دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات43
تعداد شماره‌ها1,226
تعداد مقالات15,041
تعداد مشاهده مقاله50,585,642
تعداد دریافت فایل اصل مقاله13,674,930
ترکاشوند, الهام, محمدی, علی. (1402). بررسی و نقد تکنیک‌های روایی میرزاحیدر دوغلات در تاریخ رشیدی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(36), 83-109. doi: 10.22034/jiiph.2023.50329.2301
الهام ترکاشوند; علی محمدی. "بررسی و نقد تکنیک‌های روایی میرزاحیدر دوغلات در تاریخ رشیدی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 14, 36, 1402, 83-109. doi: 10.22034/jiiph.2023.50329.2301
ترکاشوند, الهام, محمدی, علی. (1402). 'بررسی و نقد تکنیک‌های روایی میرزاحیدر دوغلات در تاریخ رشیدی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(36), pp. 83-109. doi: 10.22034/jiiph.2023.50329.2301
ترکاشوند, الهام, محمدی, علی. بررسی و نقد تکنیک‌های روایی میرزاحیدر دوغلات در تاریخ رشیدی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 14(36): 83-109. doi: 10.22034/jiiph.2023.50329.2301

بررسی و نقد تکنیک‌های روایی میرزاحیدر دوغلات در تاریخ رشیدی

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
دوره 14، شماره 36، مهر 1402، صفحه 83-109    اصل مقاله (555 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2023.50329.2301
نویسندگان
الهام ترکاشوند1؛ علی محمدی* 2
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا همدان
2استاد دانشگاه بوعلی سینا همدان
چکیده
تاریخ رشیدی، اثر میرزاحیدر دوغلات، یکی از مهم‌ترین تاریخ‌های دورۀ مغولان آسیای شرقی، در دورۀ بابریان است. شیوۀ روایت در این اثر، سبب شده‌‌است که تاریخ، شکل داستان به خود بگیرد. قلم میرزاحیدر، در توصیف صحنه‌ها و لحظات تاریخی، مهارت در به‌کارگیری تکنیک‌های روایی، استفاده از شعر و حکایات، ظرفیت نمایشی‌ای که در شیوۀ روایت وقایع وجود دارد نشان می‌دهد که این اثر در کنار رویۀ تاریخی بودن، به حوزۀ ادبیات، بسیار نزدیک شده و با به‌کارگیری فنون روایت، وضع تاریخ خویش را از سطح گزارش صرف خطی به سطح تاریخی فلسفی، پویا و زنده، ارتقا داده‌است. با اینکه تاریخچۀ نظریات روایت‌‌شناسی، به قرن بیستم بازمی‌گردد، تجزیه‌وتحلیل اطلاعات، حاکی از این است که میرزاحیدر، به‌طور ناخودآگاه، از این شگردها بهره برده و اثری پدید آورده‌است که جنبه‌های داستانی آن، از جنبه‌های تاریخی‌اش، کمتر نیست. این پژوهش که به روش توصیفی‌تبیینی، و با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای صورت‌ گرفته ‌است، می‌کوشد توانمندی‌های میرزاحیدر را در به‌کارگیری مؤلفه‌های روایی نشان دهد. از میان شگردهای خاص و متعدد روایت‌پردازی، مسئلۀ زمان و طراحی ساختار روایت، در تاریخ رشیدی میرزاحیدر، کاربرد حرفه‌ای‌تری دارد؛ لذا در این پژوهش، تکنیک‌های روایی، با مرکزیت زمان و طرح روایی، بررسی شده‌است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که در این کتاب، سیر خطی زمان و طرح سلسله‌وار داستان، گاه به بهانه‌های مختلف، شکسته‌ شده و در روال منطقی زمان و طرح، شکاف رخ‌ می‌دهد. نویسنده با اهمیت دادن به عنصر زمان، از انواع زمان‌پریشی و نابهنگامی، در جذب مخاطب و پویایی تاریخ بهره‌ می‌برد. زمان‌پریشی از نوع گذشته‌نگری درونی، در این کتاب، بیشتر مشاهده می‌شود و کارکرد آن، به سبب بیان تاریخ و مرور خاطرات شخصیت‌هاست.
کلیدواژه‌ها
میرزاحیدر؛ تاریخ رشیدی؛ روایت؛ زمان؛ طرح
سایر فایل های مرتبط با مقاله
مراجع
کتاب‌ها

  • احمدی، بابک (1387)، رسالۀ تاریخ، تهران: مرکز.
  • ارسطو (1386)، ترجمۀ هلن اولیایی‌نیا، اصفهان: نشر فردا.
  • اسکولز، رابرت (1383)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: آگه.
  • آسابرگر، آرتور (1380)، روایت و فرهنگ عامه، ترجمه محمدرضا لیراوی، تهران: سروش.
  • بارت، رولان (1387)، درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها، ترجمه محمد راغب، تهران: فرهنگ صبا.
  • تودوروف، تزوتان (1382)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمه محمد نبوی، تهران: آگه.
  • تولان، مایکل (1383)، روایت‌شناسی: درآمدی زبانشناختی- انتقادی، ترجمه فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: انتشارات سمت.
  • ریمون کنان، شلومیت (1387)، روایت داستانی؛ بوطیقای معاصر، ترجمه ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
  • زرین‌کوب، عبدالحسین (1361)، نقد ادبی، تهران: امیرکبیر.
  • سارتر، ژان‌پل (1363)، ادبیات چیست، ترجمه ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی، تهران: نیلوفر.
  • سلدن، رامان (1375)، نظریه ادبی و نقد عملی، ترجمه جلال سخنور، تهران: پویندگان نور.
  • غفاری‌فرد، عباسقلی (1383)، تاریخ رشیدی، تهران: مرکز نشر میراث مکتوب.
  • قدیمی قیداری، عباس (1396)، تاریخ‌نویسی در ایران (از ابوعلی بلعمی تا میرزا آقاخان کرمانی)، تهران: سمت.
  • قدیمی قیداری، عباس (1398)، دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
  • لوته، یاکوب (1386)، مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمه امید نیک‌فرجام، تهران: مینوی خرد.
  • مارتین، والاس (1382)، نظریه روایت، ترجمه محمد شهبا، تهران: هرمس.
  • میرصادقی، جمال (1376)، عناصر داستان، تهران: سخن.
  • والدمن، مریلین (1375)، زمانه، زندگی و کارنامۀ بیهقی، ترجمۀ منصوره اتحادیه، تهران: نشر تاریخ ایران.
مقاله‌ها

  • اسدزاده خانقاه، حسن، و ابراهیم‌پور نمین، محمد (1400)، بررسی بسامد و انواع کارکردهای شعر فارسی و عربی در متون تاریخی فارسی قرن هفتم، تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام. ۱۲(28) ، 31-58. Doi: 10.22034/JIIPH.2021.14167
  • بهروز، بیک‌بابایی(1399). تحلیل سبک‌شناسانه تاریخ رشیدی اثر میرزامحمدحیدر دوغلات. سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، 13(54)، 1-22.
Doi: /fa/articlepage/1696516

  • توکلی، حمیدرضا(1383). متن،نگاه شامل و بوطیقای روایت. هنر، 53(59)، 8-26.
Doi:fa/articlepage/334804  

  • ریاحی‌زمین،زهرا(1397). کارکرد مؤلفه‌های زمانی در آغاز مجلد پنجم و ششم از تاریخ بیهقی. تاریخ و تمدن اسلامی، 2(14) ، 33-59.
Doi:fa/paper/1951938 

  • سهراب‌نژاد، علی‌حسن(1391). بررسی تطبیقی اصول روایت در تاریخ بیهقی و تاریخ بلعمی. کهن‌نامه ادب پارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 5(4) ، 99-122.
 Doi: https:/ fa /paper/221475

  • محمدی فشارکی، محسن (1391). از تاریخ تا داستان: تحلیل عناصر مشترک بین تاریخ و داستان. پژوهش‌های تاریخی، 4(3) ، 71-86. Doi: fa/paper/1134455
  • محمدی، علی (1388). ضرورت بازنگری تاریخ رشیدی. آیینه میراث، 19(45) ، 253-272. Doi: /fa /594512
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 43
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 86


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب