تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,351 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,925 |
«سه مرتبه برهان صدیقین» بر مبنای سه سیر فلسفی | ||
دین پژوهی و کارآمدی | ||
مقاله 3، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 8، شهریور 1402، صفحه 35-50 اصل مقاله (552.35 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/nrr.2023.58855.1232 | ||
نویسنده | ||
علی بابایی* | ||
دانشیار دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
در همه برهانهای غیرِ وجودی درجهای از تکثرگرایی که ویژگیِ ذاتیِ نگاهِ ماهوی است وجود دارد؛ یکی از وجوهِ بازتابِ این کثرتگرایی در برهانهای «جسم، حرکت، حدوث، شناختِ نفس نظر بر مجموع عالم و...» این است که در همهی آنها «سالک و مسلک و مسلوک منه و مسلوک الیه» - به جز با اندکی تفاوت در نفس - با هم تفاوت دارند؛ در این میان برهانِ صدیقین برهانی است که به تقریر ابنسینا ادعا میشود از چیزی جز خودِ وجود به خودِ وجود نمیرسد؛ ملاصدرا برهانِ صدیقینِ سینایی را به دلیلِ تاثر از مبانیِ سیر اول، یعنی استفاده از امکانِ ماهوی در زمرهی برهانهای دیگر قرار میدهد و آنرا برهانِ مطلوبِ خود نمییابد؛ و بنابراین خود بنا بر مسلکِ فلسفیاش تقریری جدید از برهانِ صدیقین ارائه میدهد. بر برهانهای صدیقین صدرا انتقاداتی وارد کردهاند که همانندِ برهانِ سینایی از «غیر» (= غیر وجود) برای اثباتِ حق تعالی استفاده شده است؛ تحقیق حاضر معتقد است، هر یک از برهانهای سینایی و صدرایی از اقتضائاتِ مراتبِ خود پیروی میکنند؛ بنابراین با لحاظِ خصوصیاتِ مرتبه به شرطی جزوِ برهانهای صدیقین است و به شرطی دیگر ارائهی برهان بر او تعالی محال است؛ مگر اینکه از منطق و مسلکِ معرفتیِ دیگری بهره جسته شود. | ||
کلیدواژهها | ||
سه سیر فلسفی؛ اصالت ماهیت؛ اصالت وجود وحدت تشکیکی؛ اصالت وجود وحدت شخصی؛ برهان صدیقین | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 173 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 166 |