آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,360 |
| تعداد مقالات | 16,663 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,905,748 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,526,947 |
ارزیابی و تحلیل تأثیر فناوری اطلاعات بر رونق طبیعت گردی در شهرستان کنارک از دیدگاه گردشگران | ||
| جغرافیا و برنامهریزی | ||
| دوره 28، شماره 90، بهمن 1403، صفحه 140-113 اصل مقاله (1.87 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2023.58839.3193 | ||
| نویسندگان | ||
| زیبا کدخدایی1؛ حمیدرضا رخشانی نسب* 2؛ مجتبی سلیمانی دامنه3 | ||
| 1کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم. دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| 2استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان،ایران. | ||
| 3پژوهشگر دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| جمعیت آماری در این پژوهش، گردشگرانی است که به شهرستان کنارک سفر کردهاند (برابر با 44289 نفر) و حداقل یکبار از خدمات الکترونیک در صنعت طبیعتگردی استفاده نمودهاند. روش نمونهگیری به صورت تصادفی ساده میباشد که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 383 نفر انتخاب گردید. روایی محتوایی پرسشنامه توسط اساتید (گروه آموزشی جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان) و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ در سطح 0.852 محاسبه و تایید شد. جهت تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‌ها از روشهای آمار استنباطی شامل آزمون اسمیرنف-کلموگروف، تیتک نمونه ای، فریدمن و معادلات ساختاری استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که فناوری اطلاعات و مؤلفههای آن مانند توسعه زیرساختهای فناوری اطلاعات، بازاریابی الکترونیکی و تجارت الکترونیک بر توسعه طبیعت گردی شهرستان کنارک تأثیر دارند. به گونه ای که معیار بوم گردی مجازی با میانگین 50/4 در رتبه اول و معیار بستر مخابراتی با میانگین 4۰/2 در رتبه آخر قرار گرفت. بدین ترتیب نوآوری پژوهش به این صورت میباشد که این پژوهش برای بار اول نقش همهجانبه و تمامی ابعاد فناوری اطلاعات و ارتباطات را در توسعه طبیعت گردی در بین مناطق ساحلی جنوب ایران از جمله شهرستان کنارک مورد بررسی قرار میدهد در حالی که اکثر پژوهش ها به گردشگری الکترونیکی و بقیه ابعاد گردشگری از جمله سلامت و ورزش توجه کرده اند. به طور کلی برخی بسترها و زیر ساخت مناسب از جمله دکلهای تقویتکننده، تلفن و ایترنت و از طرفی عدم توجه به صنعت صنایع دستی بومی شهرستان مورد مغفول قرار گرفته است که توجه به تقویت خطوط ثابت و همراه تلفن و پوششدهی اینترنت مناسب، اجرای برنامههای تلویزیونی شهرستانی و استانی برای معرفی جاذبههای گردشگری شهرستان کنارک از جانب مدیریت شهری از جمله فرمانداری و شهرداری محقق خواهد شد. | ||
تازه های تحقیق | ||
نقش فناوری اطلاعات در توسعه این صنعت از دو جنبه قابل بررسی است: یکی به‌کارگیری فناوری اطلاعات در اطلاعرسانی و ارائِه خدمات گردشگری که به‌معنای استفاده همه جانبه از پتانسیلهای صنعت فناوری اطلاعات جهت توسعه زیر ساخت‌های صنعت گردشگری است و دیگری گردشگری مجازی که به‌معنای الکترونیکیشدن منابع گردشگری موجود و یا حتی فضاهای ساختگی است. در حال حاضر آنچه که بیشتر به چشم می‌خورد این است که همراهی و همسو بودن با فن‌آوری اطلاعات در صنعت گردشگری ضروری و لازم‌الاجرا است. امروزه میتوان به وضوح مشاهده کرد برخی فعالان اصلی صنعت گردشگری به طور واقعی پیشرفت کرده و اطلاعات و خدمات اینترنتی گسترده‌ای را از طریق شبکههای اینترنتی خود به اقصی‌نقاط جهان مخابره می‌کنند. از این رو که با توجه به این مهم، پژوهش حاضر همانند پژوهشهای انجام شده(مادهوکار و همکاران، 2019؛ پیا و همکاران، 2020؛ شفیعی و همکاران، 1396؛ انوار و همکاران، 1399؛ رضازاده وهمکاران، 1400) نقش فناوری اطلاعات را در توسعه گردشگری و طبیعت گردی محدوده مورد مطالعه نمایان کرده است چرا که شهرستان کنارک دارای جاذبههای گردشگری و طبیعت گردی فراوانی میباشد. با وجود استقبال کثیر گردشگران، توجه به محیطزیست و توسعه پایدار از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. این موضوع نیازمند ایجاد یک طبیعت گردی پایدار میباشد تا مشکلات مذکور را از میان برداشته و باعث توسعه یافتگی این شهرستان و حومه اطراف شود. پیشرفت و تحولات فناوری، فرصت‌های جدیدی را برای ارائه خدمات به کاربران فراهم ساخته و بر بخشهای ذینفع صنعت گردشگری (جوامع محلی، سازمانهای ذیربط، گردشگران و...) نیز همانند سایر سازمانها و بخشهای دیگر جامعه رو به رشد، تأثیرگذار بوده و باعث ایجاد تغییرات گسترده در خدمترسانی گردشگری شده است. از این رو استفاده از روشهای نوین گردشگری الکترونیکی راهکاری مناسب است که میتواند نقش مؤثری در جذب گردشگران و توسعه طبیعتگردی شهرستان بندری کنارک ایفا نماید. نتایج تحقیق نشان میدهد که با توجه به پتانسیلهای و ظرفیتهای موجود شهرستان کنارک، فضای مجازی و فناوری اطلاعات در ابعاد زیر ساخت فناوری، بازاریابی الکترونیکی و تجارت الکترونیکی دارای ضریب همبستگی قابل توجهای با توسعه طبیعتگردی می باشد به گونهای که معیار بازاریابی الکترونیکی (معرفی اطلاع رسانی و بوم گردی مجازی) به عنوان مؤثرترین عامل، با میانگین 65/3 اشاره کرد که در آزمون فریدمن نیز رتبه اول و سوم را کسب کردهاند. از طرفی دیگر نقش زیرساختهای فناوری با میانگین (22/3) قابل توجه میباشد البته در این میان میتوان به نتایج آزمون فریدمن اشاره کرده که بستر مخابراتی و اینترنتی (رتبه 6 و 4) در وضعیت نامناسبی قرار دارند در این زمینه باید به نقش های ضعیفی مانند تقویت تلفن ثابت و همراه از نظر انتندهی و پوشش اینترنت (این دو ویژگی از لازمهها و زمینههای مهم در شهرستان کنارک هستند که متاسفانه به خوبی تقویت نشدهاند حتی در برخی موارد تلفن همراه و ثابت با عدم پوشش خطدهی و اینترنت مواجه هستند)، سرعت متوسط و بالای اینترنت، برگزاری مداوم برنامههای مستندی درباره گردشگری شهرستان کنارک و ...... کمک کرد که نتایج مدل تحلیل مسیر گویای این امر مهم میباشد. و از طرفی کرد میتوان به نقش ضعیفتر تجارت الکترونیکی با میانگین (17/3) اشاره کرد که در برگیرنده ارائه خدمات بومیگردی میباشد. خدمات بومگردی در آزمون فرید من دارای رتبه (5) میباشد این یعنی شهرستان کنارک در ارائه خدمات بومگردی مانند هتل، رستوران و .... موفق عمل نکرده است. بنابراین باید این نکته باید مد نظر مسئولان و مدیران شهرستان کنارک قرار گیرد که در فناوری اطلاعات (IT) تشکیل کمیتههای تخصصی دولتی با حمایت تمامی ارگان های شهرستان کنارک و واگذاری مسؤلیت به یک مدیریت واحد در جهت برنامهریزی و اجرای توسعه گردشگری، همچنین همکاری مسؤولان با سازمانهای غیر دولتی در رسیدن به هدف توسعه گردشگری در کوتاهترین زمان، لازم و ضروری است. در نقطه مقابل این عوامل، معیارهای بومگردی مجازی و شبکههای اجتماعی به خوبی نقش خود را توسعه و تقویت طبیعت گردی شهرستان کنارک ایفا کرده اند که حاکی از وجود عوامل خوب تورهای مجازی که از جانب جامعه دانشگاهی و سایر افراد برگزار شده و در حال برگزاری می باشد، صنایع دستی شهرستان که در بین شبکههای مجازی به ایران و جهانیان معرفی شده است و همچنین نظرات و کامنتهایی که دیگران در تأئید این آثار به دنبال داشته است دلالی برا این مهم میباشد. در زمینه مقایسه تطبیقی میتوان این گونه بیان کرد که نتایج حاصل از فرضیه اصلی با نتایج پژوهش های صفایی پور و همکاران (1394)، که تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شکلگیری گردشگری الکترونیکی در بین گردشگران ورودی به شهر شیراز را مورد بررسی قرار دارند هم راستا نیست چون فناوری اطلاعات نقش مؤثری در جذب گردشگران شیرازی نداشته است و علی‌رغم وجود زمینههای مناسب از لحاظ آمادگی الکترونیکی گردشگران داخلی جهت استفاده از فاوا در امور گردشگری، گردشگران با مفهوم گردشگری الکترونیک و کاربردهای آن چندان آشنا نیستند و به همان نسبت کمتر از فناوری اطلاعات و ارتباطات در امور مربوط به گردشگری استفاده می‌کنند. همچنین آنها وضعیت موجود به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در امور مربوط به گردشگری شیراز را به‌جز در مواردی خاص چندان مطلوب و رضایت‌بخش نمی‌دانند؛ بنابراین با نتایج پژوهش حاضر که فناوری اطلاعات را امری ثمر بخش در توسعه طبیعتگردی شهرستان کنارک میداند، متفاوت میباشد. از طرفی دیگر با نتایج پژوهش پوراحمد و همکاران (1396)، که به بررسی نقش فناوری اطلاعات در توسعه گردشگری جزیه کیش پرداختند و فناوری اطلاعات به واسطۀ ایجاد محیط اطلاعاتی برای هر یک از مؤسسات گردشگری و ایجاد ساختار اطلاعاتی متمرکز، در سیستم گردشگری جزیرۀ کیش تأثیرگذار بوده است، در یک راستا و جهت میباشد.
| ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فناوری اطلاعات؛ طبیعت گردی؛ گردشگران؛ شهرستان کنارک | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| اصل مقاله | ||
|
امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از پر درآمدترین صنعت روز دنیا محسوب میشود و یکی از اهداف اصلی برنامه ریزان و مسئولان اکثر کشورهای جهان است. از طرفی دیگر افزایش جمعیت، پیشرفت علوم و فنون، فراغت و بسیاری عوامل دیگر، باعث جلب توجه عموم مردم به مقوله گردشگری و طبیعت گردی شده است. در این پژوهش، به ارزیابی و تحلیل تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعه طبیعتگردی در شهرستان کنارک از دیدگاه گردشگران پرداخته شده است. این پژوهش از نظر هدف «کاربردی»، از نوع «توصیفی- تحلیلی» و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات «اسنادی و پیمایشی» است. جمعیت آماری در این پژوهش، گردشگرانی است که به شهرستان کنارک سفر کردهاند (برابر با 44289 نفر) و حداقل یکبار از خدمات الکترونیک در صنعت طبیعتگردی استفاده نمودهاند. روش نمونهگیری به صورت تصادفی ساده میباشد که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 383 نفر انتخاب گردید. روایی محتوایی پرسشنامه توسط اساتید (گروه آموزشی جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان) و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ در سطح 852/0 محاسبه و تایید شد. جهت تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‌ها از روشهای آمار استنباطی شامل آزمون اسمیرنف-کلموگروف، تیتک نمونهای، فریدمن و معادلات ساختاری استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که فناوری اطلاعات و مؤلفههای آن مانند توسعه زیرساختهای فناوری اطلاعات، بازاریابی الکترونیکی و تجارت الکترونیک بر توسعه طبیعت گردی شهرستان کنارک تأثیر دارند. به گونه ای که معیار بوم گردی مجازی با میانگین 50/4 در رتبه اول و معیار بستر مخابراتی با میانگین 4۰/2 در رتبه آخر قرار گرفت. بدین ترتیب نوآوری پژوهش به این صورت میباشد که این پژوهش برای بار اول نقش همهجانبه و تمامی ابعاد فناوری اطلاعات و ارتباطات را در توسعه طبیعت گردی در بین مناطق ساحلی جنوب ایران از جمله شهرستان کنارک مورد بررسی قرار میدهد در حالی که اکثر پژوهش ها به گردشگری الکترونیکی و بقیه ابعاد گردشگری از جمله سلامت و ورزش توجه کرده اند. به طور کلی برخی بسترها و زیر ساخت مناسب از جمله دکلهای تقویتکننده، تلفن و ایترنت و از طرفی عدم توجه به صنعت صنایع دستی بومی شهرستان مورد مغفول قرار گرفته است که توجه به تقویت خطوط ثابت و همراه تلفن و پوششدهی اینترنت مناسب، اجرای برنامههای تلویزیونی شهرستانی و استانی برای معرفی جاذبههای گردشگری شهرستان کنارک از جانب مدیریت شهری از جمله فرمانداری و شهرداری محقق خواهد شد | ||
| مراجع | ||
|
انوار، علی؛ جعفری، علی؛ انوار، محمد و شیرخانقاه، مهران. (1399). تأثیر رسانه و فناوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود گردشگری شهر اردبیل. اولین کنفرانس توریسم، اردبیل.
بلوری فرد، الناز و کابارنزاد قدیم، محمدرضا. (1396). رتبهبندی زیرمعیارهای تعیین شده در مدل تأثیر فناوری اطلاعات در توسعه صنعت ژئوتوریسم و بهرهمندی از آن در توسعه پایدار گردشگری خلیج فارس و سواحل آن. مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس، 4(11): 123-135.
پوراحمد، احمد؛ فرهودی، رحمتالله و برادران نیا، آیدا. (1396). ارزیابی نقش فناوری اطلاعات در ارتقای صنعت گردشگری جزیره کیش. نشریه گردشگری شهری، 4(4): 34-13.
پورفرج، علیرضا؛ عیسیزاده روشن، یوسف و چراغی، کبری. (1387). فناوری اطلاعات و ارتباطات، صنعت گردشگری، رشد اقتصادی. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 4(13): 66-46.
پویا، عابدین؛ ایراندوست، منصور؛ سلطانپناه، هیرش و شافعی، رضا. (1398). طراحی مدل بازاریابی مبتنی بر تجربۀ مشتری در طبیعت گردی استان کردستان، فصلنامه علمی-پژوهشی گردشگری و توسعه، 8(3): 69-45.
تقوی فرد، محمدتقی و اسدیان اردکانی، فائزه. (1395). ارائه مدل توسعۀ گردشگری الکترونیکی با رویکرد مدلسازی ساختاری-تفسیری. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 11(33): 39-19.
توفیقی سردرودیاصل، پریا؛ کرمی، فریبا؛قنبری، ابوالفضل. (1402). بررسی نقش گوشی هوشمند در شکلگیری تصویر مقصد از منظر شهروندان کلانشهر تبریز، نشریه علمی جغرافیا و برنامهریزی، 27(83): 48-39.
حاجینژاد، علی و حوت، واحد بخش. (1392). تدوین استراتژی اساسی جهت توسعه گردشگری شهرستان کنارک با بهرهگیری از مدل Swot، دومین همایش ملی حفاظت و برنامهریزی محیطزیست، شرکت هماندیشان محیطزیست فردا، همدان.
دلاور، علی؛ قادری، اسماعیل و مجدی، نیما. (1394). جایگاه رسانههای اجتماعی در توسعه بازاریابی گردشگری الکترونیک ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 9(28): 16-1.
راجی، زهرا. (1400). مروری بر پژوهشهای صورت گرفته در حوزه گردشگری مجازی در ایران، جغرافیا و روابط انسانی، 4(2): 18-1.
رضا زاده، معصومه؛ داودی، سیدعبدالله و حسینزهی، اسماعیل. (1400). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه گردشگری ورزشی سواحل چابهار. پژوهش در علوم، مهئسی و فناوری، شماره 19، 68-61.
رجبی، آزیتا؛ صندوقدار، افشین؛ ترابی، مینا و رنجبرراد، روزمهر. (1390). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت گردشگری. اولین همایش بینالمللی مدیریت گردشگری و توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت.
رئیسی سرتشنیزی، هاشم؛ کنجکاومنفرد، امیررضا و حسینی، الهه. (1401). تأثیر عوامل منتخب فناوریهای گردشگری هوشمند بر رضایت از استفاده از فناوری در سفر (موردمطالعه: گردشگران شهر یزد). مطالعات اجتماعی گردشگری، 10(19): 46-21.
شاهین پور، علی؛ قره بیگلو، حسین و بنیمحمدتقی، نیر. (1397). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات وارتباطات (فاوا) بر عملکرد صنعت توریسم در کشورهای منتخب و ایران. دو فصلنامه علمی - تخصصی پژوهشهای اقتصاد توسعه و برنامهریزی, 7(2): 64-49.
شفیعی، ساناز؛ رجبزاده قطرمی، علی؛ حسنزاده، علیرضا و جهانیان، سعید. (1396). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعة پایدار مقاصد گردشگری به منظور توسعة مقاصد گردشگری هوشمند (با استفاده از رویکرد فراترکیب). تحقیقات بازاریابی نوین، 7(4): 95-116.
علی اکبری، اسماعیل (1391). جغرافیای گردشگری ایران، تهران: انتشارات سمت.
عمرزاده، داوود؛ پورمرادیان، سامره؛ ولیزادهکامران، خلیل؛ فیضیزاده، بختیار؛ خلاقی، هدی. (1399). قابلیتسنجی توسعه گردشگری طبیعی (اکوتوریسم) در استان اذربایجان غربی بر اساس تحلیل مکانی GIS، نشریه علمی جغرافیا و برنامهریزی، 26(79): 256-243.
عطافر، علی؛ خزاییپول، جواد و پورمصطفی خشکرودی، مهدی. (1391)، عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 7(18): 156-131.
مشکینی، ابوالفضل؛ علیپور، سمیه، و حاجیزاده، مریم. (1397). ارزیابی تأثیر رسانههای مجازی در توسعه صنعت گردشگری از دیدگاه کاربران شبکههای مجازی، نشریه گردشگری شهری، 5(2): 53-69.
معمازاده، غلامرضا؛ سرافزازی، مهرزاد، و فایض، سمانه. (1391)، رویکرد فناوری اطلاعات IT در توسعه گردشگری الکترونیک، مجموعه مقالات اولین همایش ملی جغرافیا و گردشگری در هزاره سوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، صص 21-1.
هاشمی، نیلوفر. (1389). نقش اکوتوریسم در توسعه پایدار روستایی. فصلنامه روستا و توسعه، 13(3): 173-188.
یاوری گهر، فاطمه؛ حنفیزاده، پیام و حاجیاحمدی فرمهینی، ترانه. (1399). مدل کسب و کار گردشگری الکترونیک، مطالعات اجتماعی گردشگری، 8(15): 248-221. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 327 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 97 |
||
