آمار
| تعداد نشریات | 44 |
| تعداد شماره‌ها | 1,323 |
| تعداد مقالات | 16,270 |
| تعداد مشاهده مقاله | 52,953,001 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,623,912 |
ارزیابی خطر فرونشستزمین در دشت کرمانشاه با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی | ||
| جغرافیا و برنامه‌ریزی | ||
| دوره 28، شماره 88 - شماره پیاپی 89، شهریور 1403، صفحه 328-308 اصل مقاله (1.17 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2023.55693.3111 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه رجبی* 1؛ شهرام روستایی2؛ سارا مطاعی3 | ||
| 1دانشیار گروه ژئومورفولوژی، برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2دانشیار گروه ژئومورفولوژی، برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 3دانشجوی دکترای دانشگاه تبریز، دنشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| فرونشستزمین به عنوان یک پدیده و رخداد زمینشناسی و ژئومورفولوژیکی اثرات منفی جدی در بسیاری از کشورها و مناطق جهان دارد. در چند دهه اخیر خشکسالی‌های پیاپی و افزایش بهره‌برداری از سطح چاه‌ها سبب شده دشت کرمانشاه در معرض مخاطره فرونشستزمین قرار گیرد. بدین منظور در این پژوهش سعی شد که از 5 تصویر ماهواره سنتینل1 برای بازه زمانی 27/02/2017 تا 01/01/2021جهت اندازهگیری و محاسبه فرونشست زمین استفاده شود. بدین سبب فرونشستزمین در چهار دوره زمانی بررسی شد که نتایج این چهار دوره نشان دهندهی بیشینه میزان فرونشستی به ترتیب در دوره اول 17 سانتیمتر، برای دوره زمانی دوم 8 سانتیمتر ، برای دوره سوم 5 سانتیمتر و در دورهی آخر 12 سانتیمتر بوده است. از نظر توزیع مکانی فرونشست در تمامی دوره‌ها بیشینه فرونشست منطبق بر بخشهای غربی و شمالغربی دشت میباشد. جهت انجام پتانسیلسنجی فرونشستزمین در دشت کرمانشاه، نقشه فرونشست احتمالی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی تهیه شد. برای تهیه این نقشه از هشت فاکتور مؤثر بر فرونشستزمین شامل افت سطح تراز آب، کاربری اراضی، تراکم تعداد چاه، شیب زمین، لاگ زمینشناسی چاه، جهت شیب، خاک، فاصله از رودخانه استفاده شد. نقشه نهایی احتمال خطر فرونشستزمین نشان دهندهی این موضوع است که، 50 درصد از مساحت دشت در محدوده‌ی با احتمال فرونشست خیلی زیاد و زیاد با افت سطح تراز آب و ضخامت زیاد رسوبات توامان، تراکم بالای چاه و نزدیکی به رودخانه همراه با شیب کم همچنین نوع کاربری کشاورزی در بخش غربی و شمالغربی دشت واقع شده است. با توجه به اینکه این بخش از دشت نیز در ارزیابی میزان فرونشستزمین در محدوده بیشینه فرونشست قرار دارد. بنابراین مقایسه بیشینه فرونشست در هر دو روش مذکور نشان دهندهی تطبیق کامل نتایج میباشد. | ||
تازه های تحقیق | ||
فرونشست زمین یک رویداد ژئومورفولوژیکی است که بر ساختار و مورفولوژی زمین تأثیر میگذارد. مطالعات متعددی برای شناسایی علل یا عوامل اصلی که ممکن است منجر به فرونشست زمین شود، انجام شده است. نتایج این مطالعات تاکید کنندهی این موضوع است که شدت فرونشست زمین تحت تأثیر عوامل متعددی است. بدین سبب در این پژوهش سعی شد ابتدا با استفاده از روش تداخلسنجی تفاضلی و با بهرهگیری از 5تصویر سنجنده سنتینل1 و چهار اینترفروگرام میزان فرونشست زمین، برای بازه چهار سال اندازهگیری شود. سپس جهت پتانسیلسنجی فرونشستزمین و همچنین تعیین عوامل مؤثر بر فرونشست رویداده در سطح دشت اقدام به پهنهبندی احتمال فرونشستزمین با توجه به فاکتورهای موثر بر آن شود.جهت بررسی فرونشستزمین در سطح دشت چند موقعیت جغرافیایی به صورت پراکنده انتخاب شده است که تحت عنوان نقاط روستایی در نقشهها مشخص شده است.نتایج میزان جابهجایی در دوره زمانی اول: اولین نتیجه میزان جابه جایی برای دوره زمانی اول در یک بازه زمانی 348 روزه (05/01/2018-27/02/2017) محاسبه گردید. در این نقشه(شکل4) علامت منفی نشان دهندهی فرونشستزمین است. میزان جابهجایی در این دورهی زمانی 4سانتیمتر تا 17- سانتیمتر به دست آمده است. بیشینه فرونشست در این دورهی زمانی منطبق بر بخشهای غربی و شمالغربی(جلوگیره پایین و چقاقاسم) دشت میباشد با این وجود میزانی از فرونشست در بخشهای شرقی دشت نیز مشاهده میشود. اما به طور کلی روند کاهشی میزان فرونشست به بخشهای شرقی(باغ فلک) دشت در این نقشه به خوبی مشهود میباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرونشستزمین؛ دشت کرمانشاه؛ تداخلسنجی تفاضلی؛ تحلیل سلسله مراتبی؛ سنتینل | ||
| اصل مقاله | ||
|
| ||
| مراجع | ||
|
احمدی، نعیمه؛ موسوی، زهرا؛ معصومی، زهره (1397) .مطالعه فرونشست دشت خرمدره با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری و بررسی مخاطرات آن، سنجش از دور و GIS، سال دهم، شماره سوم.
اکبری، محمود؛ (1400). پایش فرونشست زمین تحت تاثیر عوامل زمینشناسی و منابع آب با روش تداخلسنجی تفاضلی راداری(مطالعه موردی: شهر اراک)، نشریه حفاظت منابع آب و خاک، سال دهم، شماره3، بهار1400:116-131.
خورشید دوست، علی محمد؛ رزمی، ربابه؛ معالی اهری، نسیم؛ عباس زاده، کریم (1396). مطالعه تاثیر نوسات سطح آب زیرزمینی بر پدیده فرونشست در منطقه قلعه(آذربایجان شرقی، تسوج)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال21، شماره60: 73-93.
رجبی، معصومه؛ روستایی، شهرام؛ جوادی، سیدمحمدرضا(1399). ارزیابی میزان فرونشست در شهرهای غربی استان همدان با استفاده از تصاویر ماهواره ای، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال26، شماره81: 81-96.
رجبی، معصومه؛ روستایی، شهرام؛ جوادی، سیدمحمدرضا(1400). ارزیابی نرخ فرونشست همدان-بهار و ارتباط آن با پارامترهای محیطی، پژوهش های ژئومورفولوژی کمی، سال دهم، شماره3: 175-188.
زندی، رحمان؛ فرزینکیا، فرزانه؛ شفیعی، نجمه (1398). فرونشست زمین و تداخلسنج راداری، انتشارات ماهواره، چاپ اول: 82.
شادفر، صمد؛ نصیری، اسماعیل؛ چیتگر، سکینه؛ احمدی، علی(1401). پهنه بندی خطر فرونشست زمین با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) شهر بویین زهرا، فصلنامه جغرافیای سرزمین، سال دوازدهم، شماره48.
عابدینی، موسی(1396). مبانی فرونشستزمین مخاطرات هیدروژئومورفوژی و مدیریت محیط، انتشارات دانشگاه محقق اردبیلی، چاپ یکم، صص1-230.
عابدینی، موسی؛ عبادی، الهام؛ قلیعه، احسان (1400). بررسی فرونشست دشت ماهیدشت استان کرمانشاه با استفاده از از رش تداخل سنجی راداری، نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی، سال26، شماره 79: 207-220.
علایی طالقانی، محمود؛ سنجری، فرشید و جلیلیان، آذر(1389). مکانیابی بهینه برای دفع بهداشتی پسماندهای جامد شهری کرمانشاه به روش تجربی براساس روش ژئومورفولوژی منطقه، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال دوم، شماره6.
علایی طالقانی، محمود (1382) ژئومورفولوژی ایران، تهران، نشرقومس، چاپ اول، صص144.
غلامی، محمدعلی. پیش بینی مکانهای فرونشست احتمالی در دشت کرمانشاه، ژئومورفولوژی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه رازی، سال 1394.
فخارزاده تربتی، امیررضا. بررسی و ارزیابی فرونشست دشت سبزوار با استفاده از تکنیک تداخلسنجی راداریInSAR و مقایسه آن با دادههای GPS و ترازیابی گرایش ژئودزی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، سال1396.
گلی، علی؛ مرادی، مریم؛ دهقانی، مریم (1398). ارزیابی آسیبپذیری سکونتگاههای روستایی ناشی از فرونشست زمین در استان فارس، مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال 8، شمارة 4، پاییز 1398، شمارة پیاپی 27. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 305 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 175 |
||