آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,167 |
| تعداد مقالات | 14,297 |
| تعداد مشاهده مقاله | 49,663,664 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,994,262 |
مقایسۀ کاربست تاریخ در متون اخلاق عرفانی و اخلاق سیاسی در سده‌های میانه تاریخ ایران | ||
| فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1402 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2023.56546.2432 | ||
| نویسندگان | ||
| آرزو کروبی1؛ ابوالحسن فیّاض انوش* 2؛ نزهت احمدی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه اصفهان. | ||
| 2دانشیار دانشگاه اصفهان. | ||
| چکیده | ||
| در نظام اندیشه تا پیش از قرون جدید، تاریخ با عبرت‌ها قرین بود و تاریخ‌نویسی رنگی اخلاقی داشت. از دیگر سو، در اخلاق‌نویسی نیز از تاریخ بهره برده می‌شد. هدف از این نوشتار، مقایسه کاربست تاریخ در متون اخلاق عرفانی با کاربست تاریخ در متون اخلاق سیاسی در سده‌های میانه تاریخ ایران است. متون اخلاق حاوی اندیشۀ نویسندگان این متون هستند و برای فهم این اندیشه از میان رویکردهای مختلف، رویکرد تحلیل گفتمان برگزیده شده است. با این رویکرد به این پرسش پاسخ داده خواهد شد که کاربست تاریخ در متون اخلاق عرفانی و اخلاق سیاسی چه شباهت و تفاوتی دارد و منشأ این تفاوت چیست؟ تاریخ در متون اخلاق عرفانی، در قالب اقوال و افعال مشایخِ گذشته و به صورت نقلی روایت می‌شود. مخاطب متونِ اخلاق عرفانی در سلسله مراتب معرفتی، جایگاه پایین‌تری از نویسندگان این متون دارد. نویسندگان به صورت آشکارا، تاریخِ مقدسِ عرفانی را برای مخاطب شایسته الگوبرداری می‌دانند و بر آن تأکید می‌کنند. آنان تاریخ مقدسِ عرفانی را در قالبِ یک کلیّتِ با ثبات و پیوسته تصویر می‌کنند تا در مقابل گفتمان رقیب، از خود حفاظت کرده باشند. تاریخ در متون اخلاق سیاسی در قالب اندرز و حکایت روایت می‌شود اما چون مخاطب متونِ اخلاق سیاسی جایگاه اجتماعیِ بالاتری از نویسندگان این متون دارد، نویسندگان برای تشویقِ مخاطب به الگوبرداری از تاریخ محدودیت‌هایی دارند. آنان تاریخ را متضمن درس تغییر احوال دانسته‌اند، تا به این شیوه از جایگاه خود در برابر گفتمان رقیب دفاع کرده باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کاربستِ تاریخ؛ اخلاق عرفانی؛ اخلاق سیاسی؛ تاریخِ مقدسِ عرفانی؛ تغییر احوال | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10 |
||