تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,542,173 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,246,037 |
ریشههای تکوین بازار و دولت مدرن در ایران | ||
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه | ||
دوره 12، شماره 1، مهر 1402، صفحه 111-129 اصل مقاله (246.68 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jeds.2023.54760.1702 | ||
نویسندگان | ||
نجف شیخ سرایی* 1؛ حسینعلی یارخی2 | ||
1دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه بوعلی سینا | ||
2دکترای جامعه شناسی سیاسی از دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
موضوع اصلی اقتصاد سیاسی بحث در مورد نوع رابطة میان سپهر عمومی و خصوصی است. سپهر عمومی حوزه سیاست در نظر گرفته میشود که نهاد اصلی حاکم بر آن دولت- ملت است. سپهر خصوصی هم حوزه اقتصاد دانسته میشود که نهاد اصلی حاکم بر آن بدوا بازار ملی و در مراحل بعدی بازار منطقهای، بینالمللی و جهانی است. بر این اساس، امکان ورود به بحث اقتصاد سیاسی ایران زمانی وجود دارد که ابتدا دو نهاد دولت ملی و بازار شکل گرفته باشد تا بتوان در مورد نوع رابطه آنها سخن گفت. در این راستا پژوهش حاضر به دنبال بررسی این مساله اساسی است که نهادهای بازار و دولت ملی چگونه و در چه زمانی در ایران شکل گرفتند؟ در رابطه با تکوین بازار دو نظر وجود دارد. یک نظر معتقد است که بازار به صورت طبیعی از گذشته وجود داشت. و نظر دوم معتقد است که بازار در قرن نوزدهم به عنوان یک نهاد تاسیس شد. این مقاله بر اساس نظر دوم، بر این فرضیه استوار است که نهاد بازار در ایران نه امری طبیعی و دارای ریشة داخلی بلکه در نیمة دوم قرن نوزدهم میلادی، تحت تاثیر عامل خارجی تاسیس گردید. در رابطه با تکوین دولت نیز دو نظر وجود دارد. یک نظر معتقد است که دولت مدرن در واکنش به صنعتی شدن شکل گرفت. و نظر دوم معقتد است که دولت مدرن در واکنش به جنگهای بینالمللی ساخته شد. این مقاله بر اساس نظر دوم، بر این فرض استوار است که این عامل خارجی جنگهای بینالمللی بود که دولت در ایران را ساخت. | ||
کلیدواژهها | ||
اقتصاد؛ سیاست؛ دولت- ملت؛ بازار؛ ایران | ||
مراجع | ||
اشرف، احمد (1359)، موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران، تهران: انتشارات زمینه.
آبراهامیان، یرواند (1376)، مقالاتی در جامعهشناسی سیاسی ایران، ترجمة سهیلا ترابی فارسانی، تهران: نشر شیرازه.
آبراهامیان، یرواند (1401)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
آدمیت، فریدون (1351)، اندیشه ترقی و حکومت قانون (عصر سپهسالار)، تهران: انتشارات خوارزمی.
باتلر، ایمون (1387)، اندیشههای سیاسی و اقتصادی هایک، ترجمه فریدون تفضلی، تهران: نشر نی.
بشیریه، حسین (1387)، جامعهشناسی سیاسی؛ نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران، نشر نی.
بشیریه، حسین (1387)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: انتشارات گام نو.
بشیریه، حسین (1392)، تاریخ اندیشههای سیاسی در قرن بیستم؛ لیبرالیسم و محافظهکاری، جلد دوم، تهران، نشر نی.
پوجی، جانفرانکو (1398)، تکوین دولت مدرن؛ درآمدی جامعهشناختی، ترجمه بهزاد باشی، تهران: نشر آگاه.
پولانی، کارل (1391)، دگرگونی بزرگ، ترجمة محمد مالجو، تهران: پردیس دانش.
طباطبایی، سید جواد (1392)، تاملی درباره ایران، جلد دوم؛ نظریه حکومت قانون در ایران، بخش نخست؛ مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی، تهران: انتشارات مینوی خرد.
غنی نژاد، موسی (1381)، دربارهی هایک، تهران: انشارات نگاه معاصر.
فوران، جان (1392)، مقاومت شکننده؛ تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمه احمد تدین، انتشارات رسا: تهران.
فوکویاما، فرانسیس (1397)، نظم و زوال سیاسی، ترجمة رحمن قهرمانپور، تهران: انتشارات روزنه.
کاتوزیان، همایون (1372)، اقتصاد سیاسی ایران، ترجمة محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز، چاپ سیزدهم.
کلارک، باری (1394)، اقتصاد سیاسی تطبیقی، ترجمهی عباس حاتمی، تهران: انتشارات کویر.
گری، جان (1379)، فلسفهی سیاسی هایک، ترجمهی خشایار دیهیمی، تهران: انتشارات طرح نو.
لسناف، مایکل ایچ (1385)، فیلسوفان سیاسی قرن بیستم، ترجمهی خشایار دیهیمی، تهران: نشر ماهی
لیندبلوم، چارلز (1388)، نظام بازار، ترجمة محمد مالجو، تهران: نشر نی.
نش، کیت (1387)، جامعهشناسی سیاسی معاصر، ترجمة محمد تقی دلفروز، انتشارات کویر: تهران، چاپ چهارم.
هال، استوارات. برم، گیبن (1390)، درآمدی بر فهم جامعه مدرن، کتاب یکم: صورتبندیهای مدرنیته، ترجمه محمود متحد و همکاران، انتشارات آگاه: تهران، چاپ اول.
واگنر، پتر (1394)، جامعهشناسی مدرنیته؛ آزادی و انضباط، ترجمة سعید حاجیناصری و زانیار ابراهیمی، تهران: نشر اختران.
Charles, Tilly (1975), Reflections on the History of European State-making, Princeton University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 179 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 178 |