تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,185 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,861 |
تحولات علم بر مبنای سه سیر فلسفی؛ نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 6، دوره 17، شماره 44، آذر 1402، صفحه 108-129 اصل مقاله (1011.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2023.53905.3419 | ||
نویسنده | ||
علی بابایی* | ||
دانشیار گروه فلسفه و کلام، دانشگاه تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
ملاصدرا سه سیر فلسفی اصالت ماهیت (یا مبنای قوم) اصالت وجود وحدت تشکیکی و اصالت وجود وحدت شخصی را تجربه کردهاست؛ این سه سیر چون حکمِ اصل و محورِ مباحثِ حکمت متعالیه را دارد به تحول در فروع و نتایج میانجامد؛ به دلیلِ ارتباطِ نظاموار مطالب، در مسالهی حقیقتِ علم و موضوعاتِ مختلفِ مرتبط با آن نیز میبایست تحولاتی روی دهد که با سه مرتبه یاد شده تناسب داشته باشد؛ بنابر سیرِ اول علم از مقوله عرض و در نتیجه امر ماهوی است حال آنکه به اقتضای مرتبه دوم و سوم علم مساوق با وجود است؛ این تحول به تحول در فروع و لازمههای بسیاری میانجامد و تفاوتهای بنیادینی را رقم میزند. مباحثِ سیر اول بیشتر متاثر از نگاهِ غیرِ وجودی به حقایق مرتبط با مبحث علم است که در فلسفه ماقبل صدرایی با عنوان مبنای قوم از آن یاد شدهاست؛ در این مقاله به اقتضا مقام و فرصت به چند موضوع مقدماتیِ مهم میپردازیم که عبارتند از: جایگاه بحث، امر ماهوی یا وجودی بودن علم، ماهیت یا مفهوم بودنِ علم، تعریف علم، اشترکِ لفظی یا معنوی بودنِ علم، متواطی یا مشکک بودنِ علم و نوعِ اضافه مطرح در علم بر مبنای سه سیر فلسفی. | ||
کلیدواژهها | ||
علم؛ سه سیر؛ اصالت وجود؛ نگاه ماهوی؛ وحدت تشکیکی؛ وحدت شخصی؛ ملاصدرا؛ فلسفه اسلامی | ||
مراجع | ||
Anwari, S. & Hosseinniyā, J. (2015). The Grounds and Causes of Inconsistent Philosophical Ideas in Mulla Sadra's Works, Kherad-nameh Sadra, 79(1), 31-56. (in Persian) Ashtiyani, J. (1999). Biography and Philosophical Opinions of Mulla Sadra, Islamic Propaganda Office of Qom Seminary. (in Persian) Ashtiyani, Μ. (2011). Commentary on Sharh al-Mānzoumeh, Ashtiyani Publications. (in Persian) Babaei, A. (2020). Hặqq Tặala as the Only Essence of Existence: the Evolution of Essence and Accident based on the Three Philosophical Journeys of Mulla Sadra, Shiraz University of Religious Thought Quarterly, 20(75), 1-20. (in Persian) Babaei, A. (2023). The Issues of Science according to Three Philosophical Journeys, Essays in Philosophy and Theology, 55(1), 35-55. (in Persian) Babaei, A. & Mousawi, M. (2021). The Issue of Time according to the Three Philosophical Journeys, Philosophical Wisdom, 19(1), 49-64. (in Persian) Babaei, A. & Mousawi, M. (2022). Three Motions based on Mullā Sadrā's Three Philosophical Journeys: Natural Motion, Substantive Motion, Renewal of Likes, Journal of Philosophical Investigations, 16(36), 119-153. (in Persian) Bahmanyar, H. (1996). Kitāb al-Taḥṣīl, edited by M. Motahhari, Tehran University Press. (in Persian) Fakhr Razi, M. (2005). Sharh al-Ishãrat wa al-Tanbîhat, Association of Cultural Works and Honors. (in Arabic) Fakhr Razi, M. (ND). Al-Mabāhis al-Māshriqiyyah, Bidar. (in Arabic) Ghasemiyan, R. (2017). A Comparative Study of the Erect Estance of Perceptual Forms to the Faculty of Perception according to Ibn Sina and Mulla Sadra, Ayîn Hekmat, 27(1), 109-136. (in Persian) Ghorbani, Z. & Shah Nazari, J. (2016). The Role of Gradation in the Unity of the Intelligent and Intelligible, Philosophical-Theological Researches, 16(63), 29-53. (in Persian) Haeri Yazdi, M. (1988). Knowledge and Evidence, Institute of Cultural Studies and Research. (in Persian) Hosseinzadeh, M. (2017). The Evolutions of Predication in the Philosophy of the Originality of Existence, The Journal of Sadraei Hikma, 6(1), 65-74. (in Persian) Ibn Sīnā, H. (1984). Al-Maābdā wa al-Ma`ad, Tehran: Institute of Islamic Studies, University of Tehran - McGill University. (in Arabic) Ibn Sīnā, H. (1997). Kitab al-Shîfa (Theology), Research by Allameh Hassanzadeh Amoli, Qom: Publication Center of Islamic Propaganda Office of Qom Seminary. (in Arabic) Ibn Sīnā, H. (2000). al-Nājat, Tehran University Press. (in Arabic) Ibn Sīnā, H. (2002). al-Ishãrat wa al-Tanbîhat, Bústan-e Kitab. (in Arabic) Ibn Sīnā, H. (2004). Danishnama-i 'Ala'i, Bu-Ali Sina University Press. (in Persian) Ibn Sīnā, H. (1983). al-Shîfa fi Mantîq, Research by I Madkūr & et al, Ayatullah Najafi Mar`ashi Library. (in Arabic) Ibn Sīnā, H. (1984). al-Shîfa (al-Tābi`yaāt), Ayatullah Najafi Mar`ashi Library. (in Arabic) Ibn Sīnā, H. (1953). al-Nāfs wa Bāqā-iḥa wa Ma`ad-iha, Ebrahim Khurouz Publications. (in Arabic) Ibn Sīnā, H. (N.D). al-Risalāh al-Arshiyyāh, Bidar Publications. (in Arabic) Javadi Amoli, A. (2003). Raḥiq Mākhtoum, Vol. 1. Isra Publications. (in Persian) Javadi Amoli, A. (2003). Raḥiq Mākhtoum, Vol. 4. Isra Publications. (in Persian) Javadi Amoli, A. (2003). Raḥiq Mākhtoum, Vol. 5. Isra Publications. (in Persian) Javadi Amoli, A. (2016). Raḥiq Mākhtoum, Vol. 17. Isra Publications. (in Persian) Javadi Amoli, A. (2016). Raḥiq Mākhtoum, Vol. 11. Isra Publications. (in Persian) Javadi Amoli, A. (2016). Raḥiq Mākhtoum, Vol. 19. Isra Publications. (in Persian) Javadi Amoli, A. (2017). Raḥiq Mākhtoum, Vol. 18. Isra Publications. (in Persian) Javadi Amoli, A. (2017). Raḥiq Mākhtoum, Vol. 20. Isra Publications. (in Persian) Malekshahi, H. (2013). The Translation of al-Ishãrat wa al-Tanbîhat, Soroush Publications. (in Persian) Motahhari, M. (1997). Collection of Works, Sadra. (in Persian) Mulla Sadra, M. (1975). Al-Maābdā wa al-Ma`ad, Institute of Hikmat and Philosophy of Iran. (in Arabic) Mulla Sadra, M. (1975). Al-Maābdā wa al-Ma`ad, translated by M. Zabihi, Qom University Press. (in Persian) Mulla Sadra, M. (1981). Al-Shawahid al-Rúbubiyyah, University Publication Center. (in Arabic) Mulla Sadra, M. (1984). Al-M`afatîh al-Qãyb, Institute of Hikmat and Philosophy of Iran. (in Arabic) Mulla Sadra, M. (1989). Hikmat al Muta'alyah fi Ἇsfar al- ‘aqliyya al-arba ‘a, al-Mustafawi Publications. (in Arabic) Mulla Sadra, M. (1998). Ittihad al- ‘Aquil wa’l-Ma’qul, Hikmat. (in Arabic) Mulla Sadra, M. (2003). Sharh al-Shîfa, Institute of Islamic Hikma of Sadra. (in Persian) Mulla Sadra, M. (1996). al-Shawahid al-Rúbubiyyah, Institute of Arab History. (in Persian) Mulla Sadra, M. (1981). Hikmat Al Muta'alyah fi Ἇsfar al- ‘aqliyya al-arba ‘a, Dậr al-Ἇhyyậ. (in Arabic) Rezanejad, G. H. (2008). Māshaḥed al-Ulúhiyya, Ayāt Ishraq. (in Persian) Saadatmand, M. & Babaei, A. (2023). The Evolution of the Concept of "Abstraction" in Three Philosophical Frameworks, Journal of Islamic Philosophy and Theology, 56(1), 97-113. (in Persian) Shahabadi, M. (2002). Rāshāhat al-Hikmat, Mahdiyar Publications. (in Arabic) Shajari, M. (2008). The Difference between Science and Mental Existence in Mulla Sadra's Epistemology and its Results, Ayeneh Ma`rifat, 8(1), 1-26. (in Persian) Tabatabai, M. H. (2008). Al-Risalāh fi Ilm, Bústan-e Kitab. (in Arabic) Tabatabai, M. H. (1995). Nihāyat al-Hikmah, Publication Center of Islamic Propaganda Office of Qom Seminary. (in Arabic) Tusi, N. (2008). Sharh al-Ishãrat wa al-Tanbîhat, Bústan-e Kitab. (in Persian) Tusi, N. (1983). Sharh al-Ishãrat wa al-Tanbîhat, Ayatullah Najafi Mar`ashi Library. (in Arabic) Ubūdīyat, A. (2008). An Introduction to Sadraei Hikma, Sāmt. (in Persian) Ubūdīyat, A. (1998). An Introduction to Sadraei Hikma, Sāmt. (in Persian) Zabihi, M. & Seidi, M. (1999). Ibn Sina and Mulla Sadra`s Thoughts on the Divine Knowledge, Hikmāt Sadraei, 2(1) 43-56. (in Persian) Zonuzi, A. (1992). Anwar al-Jāliyāh, Amir Kabir. (in Arabic) Zonuzi, A. (2003). Lúmaāt al-Ilahiyya, Institute of Hikmat and Philosophy of Iran. (in Arabic) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 197 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 216 |