تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,229 |
تعداد مقالات | 15,075 |
تعداد مشاهده مقاله | 50,612,393 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,703,170 |
لطایف فی الاصول | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 10، دوره 76، شماره 248، اسفند 1402، صفحه 181-196 اصل مقاله (843.35 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2024.53468.3385 | ||
نویسندگان | ||
نسیم عظیمیپور1؛ علی محمدی* 2 | ||
1دانش آموختۀ دکتری، پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، ایران | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
لطایف فی الاصول (تاریخ تألیف: 696 هجری قمری) از محمد بن محمد مرغینانی معروف به شمس دبیران کهنترین دانشنامۀ منظوم فارسی است که به دست ما رسیده است. این منظومۀ 4897 بیتی در دو موضوعِ اصلی «علم اصول» (شامل معرفت صفات و افعال حق و نبوّت انبیا) و «اصول اشعار» (شامل صنایع ادبی، عروض و قافیۀ فارسی) سروده شده است. مؤلف که از ادبا و علمای اهل سنّتِ ماوراءالنهر بوده، این منظومه را پس از اقامت دهساله در آسیای صغیر در سنین پیری برای ارشاد فرزندان خویش ساخته و به وزیر مقتدر ایلخانی، صدرالدین احمد خالدی زنجانی ملقّب به صدر جهان (متوفی رجب 697) تقدیم داشته است. در مقالۀ حاضر یگانه نسخۀ خطی این کتاب که به خط شاعر است، خود شاعر، مهدیالیه کتاب و موضوعات و علوم مطروحه در آن معرفی شده است. لطایف فی الاصول مرجعی است برای آگاهی از تنوّعات نسبی و سنن گاه متفاوت در طبقهبندی علوم، بهویژه علوم دینی، و سیر تحوّلات آن در میان دانشمندان اسلامی. تمرکز این مقاله اما بر وجوه ادبی متن است. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر فارسی در آسیای صغیر؛ لطایف فی الاصول؛ صنایع ادبی؛ علم عروض و قافیه؛ محمد مرغینانی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 62 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60 |