه؛ دسترسی به دادگستری؛ زمان پرداخت؛ مسئول پرداخت؛ هزینۀ دادرسی
مراجع
الف) منابع فارسی

- کتاب‌ها

  • حبیبی درگاه، بهنام، حقوق و اقتصاد (حقوق دادرسی مدنی)، (تهران: جاودانه، چ 1، 1392).
  • خدابخشی، عبدالله، حقوق دعاوی (تحلیل فقهی- حقوقی)، (تهران: سهامی انتشار، چ 1، 1392).
  • زراعت، عباس، محشای قانون آیین دادرسی مدنی (تهران: انتشارات ققنوس، 1389).
  • عباسی، بیژن، مبانی حقوق عمومی (تهران: نشر دادگستر، 1393).
  • عدل، مصطفی، (منصورالسلطنه)، حقوق اساسی یا اصول مشروطیت، (تهران: بی‌نا، (1327).
  • کاتوزیان، ناصر، الزام‌های خارج از قرارداد (ضمان قهری)، ج 1، (تهران: دانشگاه تهران، چ 2، 1378).
  • کاتوزیان، حقوق مدنی (تهران: نشر میزان، 1395).
  • کاتوزیان، ناصر، مبانی حقوق عمومی، (تهران: میزان، چ 3، 1386).
  • متین دفتری، احمد، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، ج 1، (تهران: مجد، چ 3، 1388).
  • مدنی، جلال‌الدین، آیین دادرسی مدنی، (تهران: گنج دانش، چ 2، 1370).
  • واحدی، قدرت‌الله، بایسته‌های آیین دادرسی مدنی، (تهران: میزان، چ 7، 1387).
- مقاله‌ها

  • الماسی، نجادعلی و حبیبی، بهنام، «درآمدی بر کیفیت دادرسی در فرآیند دادرسی کارآمد»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش58 (1391).
  • پوراستاد، مجید و حصارخانی، فاطمه، «تحلیل اقتصادی فرایند دادرسی مدنی بر اساس هزینه‌ها»، تحقیقات حقوق تطبیقی ایران و بین‌الملل، ش 28 (1394).
  • پوراسماعیلی، علیرضا، «مطالعۀ تطبیقی تأثیر تقصیر زیان‌دیده بر مسئولیت مدنی در حقوق اسلامی و کامن‌لا»، مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، ش 7 (1392).
  • پورنوری، منصور، «معاضدت قضایی در انگلستان»، قضاوت، ش 19 (1382).
  • حاجی‌نوری، غلامرضا، «مطالعه تطبیقی رهیافت‌های سببیت در مسئولیت مدنی»، مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، ش 1 (1389).
  • حسینی پویا، سید محسن، «بایسته‌های تفسیر مقررات مرتبط با هزینۀ دادرسی»، وکیل مدافع، ش 2 (1390).
  • حسینی پویا، سید محسن، «دادرسی؛ هزینه یا درآمد؟»، وکیل مدافع، ش 10 و 11 (1392).
  • داوودی، حسین، «ویژگی‌های قواعد شکلی (آیین دادرسی مدنی)»، مطالعات حقوق خصوصی، ش 2 (1397).
  • رضایی‌زاده، محمدجواد و کاظمی، داوود، «بازشناسی نظریه‌ی «خدمات عمومی» و اصول حاکم بر آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فقه و حقوق اسلامی، ش 50 (1391).
  • عارفعلی، مجید، «هزینۀ دادرسی مدنی، پیوند حقوق و اقتصاد»، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، ش 309 (1397).
  • غمامی، مجید، «جستاری تطبیقی در اوصاف دادرسی مطلوب»، مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، ش 27 (1401).
  • غمامی، مجید و محسنی، حسن، «اصول تضمین‌کننده‌ی عملکرد دموکراتیک در دادرسی و اصول مربوط به ویژگی‌های دادرسی مدنی»، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران: ش 74 ( 1385).
  • فضلعلی، محمد‌هادی، «خسارت دادرسی (بررسی تحولات قوانین و رویه قضایی)»، قضاوت، ش 24 (1383).
  • مشهدی، علی، «مبانی و مسائل هزینۀ دادرسی در دعاوی اداری، مورد پژوهی دیوان عدالت اداری»، پژوهش حقوق عمومی، ش 59 (1397).
  • یمرلی، صالح و کریمی، عباس، «مطالعۀ تطبیقی قواعد جبران خسارت دادرسی مدنی در حقوق ایران، انگلستان و آمریکا»، مرکز مطالعات حقوق تطبیقی، ش 107 (1396).
- پایان‌نامه

  • السان، مصطفی، اصول دادرسی منصفانه مدنی (مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و کامن لا)، دانشگاه شهید بهشتی، 1387.
ب) منابع انگلیسی

  • Elliot, Catherine & Frances, Quinn, English Legal system, (London: Longman, 3ed Ed, 2000).
  • Fletcher, George P., Corrective Justice for Moderns, (Harvard Law Review, 1993).
  • Grainger, Lan & Michael, Fealy and Martin, Spencer, The Civil Procedure Rules In Action, (London & Sydney, Cavendish Publishing Limited, second edition, 2000).
  • Koopmans, Tim, Courts and Political Institutions: A Compartive View, (Cambridge. University Press, 2003).
  • Lewis, Richard, “Litigation Costs and Before-the-Event Insurance: the Key to Access to Justice”, Modern Law, Vol. 74 (2011).
  • Maxeiner, James R., “Cost and Fee Allocation in Civil Procedure”, American Journal of Comparative Law, University Of Baltimore-School of Law, Vol. 158 (2010).
  • Rose, Wiliam, Rose and Stuart SIME and Contributors, Blackstone’s Civil Practice, (Oxford University Press, 2005).
  • Shavell, Steven, “Suit, Settlement, and Trial, a Theoretical Analysis under Alternative Menthods for the Allocation of Legal Costs”, Journal Economic and law, In Harvard Law School (2007).
  • Shavell, Steven, “The Fundamental Divergence between the Private and Social Motive to Use the Legal System”, in Journal of Gal Studies.by the University of Chicago (1997).
  • Harry Kenneth, Woolf, Access to Justice Final Report to the Lord Chancellor on the Civil System in England and Wales, (HMSO, 1996).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 352
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 349


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب