تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,304 |
تعداد مقالات | 15,948 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,283,345 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,042,262 |
بازسازی تناوب دبی و دمای دیرینه حوضه جاجرود بر اساس ژئوشیمی و رسوبشناسی پادگانه ها | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
دوره 10، شماره 37، دی 1402، صفحه 62-44 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hyd.2023.55387.1680 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی یمانی* 1؛ شهناز جودکی2 | ||
1استاد گروه ژئومورفولوژی دانشگاه تهران | ||
2دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، گروه جغرافیای طبیعی | ||
چکیده | ||
پادگانهها آرشیوهای مهمی برای دیرینهشناسی به شمار میروند. در این پژوهش، تغییرات دمای دیرینه و تناوب دبی حوضه جاجرود در شمال شرق تهران بر اساس ویژگیهای رسوبشناسی و ژئوشیمی پادگانهها بررسی شده است. ابتدا با تکنیکهای کلسیمتری، EC، XRF و PH نمونه های رسوبی آنالیز و سپس این داده ها با اندیسهای میزان شوری، هوازدگی شیمیایی، اسیدیته و بلوغ لایههای رسوبی پادگانهها ارتباط داده شدهاند. نتایج نمایانگر سه دوره تغییرات دبی، طی تناوب دورههای سرد و گرم رود داده است. یکی در اوج دوره یخچالی که انباشت برف و یخ در بخش کوهستانی کاهش دبی را به همراه داشته است(قبل از هولوسن). در مرحله دوم، با گذر از دوره یخچالی به گرم (11 تا 8 هزار سال قبل) جاجرود بیشترین دبی خود را تجربه کرده است. زیرا ذوب یخچالها با دبی بارش توأم بوده است. وجود لایهبندی بسیار درشتبافت در پادگانههای اوایل هولوسن نشانگر وقوع سیلابهای در این دوره است. در مرحله سوم، تسلط شرایط گرم و خشک اخیر(8 هزار سال پیش تاکنون) و فقدان ذخایر یخچالی، منجر به کاهش دبی رودها شده است. زیرا امروزه دبی جاجرود صرفاً از بارش تأمین میشود و وقوع سیلابهای دورهای نیز نتیجه مستقیم خروج از آستانههای شدت و مدت بارشها است. بر این اساس، مطالعات ژئوشیمی پادگانه ها میتواند دادههای ارزشمندی را برای بازیابی تغییرات دینامیکی جریان و دبی، طی دوره کواترنری فراهم کرده و قابل تعمیم به سایر حوضه های مشابه است. | ||
کلیدواژهها | ||
دبی دیرینه؛ ژئوشیمی رسوبی؛ پادگانه؛ کواترنری؛ حوضه جاجرود | ||
مراجع | ||
- Cullers RL, Podkovyrov V.M. (2002). The source and origin of terrigenous sedimentary rocks in the Mesoproterozoic Ui group, southeastern Russia, Precambrian Research 117:157–183.
- Jafari, Gholam Hassan; Abbasi, Mehdi; (2017), Investigating the role of lithology and tectonics in the process of topographic evolution of Qezal-Ozan river terraces, Hydrogeomorphology, No. 14, pp. 1-22.
- Kolb, R., 2017. Middle and upper Pleistocene fluvial terraces in an abandoned valley in upper Franconia(Germany): chronology and driving forces, Dissertation, zur Erlangung des akademischen Grades eines Doktor der Naturwissenschaften(Dr. rer. nat.) an der Fakultät für Biologie, Chemie und Geowissenschaften der Universität Bayreuth Bayreuth, Germany, Dezember 2017. - Lak, Razieh, Taghizadeh, Mojtaba. (2013). Investigation of Holocene sedimentary facies and determination of sedimentation rate in North-Eastern Persian Gulf (case study: South of Bandar Abbas), Geological Sciences, 24, No. 94, pp. 183-192.
- Mohammadi, Ali (2010), Sedimentology and Geochemistry of Jazmurian Playa Deposits, Jurnal of Arid Biome, Quarterly, Year 1, No 1.pp 68-79. - Salehipour Milani, Alireza; Yamani, Mojtaba; Moghimi, Ibrahim; Lak, Razieh; Jafar Beglou, Mansour; (2014), Reconstruction of paleohydrology and paleoecology of Lake Urmia in the Quaternary (with the study of lake defenses), Hydrogeomorphology, No. 4, pp. 143-170. - Torabi Golsefidi, H.(1994). Investigating the formation and evolution of the soils along Sefidroud River in central Gilan, Master's thesis, Isfahan University of Technology, Faculty of Agriculture, p. 13. -Yamani, M. (2021). Research Methods and Techniques in Geomorphology, First Edition, University of Tehran Press, Tehran, Iran, pp141-200. -Yamani, Mojtaba; Ali Akbar Shamsipour; Maryam Jafari Aghdam; )2010(, Pleistocene snow reconstruction in Jajrud basin, Physical Geography Research, 76: pp. 35-50.Boll, J., thewissen, T.J.W., Meijer, E.L., and Kroonenberg, S.B, 1988, A simulation of the development of river terraces, zeitschrift for Geomorphologie, 32, 31-45. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 193 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 208 |