تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,323 |
تعداد مقالات | 16,270 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,952,982 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,623,896 |
پهنهبندی پتانسیل فرسایش خاک با استفاده از روش MABAC ، مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز گیویچای | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
دوره 10، شماره 36، آبان 1402، صفحه 93-73 اصل مقاله (1.53 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hyd.2023.56590.1694 | ||
نویسندگان | ||
الناز پیروزی1؛ عقیل مددی* 2 | ||
1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
2استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک یکی از معضلات مهم در حوضههای آبریز کشور ایران میباشد که هر ساله موجب هدر رفتن هزاران تن خاک میشود. هدف تحقیق حاضر، پهنهبندی خطر فرسایش خاک در حوضهی آبریز گیویچای (شمالغرب ایران)، میباشد. در این مطالعه ابتدا، عوامل مؤثر جهت فرسایش در منطقه شناسایی شدند و سپس لایههای اطلاعاتی هر معیار، در GIS تهیه گردید. ارزشگذاری و استانداردسازی لایهها با استفاده از تابع عضویت فازی و وزندهی معیارها، با استفاده از روش کرتیک انجام گردید. تحلیل و مدلسازی نهایی با استفاده از روش MABAC به عنوان یکی از روشهای تصمیمگیری چند معیاره (MCDM)، انجام شد. با توجه به نتایج مطالعه، به ترتیب عوامل شیب، کاربریاراضی، خاک و لیتولوژی بیشترین ضریب وزنی را به خود اختصاص دادند. همچنین، نتایج مطالعه نشان داد؛ به ترتیب 89/283 و 93/414 کیلومترمربع از مساحت محدوده، دارای پتانسیل خطر بسیار زیاد و زیاد، میباشد و مناطق بسیار پرخطر و پرخطر در سازندهایی نامقاوم و فرسایشپذیر، کاربریهای زراعی و باغات و شیبهای 40-15 درصد قرار دارند. میتوان گفت که نتایج حاصل از این مطالعه، حاکی از توان بالای حوضهی مطالعاتی از لحاظ رخداد فرسایش میباشد و لازم است کنترل فرسایش و اقدامات حفاظتی در دستور کار متخصصین و مدیران اراضی قرار گیرد. به علاوه، نتایج حاصل از صحتسنجی نتایج، نشان داد که استفاده از روش MABAC، از دقت نسبی بالایی جهت مطالعهی خطر فرسایش خاک برخوردار است. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش خاک؛ MABAC؛ گیویچای؛ استان اردبیل | ||
مراجع | ||
Armin, M., Eskandari Jahmani, F., Alvaninejad, S., & Mirzaei, M. (2020). Prioritization of erosion-sensitive areas using satellite imagery (Case study: part of Bahmei county in Kohgiluyeh and Boyerahmad province), Environmental Erosion Research Journal, 10 (2), 41-58. Asghari saraskanroud, S., Faal-Naziri, M., & Ardashirpay, A.A. (2019). studying the effects of land use on soil Erosion with WLC algorithm. Case of study: Aghlaghan Chay basin, Environmental Erosion Research Journal, 9 (2), 53-71. Asghari Saraskanrood, S., Omidifar, M., & Ghale, E. (2021). Investigation of land use changes in Givi Chay catchment and its effect on erosion using RS and GIS. Journal of Environmental Science Studies, 6(1), 3466-3477. Bagheri, S., Ansari, M., & Norouzi, A. (2022). Prioritization of Erosion Prone Sub-Watersheds using MCDM Methods in Roudzard Watershed, Khuzestan Province, Journal of Water and Soil Science, 26 (3), 35-54. Honarmandnejad, F., & Pourqasmi, H. (2021). Identification of the most important factors affecting the erodibility of Qara-Aghaj watershed sub-basins using the TOPSIS model, the 6th international conference on knowledge and technology of agricultural sciences, natural resources and environment of Iran, Tehran. Jokar Sarhangi, E., Safarrad, T., & Shotatzadeh, M. (2022). Evaluation and Prioritization of Gully Erosion Susceptibility Using Density Area and TOPSIS Models (Case Study: Chenarli Watershed, Golestan Province), Environmental Erosion Research Journal, 12 (1), 58-75. Madadi, A., Faal Naziri, M., & Piroozi, E. (2022). Evaluation of land use changes and its effects on soil erosion in the basin upstream of Yamchi Dam in Ardabil, using ARAS multi-criteria decision algorithm and modern remote sensing methods, Quantitative Geomorphological Research, 11(2), 52-70. Mezbani, M., Rezaei Moghadam, M., & Hejazi, A. (2021). Assessment of soil erosion risk in land uses using Revised Universal Soil Loss Equation (Case Study: Sikan Basin). Journal of Geography and Environmental Hazards, 10(1), 41-63. Moradi, A., Emadodin, S., & Sedaghat Deghi, A. (2023). Assessment of Tunnel Erosion in Cheshmeh Lee Village in Golestan Province, Environmental Erosion Research Journal; 13 (1), 248-276. Mosabeaigi, M., Baharloo, I., & Vafaeinezhad, A. (2020). Estimation and Zoning Soil Erosion using the Analysis Network Process and GIS (Case Study: Ghale Chay Basin). Iranian Journal of Remote Sensing & GIS, 11(4), 1-10. Parvin, M., (2023). Zoning of Areas Prone to Soil Erosion Using the Analysis of Modified Morphometric Parameter Method and Sediment Production (Case Study of Mianrahan Basin), Environmental Erosion Research Journal, 13 (1), 190-208. Vahidi, M., Mirabbasi Najafabadi, R., & Ahmadi, M. (2020). Analysis and ranking of soil erosion prevention methods using multi-criteria decision-making methods in rural areas of Darmian County, South Khorasan, Hydrogeomorphology, 7(23), 233-209. Abbasi, A.P., Ahmadi, H., Khan, S.M., & Moeini, A. (2023). Prioritizing areas for watershed management activities by preparing soil erosion intensity map (Case study: Safaroud River watershed, Northern Iran), Caspian Journal of Environmental Sciences, 21(1), 177-189. Aher, P., Adinarayana, J., & Gorantiwar, SD. (2013). Prioritization of watersheds using multi-criteria evaluation through the fuzzy analytical hierarchy process, Agric Eng Int CIGR J, 15(1), 11–18.
Aiello, A., Adamo, M., & Canora, F. (2015). Remote sensing and GIS to assess soil erosion with RUSLE3D and USPED at river basin scale in southern Italy, Catena, 131, 174–185. Alinezhad, A., & Khalili, J. (2019). New Methods and Applications in Multiple Attribute Decision Making (MADM), International Series in Operations Research & Management Science, 277, Springer, Cham. Andualem, T.G., Hagos, Y.G., Kefale, A., & Zelalem, B. (2020). Soil erosion‑prone area identification using multi‑criteria decision analysis in Ethiopian highlands, Modeling Earth Systems and Environment, 1-13. Arab Ameri, A., Pourghasemi, H.R., & Cerda. A. (2018). Erodibility prioritization of sub-watersheds using morphometric parameters analysis and its mapping: A comparison among TOPSIS, VIKOR, SAW, and CF multi-criteria decision making models, Science of The Total Environment, 613-614, 1385 -1400. Arabameri, A., Saha, S., Roy, J., Blaschke, T., & Bui, D.T. (2020). Machine Learning-Based Gully Erosion Susceptibility Mapping: A Case Study of Eastern India, Sensors (Basel), 20(5), 1-25. Aslam, B., Maqsoom, A., Salah Alaloul, W., Musarat, M-A., Jabbar, T., & Zafar, A. (2021). Soil erosion susceptibility mapping using a GIS-based multi-criteria decision approach: Case of district Chitral, Pakistan, Ain Shams Engineering Journal, 12(2), 1637-1649. Bou kheir, R., Cerdan, O., & Abdelah, C. (2006). Regional soil erosion risk mapping in Lebanon, Geomorphology, 82, 347-359. Cartwright, J.H., Shammi, S.A., & Rodgers, J.C. (2022). Use of Multi-Criteria Decision Analysis (MCDA) for Mapping Erosion Potential in Gulf of Mexico Watersheds, Water, 14 (1923). 1-25. Hoseini, H. (2019). Use fuzzy interface systems to optimize land suitability evaluation for surface and trickle irrigation, Information Processing in Agriculture, 6 (1), 11-19. Kadam, AJ., Jaweed, TH., Kale, SS., Umrikar, BN., & Sankhua, RN. (2019). Identification of erosion-prone areas using modified morphometric prioritization method and sediment production rate: a remote sensing and GIS approach, Geomatics, Natural Hazards and Risk, 10 (1), 986–1006. Masselink, R., Temme, A.J.A.M., Giménez, R., Casalí, J., & Keesstra, S.D. (2017). Assessing hillslope-channel connectivity in an agricultural catchment using rare-earth oxide tracers and random forests models, Cuadernos de Investigación Geográfica. Molla, T., & Sisheber, B. (2017). Estimating soil erosion risk and evaluating erosion control measures for soil conservation planning at Koga watershed in the highlands of Ethiopia, Solid Earth, 8, 13–25. Nekhay, O., Arriaza, M., & Boerboom, L. (2009). Evaluation of erosion risk using Analytic Network Process and GIS: a case study from Spanish mountain olive plantations, Journal of Enviromental Manegment, 90 (10), 3091-3104. Ozşahin, E., & Eroglu, I., (2019). Soil Erosion Risk Assessment due to Land Use/Land Cover Changes (LULCC) in Bulgaria from 1990 to 2015, Alinteri J of Agr. Sci, 34(1), 1-8. Panditharathne, D. L. D., Abeysingha, N. S., Nirmanee, K. G. S., & Mallawatantri, A. (2019). Application of Revised Universal Soil Loss Equation (Rusle) Model to Assess Soil Erosion in Kalu Ganga River Basin in Sri Lanka, Applied and Environmental Soil Science, 4037379, 1-16. Saha, S., Gayen, A., Pourghasemi, H.R., & Tiefenbacher, J.P. (2019). Identification of soil erosion-susceptible areas using fuzzy logic and analytical hierarchy process modeling in an agricultural watershed of Burdwan district, India, Environmental Earth Sciences , 78 (23), 649. Singh, G., & Panda, RK. (2017). Grid-cell based assessment of soil erosion potential for identification of critical erosion prone areas using USLE, GIS and remote sensing: A case study in the Kapgari watershed, India, Int Soil Water Conserv Res, 5, 202–211. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 332 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 292 |