دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,358
تعداد مقالات16,594
تعداد مشاهده مقاله53,854,481
تعداد دریافت فایل اصل مقاله16,424,999
پناهی, عباس, حنیفه, معصومه. (1402). تحلیل اعلامیه‌های رضاخان از درگیری‌های داخلی تا تغییر سلطنت (1299-1304خ.). سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(34), 25-52. doi: 10.22034/jiiph.2023.54408.2388
عباس پناهی; معصومه حنیفه. "تحلیل اعلامیه‌های رضاخان از درگیری‌های داخلی تا تغییر سلطنت (1299-1304خ.)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 14, 34, 1402, 25-52. doi: 10.22034/jiiph.2023.54408.2388
پناهی, عباس, حنیفه, معصومه. (1402). 'تحلیل اعلامیه‌های رضاخان از درگیری‌های داخلی تا تغییر سلطنت (1299-1304خ.)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(34), pp. 25-52. doi: 10.22034/jiiph.2023.54408.2388
پناهی, عباس, حنیفه, معصومه. تحلیل اعلامیه‌های رضاخان از درگیری‌های داخلی تا تغییر سلطنت (1299-1304خ.). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 14(34): 25-52. doi: 10.22034/jiiph.2023.54408.2388

تحلیل اعلامیه‌های رضاخان از درگیری‌های داخلی تا تغییر سلطنت (1299-1304خ.)

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
مقاله 3، دوره 14، شماره 34، فروردین 1402، صفحه 25-52    اصل مقاله (421.8 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2023.54408.2388
نویسندگان
عباس پناهی* 1؛ معصومه حنیفه2
1دانشیار دانشگاه گیلان
2دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه الزهراء تهران
چکیده
در سال­های واپسین و بحرانی حکومت قاجار، فقدان دولت مرکزی قدرتمند، موجب آن شد تا رضاخان سلسله مراتب قدرت را در مقام­های ریاست دیویزیون قزاق، وزارت­جنگ و سرداری سپه، رئیس­الوزرائی و سپس در دست گرفتن حکومت موقت را طی­کرده و منجر به انقراض سلسله قاجار شود. طی این دوران رضاخان اعلامیه­های زیادی که حاوی مضامین مختلف درباره وضعیت نظامی، اجتماعی و سیاسی کشور بود، صادر نمود. بررسی و تحلیل این اعلامیه­ها موجب می­شود تا دلایل، عوامل و چگونگی به­قدرت­رسیدن وی، روند تغییر سلطنت و تغییرات مهم حکومتی، نظامی و سیاسی ایـران در اوایل سده چهاردهم خ. مورد بـررسی قرارگیرد. ساختار نظامی کشور، وضعیت امنیت و سامان­دادن به آن، اولویت دادن به استقلال وطن، وطن­گرایی، ایجاد نظم، رفاه و امنیت مردم ایران و اولویت­های اجتماعی و سیاسی از جمله موارد مهم و قابل توجه در اعلامیه­های رضاخان پیش از رسیدن وی به مقام سلطنت است. در پژوهش پیش­رو این پرسش مطرح می­شود: اعلامیه­های رضاخان حاوی چه نکاتی درباره اوضاع ایران در اواخر قاجار بوده و تأکید وی بر کدام مؤلفه­های سیاسی و اجتماعی است؟ یافته­های پژوهش از این بیانیه­ها، در فاصله زمانی دست­یابی وی به ریاست دیویزیون قزاق تا رسیدن به مقام سلطنت، علاوه بر آشکارکردن سیر تفکر و فعالیت­های رضاخان، تغییر رویکرد وی، از منظر فکری و سیاسی، از جایگاه سرباز به یک حاکم نظامی را نیز به خوبی نمایان می­سازند. نگارندگان تلاش دارند تا با استفاده از روش تحلیل محتوا و با استناد به داده­های کتابخانه­ای و آرشیوی، به پژوهش موضوع مورد نظر بپردازند.
کلیدواژه‌ها
ایران؛ اعلامیه؛ امنیت؛ رفاه؛ رضاخان؛ ملی‌گرایی؛ ساختار نظامی
مراجع
کتاب‌ها

  • آصفی رامهرمزی، حمدالله و وطن­دوست، غلامرضا (1383)، سردار سپه و فروپاشی دودمان قاجار، شیراز،  نوید شیراز.
  • آوری، پیتر (1390)، تاریخ کمبریج: تاریخ ایران دوره پهلوی از رضاشاه تا انقلاب اسلامی، ترجمه: مرتضی ثاقب فر، دفتر 2 از جلد 7، چاپ دوم، تهران، نیل.
  • البصری، علی (1350)، یادداشت­های اعلیحضرت رضاشاه کبیر در زمان ریاست الوزرائی و فرماندهی کل قوا، ترجمه: شهرام کریملو، تهران، نشر بـررسی­های تاریخی.
  • پناهی، عباس (1401)، گزارشی اسنادی از جنبش جنگل و مداخلات روسیه و شوروی در ایران، رشت، سپیدرود.
  • رائین، اسماعیل (1357)، قیام جنگل، تهران، جاویدان.
  • شهبازی، عبدالله (1396)، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد دوم، تهران، انتشارات اطلاعات.
  • غنی، سیروس (1385)، ایران، برآمدن رضا خان، برافتادن قاجار و نقش انگلیسی­ها، ترجمه حسن کامشاد، تهران، انتشارات نیلوفر، چاپ دوم.
  • فراهانی، حسن (1385)، روزشمار تاریخ معاصر ایران (سوم اسفند 1299 - 1300)، جلد اول، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی.
  • فخرایی، ابراهیم (1368)، سردار جنگل، چاپ دوازدهم، تهران، جاویدان.
  • میرزایی، محسن (1394)، تاریخچه بریگاد و دیویزیون قزاق (از کلنل دومانتویچ تا میرپنج رضاخان سوادکوهی)، تهران، انتشارات علم.
  • میرزا صالح، غلامحسین (1369)، جنبش میرزا کوچک خان بنابر گزارش­های سفارت انگلیس در تهران، تهران، نشر تاریخ ایران.
  • گیلک،محمدعلی(1371)، تاریخ انقلاب جنگل(به روایت شاهدان عینی)، رشت، انتشارات گیلکان.
  • یزدانی، سهراب (1395)، کودتاهای ایران، چاپ سوم، تهران، نشر ماهی.
  • یقیکیان، گریگور (به کوشش برزویه دهگان) (1386)، شوروی و جنبش جنگل: یادداشت­های یک شاهد عینی، تهران، اختران.
مقاله‌ها

  • پناهی، عباس، «تحلیل و نقد رویکردهای ملیگرایی و تجزیه طلبی در جنبش جنگل»، فصلنامه مطالعات ملی، ش 3، 1401.
  • تبریزنیا، مجتبی، «سرگذشت بریگاد قزاق»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، آذر و دی ماه، 1383.
  • رسولی­پور، مرتضی، «اسناد: کلنل پسیان در دامگه حادثه؛ اسنادی درباره واقعه خراسان در سال 1300»، تاریخ معاصر، ش 11، 1378.
  • سلطان­زاده پسیان، حسینعلی، «نگاهی دیگر به زندگانی کلنل محمدتقی پسیان»، آینده، ش 7، 1360.
  • شهیدی، یحیی، «بریگاد قزاق»، مجله بررسی‌های تاریخی، ش 43، 1351.
  • عبدلی فر، فریدون، «ماجرای جمهوری خواهی رضاخان»، مجله آوین، سال چهارم، ش 15 و 16، 1385.
  • قصابی گزکوه، جلیل و بهشتی، محمدرضا، «اوضاع داخلی ایران در جنگ جهانی اول: از بی طرفی تا تشکیل دولت موقت ملی»، پژوهش در تاریخ، ش 1، 1393.
  • مددی، سهلعلی، «پیشینه رضاخان قبل از کودتا»، تاریخ معاصر ایران، ش 15 و 16، 1379.
  • ملک­زاده، الهام، «روایت اسنادی نقش روسیه و شوروی در بحران قحطی جنگ جهانی اول در ایران»، تاریخ اسلام و ایران، ش 25، 1394.
  • ملک­زاده، الهام و حمانی، کامران، «بررسی علل بحران­های اجتماعی ایران در جنگ جهانی اول با نگاه به مطبوعات»، مطالعات تاریخی جنگ، ش 1، 1399
  • ملائی توانی، علیرضا، «تأملی در تاسیس، توسعه و رفتار بریگاد قزاق ایران (1917-1879م.)»، مجله فرهنگ، ش 56، 1384.
پایان­نامه

  • مهرنیا، امیر (1391)، بررسی تطبیقی نهضت جنگل و قیام کلنل محمدتقی خان پسیان، پایان­نامه مقطع کارشناسی ارشد، گروه ایرانشناسی (گرایش تاریخ)، دانشگاه گیلان.
مقاله آنلاین

  • مجد، محمدقلی، «اعلامیه­های رضاخان پس از کودتا»، برگرفته از وبسایت مؤسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی، آدرس: ‘https://psri.ir/?id=mb10450y’، 1399.
 

مقاله انگلیسی

  • Dailami, Peyman [پژمان دیلمی], “The Bolsheviks and Jangali Revolutionary Movement (1915-1920)”, Cahiers du Monde russe et sovietique, XXXI (1), Janvier-Mars 1990, pp.43-60.
اسناد

محل نگهداری: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران:

  • شناسه بازیابی: 23397/264
  • شناسه بازیابی: 1477/293
  • شناسه بازیابی: 18311/296
  • شناسه بازیابی: 20678/296
  • شناسه بازیابی: 20964/296
  • شناسه بازیابی: 71/233
  • شناسه بازیابی: 6121-340
محل نگهداری: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه:

  • شناسه پرونده: GH1333-42-115
  • شناسه پرونده: GH1333-K42-P77
  • شناسه پرونده: GH1333-K42-P114
  • شناسه پرونده: GH1335-K43-P14
  • شناسه پرونده: GH1335-K43-P62
  • شناسه پرونده: GH1336-K43-P10
  • شناسه پرونده: GH1337-K61-P4
  • شناسه پرونده: GH1338-K44-P6
  • شناسه پرونده: GH1338-K47-P31
  • شناسه پرونده: GH1339-K44-P21
  • شناسه پرونده: GH1338-K27-P3
  • شناسه پرونده: GH1338-K66-P1
محل نگهداری: آرشیو اسناد مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران:

  • شماره آرشیو: 21531 ق
  • شماره آرشیو: 21532 ق
  • شماره آرشیو: 21534 ق
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 367
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 357


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب