تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,302 |
تعداد مقالات | 16,019 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,485,311 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,212,972 |
تأملی تحلیلگرایانه به ژانر تمثیلی فیل و خانهی تاریک مولانا با تکیه بر نظریهی نومن و فنومن کانت | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 4، دوره 76، شماره 247، شهریور 1402، صفحه 71-88 اصل مقاله (758.99 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2023.52159.3340 | ||
نویسندگان | ||
اسماعیل نرماشیری* 1؛ اسحاق میربلوچ زائی2 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولایت ، ایرانشهر، ایران | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران | ||
چکیده | ||
مقولههای نومن و فنومن یا بود و نمود از جمله مبانی مهم در نظام فلسفی ایمانوئل کانت تلقی میشوند. وی از رهگذر این مسایل، پیامد اندیشههای فلسفی خود را درمورد اثباتناپذیری نومن خدواند و شناسایی و معرفت جهان، تبیین کرده است. مولانا در گفتمان ژانر تمثیلی فیل و خانهی تاریک در پی این بوده تا از مجاری مفاهیم ادراک حسی و شناختگرایی تجربی به موازات بهرهگیری از شکلوارگی و شاکلهسازی تخیل به تفهیم ابعاد پدیداری و ناپدیداری بپردازد. از آنجا که بین سرشت قدرت درک بی-واسطهی عرفان و وجه استدلالی عقلانی فلسفه تفاوت و تمایزی وجود ندارد، این مقاله میکوشد تا با تکیه به همین استدراک علمی به واکاوی و تحلیل این گفتمان تمثیلی عمل نماید. مسالهی اساسی پژوهش این است: آیا مولانا توانسته تا از طریق میانجیسازی تخیل و مفاهیم حسی ادراکی و تجربی ادراکی به شناختشناسی شی فی نفسه و پدیدارها دست یابد؟ دادههای این پژوهش با شیوهی تحلیلی توصیفی به روش مطالعهی کتابخانهیی گردآوری شده است. بهطور کلی یافتههای این مقاله نشان میدهد که مولانا از روی آگاهی و منظومهی فکری عرفان در راستای ابعاد شناختشناسی نومن خداوند و فنومن پدیدارها و اشیا مبادرت ورزیده است. البته به فراوانی تلاش کرده تا موضوع فهم و درک زمان را با ایجاد سیری منطقی و منسجم رعایت کند. | ||
کلیدواژهها | ||
نومن و فنومن؛ فیل و خانهی تاریک؛ تعین انسانی؛ شناختگرایی تجربی؛ ادراک حسی | ||
مراجع | ||
استاکول، پیتر (1393). بوطیقایشناختی. ترجمۀ محمدرضا گلشنی. تهران: علمی.
استراتون، پل (1394). آشنایی با کانت. ترجمۀ کاظم فیروزمند. تهران: مرکز.
استیس، والتر ترنس (1384). عرفان و فلسفه. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. تهران: سروش.
بیانی، شیرین (1384). دمساز دوصد کیش «دربارۀ مولانا جلالالدین». تهران: جامی.
دلوز، ژیل (1386). فلسفۀ نقادی کانت (نظریه قوا). ترجمۀ مهدی پارسا. تهران: گام نو.
دورانت، ویلیام جیمز (1386). تاریخ فلسفه. ترجمۀ عباس زریاب خویی. تهران: علمی فرهنگی.
رسولی بیرامی، ناصر (1387). بررسی تطبیقی اندیشههای افلاطون و مولوی. تهران: بهجت.
سروش، عبدالکریم (1377). صراطهای مستقیم. تهران: موسسۀ فرهنگی صراط.
سروش، عبدالکریم (1388). قمار عاشقانه. تهران: موسسۀ فرهنگی صراط.
قیصری، علی (1396). زمان از دیدگاه کانت و چند مقالۀ دیگر. تهران: خوارزمی.
کاپلستون، فردریک (1375). تاریخ فلسفه از ولف تا کانت. ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر. تهران: سروش.
کاپلستون، فردریک (1390). تاریخ فلسفه. ترجمۀ غلامرضا اعوانی. تهران: سروش.
کاکایی، قاسم، محمد بنیانی و مرضیه اعتمادیفر (1397). «مقایسه معرفتشناسانه وجود و ماهیت در فلسفۀ ملاصدرا با نومن و فنومن در فلسفۀ کانت» نشریه پژوهشهای معرفتشناختی، پاییز و زمستان. شماره 16. صص99-123.
کواین، ویلرد (1386). «دو حکم جزمی تجربهگرایی». ترجمۀ منوچهر بدیعی. مجموعه مقالات فلسفۀ تحلیلی. ارغنون. شماره 8/7. صص251-277.
کورنر، اشتفان (1367). فلسفۀ کانت. ترجمۀ عزت الله فولادوند. تهران: خوارزمی.
مجتهدی، کریم (1387). دونس اسکوتوس و کانت به روایت هایدگر. تهران: سروش.
مولانا جلالالدین محمد بلخی (1369). مثنوی. محمد استعلامی. دفتر سوم. تهران: زوار.
مولانا جلالالدین محمد بلخی (1383). کلیات دیوان شمس. جلد اول. با مقدمه، اعلام و معانی واژگان و شرح و توضیح آیات و تلمیحات. بهکوشش ابوالفتح حکیمیان. تهران: پژوهش.
نجمآبادی، عیسی، ستار طهماسبی و مهدی دهباشی (1399). نگرشی نو به جایگاه شیء فینفسه در کانت و هگل براساس مبانی متافیزیکی فیزیک کوانتوم دیوید بوهم. فصلنامۀ پژوهشهای فلسفی کلامی. سال 22. شماره پیاپی 84. صص51-71.
نقیبزاده، عبدالحسین (1399). فلسفۀ کانت (بیداری از خواب دگماتیسم). تهران: آگه.
هارلند، ریچارد (1385). درآمدی تاریخی بر نظریۀ ادبی از افلاتون تا بارت. علی معصومی و دیگران. تهران: چشمه.
هایدگر، مارتین (1387). متافیزیک چیست. ترجمۀ سیاوش جمادی. تهران: ققنوس.
هکر، پیتر (1385). ماهیت بشر از دیدگاه ویتگنشتاین. ترجمۀ سهراب علوینیا. تهران: هرمس.
همدانی، امید (1387). عرفان و تفکر (از تاملات عرفانی مولوی تا عناصر عرفانی در طریق تفکر هایدگر). تهران: نگاه معاصر.
همیلتون، کریستوفر (1392). فلسفۀ دین (از کتاب فهم فلسفه). ترجمۀ منا موسوی. تهران: علمی فرهنگی.
یاسپرس، کارل (1372). کانت. ترجمۀ میرعبدالحسین نقیبزاده. تهران: کتابخانهطهوری.
یوستوس، هارتناک (1390). نظریه معرفت در فلسفه کانت. ترجمۀ غلامعلی حداد عادل. تهران: هرمس. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 203 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 231 |