آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,184 |
| تعداد مقالات | 14,553 |
| تعداد مشاهده مقاله | 49,929,859 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,135,671 |
واکاوی مظاهر دین‌داری عوامانه (بررسی موردی: کاربرد استخاره در دوره‌ی ناصرالدین‌شاه قاجار تا محمدعلی شاه) | ||
| فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 خرداد 1402 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2023.55281.2407 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا سلیمی1؛ عباس احمدوند* 2؛ سینا فروزش3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ اسلام ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات، تهران ، ایران | ||
| 2دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران، | ||
| 3دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران ، ایران | ||
| چکیده | ||
| دین یکی از مهم‌ترین منابع شکل‌گیری باورهای فردی و اجتماعی در گذر زمان و با اثرگذاری عوامل مختلف، توسعه‌یافته و بخشی از باورهای غیرمستند و عامیانه گاه ناسازگار با هدف اصلی آن نمایی دینی می‌گیرند. این تحول در شکل‌های مختلفی جلوه کند. تحریف گزاره‌های دینی، جعل، اشکال در کاربرد به معنای زیاده‌روی و یا کوتاهی در انجام، استفاده نابجا و مواردی از این دست بخشی از باورهای جدید را شکل می‌دهند که از آن با اصطلاح دین‌داری عوامانه یاد کرده‌اند. استخاره یکی از نمونه‌های آشکار موارد یاد شده است که در دوره قاجار اثر انکارناپذیری در تصمیم‌های سیاسی و فردی داشته است. باتوجه‌به هم‌زمانی دوره قاجار با انقلاب صنعتی و ورود به جهان مدرن در غرب و ریسک بالای تصمیمات، افراد معتقد به دین عامیانه را واداشت که دست به استخاره بزنند و در این صورت بود که استخاره به‌عنوان یکی از شاخصه‌های دین‌داری عوامانه، در بستری غیردینی یعنی سیاسی نیز معنا و مفهوم پیدا کرد. در اینجا پرسشی که مطرح می‌شود این است که چرا حاکمان دورة قاجار به‌ویژه دوره ناصرالدین تا محمدعلی شاه به استخاره به هنگام تصمیم‌های مهم و اثرگذار رجوع می‌کردند؟ در توصیف گزاره‌های موجود به روش توصیفی و تبیینی و به شیوةکتابخانه‌ای آشکار شد، عوامل و دلایلی چون ماهیت فردی حکومت، عدم اعتماد به دیگران، پایین‌بودن میزان آگاهی، نیاز‌های روحی، ترس، توجیه خود و دیگران، رسیدن به آرامش و تردید در تصمیم‌گیری، فرار از مسئولیت پیامدهای تصمیم‌های بزرگ، بحران‌هایی برای حاکمان ایجاد کرده بودند که پناه‌بردن به استخاره به‌عنوان راه‌حل شناخته شده به کار رفت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاجاریه؛ ناصرالدین‌شاه؛ محمد‌علی‌شاه؛ دین و دولت؛ استخاره؛ استخاره‌های سیاسی؛ دین‌داری عامیانه | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 153 |
||